Şap Hastalığı (Dabak Hastalığı)
ŞAP HASTALIĞI
Şap (Dabak) Hastalığı Nasıl Bulaşır?
Hastalık çıkar çıkmaz sağlam hayvanlar ayrılır.
Şap (Dabak) Hastalığı Çıktıktan Sonra Alınacak Tedbirler
- Sığır; koyun; keçi gibi çift tırnaklı hayvanlar da görülür.
- Sığırların süt ve et verimini düşürür.
- Bulaşıcı bir hastalıktır.
- Şap hastalığı çıkan ülkelerden et ve et ürünleri ihracı yasaktır.
Şap (Dabak) Hastalığı Nasıl Bulaşır?
- Hasta hayvanların salyaları; yapağıları ve derisi ile hayvandan hayvana bulaşır.
- Hastalıklı hayvanların ahırına girenlerin ayakkabıları ile; hastalık bulaşmış ot; saman ve yemlerle bulaşır.
- Salya (tükürük)
- Burun akıntısı
- Solunum
- Süt
- İdrar
- Vaginal akıntı
- Deri döküntüleri
- Rüzgar ile hastalık etkeni uzun mesafelere taşınabilir.
- Hastalık insan vasıtasıyla da bulaşır (hayvan bakıcısı; hayvan sahibi; satıcılar vb)
- Ateş yüksektir
- Ağızdan ip gibi salya (tükürük) akar
- Dil; diş eti; dudak içi; burun içi ve etrafında; memede mercimek veya nohut büyüklüğünde içi sıvı dolu kesecikler bulunur.
- Keseler patladıkça yerinde yara oluşur.
- Ayaklarda ve özellikle tırnak arasında meydana gelen yaralar nedeniyle hayvan yürüyemez ve topallar.
- Bazen tırnak düşer.
- Hayvan çok acı çektiği için yürüyemez. Bazen yere diz çökerek yürür.
- Genç hayvanlarda öldürücüdür.
Hastalık çıkar çıkmaz sağlam hayvanlar ayrılır.
- Hastalığa karşı en önemli tedbir aşıdır. Bir yörede şap hastalığı çıkınca buraya 20 km kadar uzaktaki bütün sığırlar aşılanmalıdır.
- Sağım öncesi ellerin; sağım makinelerinin ve memelerin temizliğine önem gösterilmeli.
- Şap hastalığı gelip geçtikten sonra ahırlar kireçle badana edilmeli.
- Mera mevsiminde mikroplu meralara hayvan gönderilmemeli.
- Hemen Veteriner Hekime haber verin.
- Hasta hayvanların eti yenebilir.
- Ölen hayvanlar imha edilmeli.
- Şap aşısı yapılmalı
- Yeni alınan hayvana şap aşısı yapılıp yapılmadığı
- Ahır girişinde sürekli olarak kireç bulundurulmalı
- Ahıra hayvan bakıcısından başkası girmemeli
- Sağımdan önce ellerin ve sağımda kullanılacak malzemelerin temizliğine dikkat edilmeli.
Şap (Dabak) Hastalığı Çıktıktan Sonra Alınacak Tedbirler
- Şüpheli hayvanlar derhal başka yere alınmalı
- Ahıra giriş; çıkış yasaklanmalı
- Hasta hayvandan bulaşık yem ve otların yakılması
- Hasta hayvana ait sütlerin satışa sunulmaması
- Satıcıların çiftliğe sokulmaması
- Süt ve et veriminde kayıp
- Hayvanın gelişmesinde gerilik
- Gebe hayvanda yavru atma
- Özellikle genç hayvanlarda ölüm
- Tedavinin masraflı olması
- Şap hastalığından dolayı ülkemizde yıllık %15 süt ve %10 et kaybı olmaktadır. Sütten 8 milyon dolar; etten 81 milyon dolar zarar edilmektedir.
- İnsanlar hasta hayvanların deri veya ağzı ile teması ile yeteri kadar kaynatılmamış hastalıklı sütü içerek;
- Çiğ sütten üretilen ve olgunlaştırılmayan peynirler;
- Yeterli ısı işlemi uygulanmamış etleri yiyerek hasta olabilirler.
- Hastalık insandan insana geçmez.
- İnsanda ateş; yorgunluk; kol ve bacaklarda ağrı; ağız; gırtlak ve dudakta kesecikler oluşur.