Çocuklarda ve Gençlerde normal gelişim özellikleri
1-2 Yaş
Çevreyi keşfeder; dolapları; çekmeceleri açar kapar; eşyaları taşır. Manipule edebildiği her şeyle ilgilenir.
Günde 1 kez uzun bir öğle uykusuna yatar
Kısa bir süre oyuncaklarıyla bırakılırsa kendi kendine oynar
Tüm bedenini keşfetmeye çalışır
2-3 Yaş
Koşar; tırmanır; iter; çeker; zıplar çok aktiftir
Bacakları çarpık görünür
Elleriyle ve kaşıkla yiyebilir; bardaktan içebilir
Elbiselerinin bazılarını çıkarabilir
Cinsel organlarını keşfeder
Daha az uyur; daha kolay uyanır
Tekrarlanan günlük etkinliklere uyum sağlar ve bunlardan hoşlanır
Her şeyi kendi kendine yapmak ister
İnatçı ve kararsızdır. Sık sık fikir değiştirir.
Ani duygu değişimleri ve öfke nöbetleri gösterir.
Yetişkinleri taklit eder.
Yaşıtlarıyla birlikte oynayamaz
Paylaşmayı; beklemeyi; vazgeçmeyi kolay beceremez.
Suyla oynamayı sever.
Tek sözcükler ve kısa cümleler kullanır.
Devamlı hayır der; olumsuzdur
Konuşabildiğinden daha fazlasını anlar.
3-4 Yaş
Koşar; zıplar ve tırmanır
Kendi kendine yemek yiyebilir; fincandan içebilir
Bazı şeyleri dökmeden taşıyabilir
Kendinin soyunup giydirilmesine yardımcı olabilir
Öğle uykusuna yatmayabilir fakat sessizce oynar
Yetişkinlere cevap verebilir; onaylarını ister
Onay görmediğini belirten ifadelere duyarlıdır
İşbirliğine girer; basit işler için bir yere gönderildiğinde koşarak gider
"Ben de" dönemidir. Her şeyin içinde yer almak ister
Her şeyi merak eder
Hayal gücü kuvvetlidir. Karanlıktan ve hayvanlardan korkabilir
Hayali arkadaşları olabilir
Konuşkandır. Genellikle kısa cümleler kurara
Bekleyebilir ama sabrı azdır
Oyuncakları sepete toplama gibi küçük sorumluluklar alabilir
Kendi kendine gayet iyi oynar fakat grup oyunlarında problemlerle karşılaşır
Karşı cinsten ebeveyne yakınlık duyar fakat zaman zaman değiştirebilir
Kıskançtır. Özellikle yeni bir bebeğe tahammül edemez
Suçluluk duyabilir
Sürekli sızlanarak; ağlayarak ve sevgiyi garanti etmeye çalışarak duygusal açıdan güvensiz olduğunu gösterebilir
Parmak emerek; tırnak yiyerek vb. davranışlarla gerginliğini azaltmaya çalışabilir
Kendini ifade etmeye çok açıktır.
4-5 Yaş
Kilo almaya ve boyu uzamaya devam eder
Hareketlerindeki koordinasyon artar
Yeme; uyuma ve dışkılama alışkanlıkları düzenlidir
Çok hareketlidir
Bir şeylere başlar ama her zaman başladığını bitirmez
Patron gibi davranır
Diğer çocuklarla oynar fakat sürekli kendini savunur ve korur
Kavgaları kısa sürer.
Çocukluk çağı normal gelişim özellikleri (6-11 yaş)
Büyük ve küçük kasları kullanmayı öğrenme
Çeşitli oyunlarda beceri kazanma
Kurumsal kurallara uyarak yaşamayı öğrenme
Yaşıtlar dünyasında oynama ve yaşamaya alışma
Ev dışında başka yetişkinlerle ilişki kurabilme
Bedenini kendine özgü nitelikleri ile tanıma ve kabul etme
Kendi cinsine uygun rolleri benimseme
Kendi davranışlarının sorumluluğunu yüklenebilme (vicdan; ahlak ve değerler sistemi geliştirmek) gerektiğinde duygularını gizleme; duygularını kontrol edebilme ve ayarlamaya başlama
Bedenine bakma ve temizlik alışkanlıklarını kazanma
Okuma; yazma; konuşma ve hesaplama gibi temel okul becerilerini kazanma;okul öncesi çocuğa göre daha üst düzeyde kavrama; yeni kavramlar öğrenme; anlama ve düşünme
Zaman kavramlarını öğrenme
Somuttan soyuta doğru mantık yürütme gücünü kazanma
Kendine karşı olumlu bir tavır geliştirme
Bağımsız bir birey olmak
6 yaşlarında beyin normal beyin ağırlığının %90 ına ulaşır.
Ergenlik çağının normal gelişim özellikleri (12-15 Yaş)
İlgi bedenine; bedensel gelişimine dönüktür
Bu çağda cinsel gelişim; normal gelişimi etkiler
Hızlı gelişime bağlı olarak kendisine yabancılaşma yaşayabilir; bu gelişime uyum sağlamaya çalışır.
Cinsel gelişime bağlı olarak içsel çatışmalar yaşarsa da cinsel rolünü benimser
Bu dönemde aşırı sinirlilik; nedensiz ağlama görülür
Bir yandan bağımsız olma çabası gösterir diğer yandan ailenin güven ve desteğini hissetmek ister
Otoriteye karşı çıkma davranışı görülebilir
Çalışma zorunluluğu ve zevk arama arasında çatışma yaşar
Aile dışında kabul görmek ister. Arkadaşlar ve grupla özdeşleşme önem kazanır
Beyin gelişimi 12- 13 yaşında tamamlanır.
Okul olgunluğu (okula hazır olma) tanım ve kriterleri
Çocuğun gelişimi eğitimini etkilemektedir. Gelişim yönünden yeterli olgunluğa ulaşmamış; kasları gelişmemiş çocuğun eğitim ortamında zorlanacağı açıktır. Okul olgunluğu;öğrencinin psikolojik; sosyal ve bedensel gelişim bakımından okul ortamındaki faaliyetlere hazır oluş ve yeterlilik halidir.
Bir çocuğun okula hazır olup olmadığını aşağıdaki kriterlerle test edebiliriz.
Çeşitli periyodlarla 40-50 dakika oturabilmesi
Kurallara uyma; yerinden kalkmama; ders dinleme; konuşmama
İçten gelen; kendiliğinden olan isteklerini kontrol altına alma
Grup kararlarına uyma ve katılma
Okul içersinde neleri yapıp neleri yapamayacağını anlayabilme (okul kurallarına uyma)
İlköğretim döneminde bir çocuğun sosyal ve duygusal gelişiminde en önemli etken okulu sevmesidir.BUNDA DA BİRİNCİ GÖREV ÖĞRETMENE AİTTİR.
Öğretmen çocuklar için sınıf ortamını ilginç; zevkli; istenilen bir yer haline getirmelidir.
Sınıfta katı bir disiplin; cezalandırıcı; kaygı yaratıcı bir hava oluşturmaktan kesinlikle kaçınmalıdır.
Sınıf çocuklar için yeni şeyler öğrendikleri; meraklarını giderdikleri; kendilerini ifade edebildikleri; keyifli zaman geçirdikleri bir yer olarak algılanabilmelidir.
Sınıf içi kurallar oluştururken sınıf uygulamalarına karar alınırken öğrenciler bu sürece katılmalı; görüşleri alınmalı ve sorumluluk paylaşılmalı. Böylece çocuk kendini (önemli ve değerli olarak algılamaya başlayacak bu da onun benlik kavramını olumlu etkileyecektir) ayrıca kararlara katılım öğrenciye de sorumluluk yükleyecektir.
Çocuk; ilk öğretimde mutlaka başarıyı tatmalı; yapabilecekleriyle kendine güven duymalı; öğrencinin kendini başarılı hissetmesi için kısa sürede varabilecek kendi kişisel çabasını gerektirecek araştırma ya da bir ürün ortaya koymaya dayalı sonuç odaklı ödevler verilmesi yararlı olmaktadır. Özellikle ilk yıllarda çocuğun yeterli olduğu yönler vurgulanmalı ve pekiştirilmelidir.
Öğrenme gerek öğretim etkinliklerinde; gerekse eğitsel çalışmalar; sosyal-kültürel etkinlikler içinde farklı gruplar kurarak çocukların iş birliği yapması; arkadaş edinmesi; karşı cinsi kabul etmesi; empati kurması ... vb. gibi yönlerden gelişmesine ortam yaratmalı; böylece ait olma ihtiyaçlarını da karşılamalarına yardımcı olmalıdır. Katı ve olumsuz sonuçlara yol açan yarışmacı-rekabetçi ortam yerine işbirliği ortamı yaratmalıdır.
Çocukların ilgilerini; ihtiyaçlarını üstün ve sınırlı yönlerini keşfetmelerini sağlamak için sınıf ve okul etkinliklerini çeşitlendirmeli; çocuğa kendini ve yeni durumlarda deneme fırsatı vermek; bu amaçla da okul dışı olanaklardan da yararlanmak gerekir. ÖĞRENME ÇOCUĞUN SOSYAL; DUYGUSAL GELİŞİ YÖNÜNDEN HERHANGİ BİR SORUN SEZDİĞİNDE DURUMU İZLEMELİ; AİLE İLE GÖRÜŞMELİ; GEREKİYORSA BİR UZMAN İLE İŞBİRLİĞİ YAPARAK GEREKLİ YARDIMI SAĞLAMALIDIR.
Çocukların girişken davranışları teşvik edilmelidir; içe kapanık yalnız çocukların gruba katılması ve kendilerini ifade etmeleri sağlanmalıdır.
ÖĞRETMEN OLARAK BEN
Sınıfta öğrenme;gelişme ve uyum atmosferini belirleyen en önemli elementim!
Sınıftaki sosyal ve psikolojik etkileşimi oluşturan temel yapı öğesiyim!
Kişisel yaklaşımımla sınıf atmosferini yaratırım...
Günlük ruh halimle sınıfta solunan havayı etkilerim...
Öğrencilerimin okul yaşamını "çekilmez" ya da "keyifli" yapmada çok büyük güce sahibim!
Öğrencilerimi yetersiz yönlerden dolayı utandırabilir ya da yeterli yönlerinden dolayı onore edebilirim...
Onları incitebilir ya da daha iyi hissetmelerini sağlayabilirim.
Sınıftaki her hangi bir olayda sorunun büyüyerek bir krize yol açması ya da çözümlenerek olumlu bir sonuca ulaşması benim tutum ve yaklaşımıma bağlıdır...
Öğrencilerimin iyi bir insan olmasını ya da insanlıktan uzaklaşmasını etkileme gücüne sahibim...
ÖĞRETMENLER ERGENLERLE NELER YAPMALI; NELER YAPMAMALI?
Gençlerle şakalaşın; espri yapın ama sakın alay etmeyin.
Onları anlamaya; empati kurmaya çalışın ama yaşadıklarını sakın küçümsemeyin
Onlara kuralları açıklayın; uymalarını isteyin ama bunu otoritenizi kanıtlama yolu olarak kullanmayın
Gençleri kabul edin; değer verin ancak bu durum onların her davranışını onaylamanızı gerektirmez; yanlış davranışlarını onaylamadığınızı gösterin. Elbette uygun bir şekilde.
Gençlere görev verin ama onu baştan yenilgiye ve başarısızlığa mahkum edecek görevler yüklemeyin.
Gencin olumsuz davranışları üzerine projektör tutmayın; bunu olumlu yönleri için yapabilirsiniz; yine de çok abartmaktan kaçının.
Gencin sizinle paylaştığı sırlarına saygı duyu; bu sırları başkalarıyla paylamayın.
Gençler; yetişkinlerin her şeyi bilen; çok anlayışlı; mükemmel görünmesinden hoşlanmazlar. Onlara uzun uzun nutuklar çekmekten; kalıplaşmış sözlerden kaçının. Söylemek istediklerinizi arkadaşça bir yaklaşımla esrili bir tarzda söylemek daha etkili olabilir.
Onlara nutuk atmak yerine onların kendilerini; sorunlarını ifade etmelerine fırsat verin.
Sosyal etkinliklere; grup çalışmalarına gereken önemi gösterin.
Ders içi ve ders dışı etkinliklerde gençlere sorumluluk alma; kendini kanıtlama; iş birliği yapma fırsatı sağlayın.