İnfertilite: Tetikleri tamamlanmış veya yapılmamış;tedavi edilebilir olgular için infertilite terimi kullanılır. Çiftlerin evliliklerinden itibaren arzularına rağmen gebelik olmuyor ise primer infertilite; bir kere çocuk sahibi olduktan sonra çocukları olmuyorsa sekonder infertilite söz konusudur.İnfertilite bir hastalık değil pek çok nedeni olan bir bulgudur.
Doğurganlık çağında;çiftlerin arzularına rağmen 10-12 ay içinde çocuk sahibi olmamaları durumunda infertilite söz konusudur. İnfertilite nedenlerinin %60’i kadına;%10’u erkeğe aittir.Fakat olguların yaklaşık
%40’ında eşlerin ikisindede sorumluluk vardır.Kadındaki infertilite nedenleri yüksek görülsede hamile kalma ve doğuma kadar hamileliğin soumluluğu kadına ait olduğundan kadına ait nedenler daha çok gibi görünmektedir.
%10-15 oranında ise heriki çiftede sorun bulunmamaktadır.(açıklanamayan infertilite)
Erkek faktörü: Vakaların büyük çoğunluğu Ürolog hekimine danışmayı gerektirir.
- Varikosel
- Sperm sayısında yetersizlik veya kalitesinde bozukluk;hareketlilik’te
problem olabilir.
-Sperm kanallarında tıkanıklık
-Hormonal nedenler
-Cinsel fonksiyon bozklukları
-Testis hastalıkları
-Enfeksiyon
-Radyasyon kimyasal faktörler
-İmmunolojik sebepler
-Genetik hastalıklar
-bilinmeyen nedenler
Kadın faktörü: Kadına ait nedenler hormonal ve anatomik diye ikiye ayırabiliriz.
Hormonal nedenler:sebep ne olursa olsun sonuçta yumurtlama bozukluğu
Oluşturur(Tiroid hast.;Beyin ile ilgili hastalıklar Yumurtalıklarla ilgili hastalıklar
Anatomik nedenler:Rahimle ilgili Rahim ağzı ile ilgili Tüplerle ilgili) . Kadında ayrıca yaş faktörünün önemi büyüktür. Özellikle 30 yaşından sonra geçen heryıl yumurtlama fonksiyonlarında azalma olur.
İnfertilite tedavisinde belklide en karmaşık durum sebebi açıklanamayan infertilitedir çünkü sebebi belli olan vakalarda nedene yönelik tedavi planı hazırlanıp daha kısa sürede sonuç elde edilebilir.
Çocuk isteği ile başvuran çiftlerde;detaylı muayene ve tetkik değerlendirilmesi yaptıktan sonra tedavi planı hazırlanır.Tedavi planı hazırlanırken çiftler iki ayrı grupta değerlendirilir.
Birinci grup muayenehane şartlarında yumurtlama düzenleyici tedavisi verilen veya aşılama yöntemi uygulanan çiftlerdir.
Yumurtlama tedavisi:Adet inin 3. günü ilaç tedavisine başlanır.Adet inin 10.gününden itibaren gün aşırı ultrasonla yumurta gelişimi takip edilir. Yumurtlama tesbit edildikten sonra çiftlere ilişki önerilir.
Aşılama yönteminde ise yumurtlama tesbit edilince;erkeğin spermleri labratuar şartlarında tüp içine hazırlanıp vajinal yoldan kadının rahimine enjekte edilir.
Yumurtlama tedavisi 3 ila 6 ay;aşılama ise ay aşırı uygulanarak toplam 3 ila 6 kez denenir. Bir yılın sonunda sonuç elde edilmezse çiftler tüp bebek merkezine yönlendirilir. Bahsettiğimiz tedavilerde iki konuya dikkat edilmeli.Birincisi bayan ın yaşı;ikincisi korunmadan geçen evlilik süreleri.Bu iki durum göz öünüde bulundurularak yumurtlama ve aşılama seans sayıları planlanır.
İkinci grup ise doğrudan Tüp bebek merkezlerine başvurması gereken çiftlerdir.
Erkek te sperm sayısı;canlılık;hareketlilik;şekil anomalileri yüzdesi diğer tedavi yöntemleri ile hamilelik oluşturamayacak düzeyde olması;kadında heriki tüpün tıkalı olması durumlarında çiftler doğrudan Tüp bebek merkezine yönlendirilir. İnfertilite tedavisi emek ve sabır isteyen uzun bir süreçtir.Bu süreçte hekim hasta işbirliği ve uyumu büyük önem taşır.Ayrıca bayanlardaki stres faktörü tedaviyi olumsuz etkileyip başarıya ulaşmaya zorlaştırmaktadır.Tedaviye başlamadan önce çiftler bu konularda bilgilendirilmeli;özellikle bayanlar stresten uzak durmaya çalışmalılar.