Diyabet ve Egzersiz
DİABETTE EGZERSİZ
Diabet tedavisinde ;
Ø Tıbbi beslenme
Ø Egzersiz
Ø İlaç tedavisi ayrılmaz üçlüdür.
Egzersiz
Ø Şekerin daha iyi kullanılmasını;
Ø Kullanılan insülinin daha etkili olmasını;
Ø Duyuların daha iyi kullanılmasını sağlar.
Egzersizin yararları :
Ø Kan glikoz düzeyini düşürür.
Ø Vücutta azalmış olan insülinin etkisini artırır.
Ø Kan yağlarını (kolesterol; trigliserit) azaltır.
Ø Yüksek tansiyonu düşürür.
Ø İdeal kilo kontrolünü sağlar.
Ø Eklem hareketlerini artırır.
Ø Kas gücünü artırır.
Ø Kendinizi daha dinç ve iyi hissetmenizi sağlar.
Ø Kendine güveni artırır.
Ø Yaşam kalitesini yükseltir.
Ø Oral antidiabetik ilaçlara ve insüline olan ihtiyacı azaltır.
Egzersiz ne zaman ve hangi sıklıkta yapılmalıdır ?
î Aç karnına yapılan egzersiz kan şekerinin yükselmesine neden olur. Bu nedenle tip 1 diabetlilerin aç karnına egzersiz yapması önerilmez.
î Egzersiz için en uygun olan zaman; yemek yenildikten sonraki 1-2 saattir. Böylelikle yiyeceklerle kana geçen şekerin kullanılması sağlanır.
î Yemeklerden 3 saat sonra veya öğünden önce yapılan egzersizin hipoglisemi riski vardır. Egzersizin öğünlerden 1-2 saat sonra yapılması hipoglisemi riskini uzaklaştırır ve yemek sonrası kan şekeri yüksekliğini önler.
î Egzersiz planlı olarak en az haftada 3 – 4 kez yapılmalıdır.Ancak bu haftanın 3 günü üst üste egzersiz yapıp diğer 4 günü egzersiz yapmamak şeklinde olmamalıdır. En uygunu her gün yapılmasıdır.
Egzersizin süresi ve tipi ne olmalıdır ?
Kısa süren (1-5 dak.) egzersiz programlarında kaslar glukozu kullanmazlar.
Egzersiz programına 5 dak ile başlanmalı ve giderek süresi artırılmalıdır.
Etkin bir egzersiz programı için 20-30 dak zaman harcanmalıdır. Bu süre zamanla artırılarak 60 dakikaya da çıkarılabilir.
Vücudun belirli bir bölgesini çalıştırmaya yönelik egzersizler yerine; tüm vücudu çalıştıran egzersiz tipleri tercih edilmelidir.
Egzersize başlamadan önce dikkat edilmesi gerekenler :
Ä Herhangi bir egzersiz programına başlamadan önce tıbbi kontrolden geçmeniz son derece önemlidir.
Ä Yapmak istediğiniz egzersiz türü üzerinde doktorunuzla konuşun ve nasıl başlamanız gerektiği konusunda onun görüşlerini alın.
Ä Egzersizse başlamadan önce kan şekeri düzeyi 100 mg/dl ‘nin altında veya 240 mg/dl ‘nin üzerinde olmamalıdır.
Fiziksel aktivitenizi artırmak için ;
Ø Asansör yerine merdiven kullanınız.
Ø Yürüyerek gidebileceğiniz mesafelerde araba kullanmayınız veya arabanızı gideceğiniz yerden uzağa park ederek yürüyünüz .
Ø Alışverişinizi en yakın marketten değil daha uzak olandan yapınız.
Ø Otobüse bir durak sonra binip; bir durak önce inerek yürüyünüz .
Lütfen dikkat; önemlidir !
ü Zevk alacağınız bir fiziksel aktivite seçiniz.
ü Yavaş yavaş başlayın (günde 5-10 dak.). Daha sonra bu süreyi yavaş yavaş uzatın.
ü Yaptığınız egzersizi düzenli yapın ve mümkünse bunu hergün aynı saatlerde uygulayın.
ü Pamuklu çoraplar giyin; ayağınıza uygun ayakkabı tercih edin.
ü Özellikle tip 1 diabetli hastaların egzersiz öncesi ve sonrasında kan şekerini kontrol etmesi gereklidir.
ü Beraberinizde; gerçek şeker içeren besinler bulundurun (meyve suyu; şeker veya akide şekeri) ve egzersiz sırasında yada sonrasında kan şekeriniz aşırı azalacak olursa bunlardan yiyin.
ü Egzersiz öncesinde; sırasında veya sonrasında su veya diyet soda gibi; bir miktar fazladan şekersiz sıvı için.
ü Diabet tanıtım kartı ve acil durumda telefon edebilmek için birkaç telefon jetonunu veya telefon kartını her zaman yanınızda taşıyın.
ü Bacaklarınızda ve göğsünüzde ağrı hissederseniz; egzersizi durdurun ve doktora haber verin.
ü Her egzersiz seansında önce ve sonra ayaklarınızda kesik; kabarcık ve kızarıklık olup olmadığını kontrol edin.
ü Ne zaman ve ne süre egzersiz yaptığınızı yazan bir kayıt tutun.
Eğer şişmansanız ve kilo vermeyi hedefliyorsanız egzersizi düzenli olarak hergün yapınız .
Diabet tedavisinde ;
Ø Tıbbi beslenme
Ø Egzersiz
Ø İlaç tedavisi ayrılmaz üçlüdür.
Egzersiz
Ø Şekerin daha iyi kullanılmasını;
Ø Kullanılan insülinin daha etkili olmasını;
Ø Duyuların daha iyi kullanılmasını sağlar.
Egzersizin yararları :
Ø Kan glikoz düzeyini düşürür.
Ø Vücutta azalmış olan insülinin etkisini artırır.
Ø Kan yağlarını (kolesterol; trigliserit) azaltır.
Ø Yüksek tansiyonu düşürür.
Ø İdeal kilo kontrolünü sağlar.
Ø Eklem hareketlerini artırır.
Ø Kas gücünü artırır.
Ø Kendinizi daha dinç ve iyi hissetmenizi sağlar.
Ø Kendine güveni artırır.
Ø Yaşam kalitesini yükseltir.
Ø Oral antidiabetik ilaçlara ve insüline olan ihtiyacı azaltır.
Egzersiz ne zaman ve hangi sıklıkta yapılmalıdır ?
î Aç karnına yapılan egzersiz kan şekerinin yükselmesine neden olur. Bu nedenle tip 1 diabetlilerin aç karnına egzersiz yapması önerilmez.
î Egzersiz için en uygun olan zaman; yemek yenildikten sonraki 1-2 saattir. Böylelikle yiyeceklerle kana geçen şekerin kullanılması sağlanır.
î Yemeklerden 3 saat sonra veya öğünden önce yapılan egzersizin hipoglisemi riski vardır. Egzersizin öğünlerden 1-2 saat sonra yapılması hipoglisemi riskini uzaklaştırır ve yemek sonrası kan şekeri yüksekliğini önler.
î Egzersiz planlı olarak en az haftada 3 – 4 kez yapılmalıdır.Ancak bu haftanın 3 günü üst üste egzersiz yapıp diğer 4 günü egzersiz yapmamak şeklinde olmamalıdır. En uygunu her gün yapılmasıdır.
Egzersizin süresi ve tipi ne olmalıdır ?
Kısa süren (1-5 dak.) egzersiz programlarında kaslar glukozu kullanmazlar.
Egzersiz programına 5 dak ile başlanmalı ve giderek süresi artırılmalıdır.
Etkin bir egzersiz programı için 20-30 dak zaman harcanmalıdır. Bu süre zamanla artırılarak 60 dakikaya da çıkarılabilir.
Vücudun belirli bir bölgesini çalıştırmaya yönelik egzersizler yerine; tüm vücudu çalıştıran egzersiz tipleri tercih edilmelidir.
Egzersize başlamadan önce dikkat edilmesi gerekenler :
Ä Herhangi bir egzersiz programına başlamadan önce tıbbi kontrolden geçmeniz son derece önemlidir.
Ä Yapmak istediğiniz egzersiz türü üzerinde doktorunuzla konuşun ve nasıl başlamanız gerektiği konusunda onun görüşlerini alın.
Ä Egzersizse başlamadan önce kan şekeri düzeyi 100 mg/dl ‘nin altında veya 240 mg/dl ‘nin üzerinde olmamalıdır.
Fiziksel aktivitenizi artırmak için ;
Ø Asansör yerine merdiven kullanınız.
Ø Yürüyerek gidebileceğiniz mesafelerde araba kullanmayınız veya arabanızı gideceğiniz yerden uzağa park ederek yürüyünüz .
Ø Alışverişinizi en yakın marketten değil daha uzak olandan yapınız.
Ø Otobüse bir durak sonra binip; bir durak önce inerek yürüyünüz .
Lütfen dikkat; önemlidir !
ü Zevk alacağınız bir fiziksel aktivite seçiniz.
ü Yavaş yavaş başlayın (günde 5-10 dak.). Daha sonra bu süreyi yavaş yavaş uzatın.
ü Yaptığınız egzersizi düzenli yapın ve mümkünse bunu hergün aynı saatlerde uygulayın.
ü Pamuklu çoraplar giyin; ayağınıza uygun ayakkabı tercih edin.
ü Özellikle tip 1 diabetli hastaların egzersiz öncesi ve sonrasında kan şekerini kontrol etmesi gereklidir.
ü Beraberinizde; gerçek şeker içeren besinler bulundurun (meyve suyu; şeker veya akide şekeri) ve egzersiz sırasında yada sonrasında kan şekeriniz aşırı azalacak olursa bunlardan yiyin.
ü Egzersiz öncesinde; sırasında veya sonrasında su veya diyet soda gibi; bir miktar fazladan şekersiz sıvı için.
ü Diabet tanıtım kartı ve acil durumda telefon edebilmek için birkaç telefon jetonunu veya telefon kartını her zaman yanınızda taşıyın.
ü Bacaklarınızda ve göğsünüzde ağrı hissederseniz; egzersizi durdurun ve doktora haber verin.
ü Her egzersiz seansında önce ve sonra ayaklarınızda kesik; kabarcık ve kızarıklık olup olmadığını kontrol edin.
ü Ne zaman ve ne süre egzersiz yaptığınızı yazan bir kayıt tutun.
Eğer şişmansanız ve kilo vermeyi hedefliyorsanız egzersizi düzenli olarak hergün yapınız .