Kanser ve Beslenme
Kanser; hücrelerin kontrolsuz çoğalarak normal işlevini sürdüren hücreleri öldürmesi sonucu ortaya çıkan ve yaklaşık 200’ den fazla çeşidi tanımlanan bir hastalık grubudur. Milyonlarca yıl öncesinden de var olan kanser artık zamanımızda her etnik grupta; ırkta; dini grupta kısacası herkeste görülebilen ve vücudumuzdaki tüm doku ve organlarda da gelişebilen bir hastalık haline gelmiştir. Ülkemizde sebebi bilinen ölümler içerisinde kalp-damar hastalıklarından sonra 2. sırada yer alan kansere her yıl ülkemizde yaklaşık olarak 150.000 kişi yakalanmaktadır. Kanser kalıtsal faktörlerin yanı sıra sigara içme; alkol; çevre kirliliği; bazı kimyasal ve toksik maddeler (boya; asbest; amyant; nikel vb..) ; besinler ve beslenme; radyasyon; hormonlar ve virüsler gibi bir çok çeşitli nedeni olabilen bir hastalık grubudur. Besinler ve beslenmenin kanser oluşum yüzdesine baktığımızda ise hiç küçümsenmeyecek bir rakamı görmekteyiz. Yediğimiz besinler ve beslenmemizin kanser üzerine etkisi % 35 oranındadır.
Kansere neden olan etmenler;
- Aşırı veya yetersiz beslenme ( başta şişmanlık olmak üzere; kolon-rektum; rahim; meme; prostat; kan kanseri riskini artırmakta );
- Pişirme ve hazırlanma yöntemlerinin etkisi ( kızartma veya ateşe çok yakın pişirme );
- Yetersiz posa tüketimi (özellikle barsak kanseri riskini artırmakta );
- Yediğimiz besinlerdeki küf ve toksin ( yemek borusu ve mide kanseri riskini artırmakta );
- Kullanılan katkı maddeleri ( tuz; nitrit; nitrat gibi.. mide ve yemek borusu kanseri riskini artırmakta);
- Tütün ve alkol etkisi ( likör ve bira yemek borusu; karaciğer ve meme kanseri tiskini artırmakta );
- Alınan antioksidanların ( A vit.; C vit. ; E vit. ; B grubu vit. ) düzeyinin yetersizliğidir.
Yukarıdaki etmenler baktığımızda beslenmenin ne kadar önemli olduğunu görmekteyiz.
O zaman birazdan söyleyeceğimiz tavsiyelere uyarak birçok kanser türevinden kendinizi koruyabilirsiniz. Kanserden korunmak için:
1 Yeterli ve dengeli beslenmeli; her öğünde mümkün olduğunca farklı besinleri aynı anda tüketmeye özen göstermeliyiz.
2 İdeal vucut ağırlığını sağlamalı ve bunu sürdürebilmeliyiz.
3 Fiziksel aktiviteyi artırmak kanserden korunmak için çok önemli özellikle haftada en az 5 gün 30 dk’ lık hafif- orta düzeyde egzersiz yapmalıyız.
4 Rafine edilmiş tahıllar ve şeker yerine tam taneli tahıl ve ürünlerini tercih etmeliyiz.
5 Fazla yağ ve fazla yağlı besin tüketiminden kaçınmalıyız. Bunun için yemeklere fazla yağ koymamak; et yemekleri veya içine et konulan yemekleri yağsız pişirmek; kızartma ve kavurma gibi yöntemler yerine haşlama; ızgara; fırında pişirme gibi yöntemleri tercih etmek ve tüketilen et miktarında aşırıya kaçmadan yeterli ve dengeli beslenme düzeninde kırmızı et tüketimini azaltarak balık ve tavuk eti tüketimini artırmak yeterlidir.
6 Günde en az 5 porsiyon sebze- meyve tüketmeye özen göstermeliyiz. Ne kadar düzenli ve ne kadar renkli meyve- sebze tüketiyorsanız (antioksidan vitaminleri ve mineralleri içeririler) kansere karşı o kadar korunuyorsunuz demektir. Bunun için günde en az 2 porsiyon çiğ veya pişmiş sebze; 3 porsiyon kadarda meyve tüketmeliyiz.
7 Sigara ve alkolden uzak durmalıyız.
8 Tuz; nitrit ve nitrat gibi katkı maddelerini içeren besinleri aşırı tüketmekten kaçınmalıyız. Özellikle bu bağlamda sucuk; pastırma; sosis; salam; turşu vb… gibi besinlerin tüketimini azaltmak gerekmektedir.
9 Yemeklerde mümkün olduğunca nane; maydonoz; soğan; arpacık soğanı; sarımsak kullanmalıyız. Bu besinler özellikle kanser oluşumunu engelleyebilen besinlerdir. Aynı şekilde fındık; fıstık; ceviz ve kurubaklagilleride düzenli tüketmek kansere yakalanma riskinizi azaltır. Mutlaka her gün sabah kahvaltıda 2 tane ceviz içi tüketilmeli ve haftada en az bir kez de kurubaklagilleri tüketilmeye özen göstermeliyiz.
Unutmayınki tek bir besin kansere neden olmadığı gibi tek bir besinin de kanseri engellemeyeceği bilinmelidir. sağlıklı günler diliyorum...