ERGENLİK DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ; KİMLİK OLUŞUMU VE ERGENLE İLETİŞİMDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
ERGENLİK NEDİR ?
Ergenlik dönemini “ bireyin içinde bulunduğu toplumun onu artık bir çocuk gibi görmeyi bıraktığı; fakat ona henüz yetişkin statüsünü; rolünü ve işlevini tümüyle vermediği yaşam dönemi” olarak da tanımlayabiliriz
ERGENLİK DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ
- Gençlik çağının başlangıcında hızla ilerleyen bedensel değişme ve gelişme zamanla yavaşlar ve durur.
- Bunu ruhsal ve toplumsal değişme izler.
- Önce bedensel değişmenin doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak yarattığı ruhsal değişmeler görülür.
- Mutlu; uysal; dengeli çocuğun yerini kaygılı; tedirgin; dengesiz; uyumsuz genç alır. Genç; bocalama ve kararsızlık içindedir.
- Duyguları; ilgileri çabuk değişir.
- Coşkuları ölçüsüz; sınırsız ve dengesizdir.
- Kısacası gençlik çağının başlangıcı ruhsal bakımdan duyguların egemen olduğu çelişkili düşüncelerin ve davranışların bulunduğu bir geçiş dönemidir.
- Kimisinde hafif; kimisinde gürültülü geçer.
- Ergenlik çocukluktan yetişkinliğe geçişi işaret etmektedir.
- Bu dönemde fiziksel değişimler diğer dönemlere göre daha hızlıdır.
- Özellikle buluğ çağında hızlı hormonal değişiklikler meydana gelmektedir.
- Toplum ergenlerin ailelerine olan bağımlılığından kurtularak bir takım sorumluluklar almasını beklemekte ve yetişkinliğe geçişe işaret eden iş; özel ilişki konularında bir takım kararlar vermesini beklemektedir.
- Bu geçiş sürecini bu dönemde oldukça önemli olan akran ilişkileri kolaylaştırmaktadır.
- Ergenler kazandıkları bilişsel yetenekler sonucu gelecek hakkındaki olasılıkları kafalarında canlandırabilmektedirler.
- Bu dönemde kendileri hakkında daha fazla düşünmeye başlamakta ve kendilerini daha fazla değerlendirmektedirler.
- Bu dönemde ergenlerin kendilerine sordukları soru:
‘Ben kimim’ sorusudur.
- Ancak yine de ergenler bu dönemde ebeveynleriyle bazı değerleri paylaşmayı sürdürürler ve bazı düşünce ve kararlarında ebeveynlerinin rehberliğine ihtiyaç duyarlar.
- Böylelikle her ne kadar gelecek hakkında ergen kaygı yaşasa da ergenin kimlik arayışına kriz eşlik etmez.
- Ancak bu durum ergenin bu dönemde sakin olduğu anlamını taşımaz.
KİMLİK OLUŞUMU
•Ergen bu dönemde geçmişinden getirdiği güven; otonomi; girişim; gayret gibi olumlu yada utanç; şüphe; suçluluk; aşağılık duyguları gibi olumsuz durumlarla birlikte kimlik görevini başarmayla yüzleşir.
•Ergen bu dönemde kendini keşfetmek ve toplumun sunduğu seçenekleri kavramak için bilişsel olarak daha yeterli hale gelir.
•Gizli destek; yani ergenin yanında olma; duygu ve düşüncelerine değer verme; kendi kararlarını almalarına fırsat vermeleri önemlidir.
•Devamlı öğüt verme; ergenin yerine düşünme ve onu yok sayma sağlıksız tutumlardır.
ERGENLERLE İLETİŞİMDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
•Ergeni önce bir birey olarak kabul etmeliyiz. Ona sevgi ve saygı gösterdiğinizi belirtin.
•Gençlik çağına özgü biyolojik; ruhsal ve toplumsal değişme ve gelişmelerin; bunların gencin davranışına ne biçimde yansıdığını bilip ona göre davranmak gerekir.
•Gençlik çağının fırtınalı ve zor bir dönem olduğunu göz önünde tutmakta fayda vardır.
•Gencin duygulanım değişikliklerine ve düşlemlerden kaynaklanan davranışları karşısında serinkanlı olun. Kırıcı; sert; yıkıcı davranışlarda bulunmayın.
•Genci denetlemek; engellemek ya da ödül vermek için tutarlı davranın. Kimi kez ödüle değer bulduğunuz bir davranışı başka bir zaman kötüleyip yermekten kaçının.