Vitamin A; yağda eriyen bir vitamindir ve yüksek dozlarda alındığında vücutta birikebilir. Vitamin A vücudun bir çok yerinde görev alır. Örn; görme fonksiyonlarının gelişimi ; iskelet; yumuşak doku; muköz membranlar ve derinin gelişimi ; sağlıklı dişlerin oluşması; epitel hücrelerinin büyümesi; gelişimi için gerekli bir vitamindir.
Karaciğerde depolanır ve gerektiğinde yavaş yavaş salınır.Bitkilerden alınan caroten birçok hayvan ve özellikle de insan vücudunda aktif Vitamin A’ya dönüştürülebilir. Kedi dışında birçok canlıda A vitamini; Beta karoten’den sentezlebilmektedir. Kediler bu dönüşümü sağlayacak gerekli enzime sahip olmadıkları için vücutlarında bu sentezlemeyi yapamazlar. Bu yüzden de direkt vitamin A olarak dışarıdan almalıdırlar. Sürekli ve fazla miktarda alınan vitamin A kedinin vucudunda birikerek çeşitli hasarlara neden olabilmektedir. Hipervitaminosis A yani A Vitamini toksikozisi gelişebilmektedir.
Kemiklerin eklem yüzeylerinde kondroblastların gelişimini ve yine kemiklerde osteoblastik aktivitenin uyarılmasını sağlayan bir vitamin olduğundan fazlalığı halinde kemik dokuda anormal gelişimlerin oluşumuna neden olmaktadır.
Yüksek oranda Vitamin A içeren gıdalar nelerdir?
Karaciğer; cod liver oil(Morina balığı yağı) & ek olarak verilen vitamin ilaçları kedilerde görülen hypervitaminosis A’nın asıl nedenleridir.
Hastalığın nedeni nedir ?
A vitamininin sürekli ve yüksek miktarlarda alımına bağlı olarak şekillenir. Özellikle bazı balık türleri ve karaciğer gibi A vitaminince zengin gıdaların fazla verilmesi sonucu şekillenir.
Hastalığın belirtileri nelerdir ?
·İştahta azalma
·Depresyon
·Halsizlik; sürekli uyku hali
·Donuk ve cansız tüy rengi; tüylerde karışıklık
·Boyun omurlarında sertlik ve ağrı ( Cervical vertebralar bükülemez) & ön ayaklarda topallık
·Boyun ve sırt vertebralarında dejenerasyonlar
·Yavru kedilerde (erişkinlerde değil) diş eti yangısı ( gingivitis);diş eti çekilmeleri ve diş kaybı gelişir.
·Diş etlerinde ödem
Özellikle genç hayvanlarda iskelet sisteminde deformasyonlar dikkat çekici bulgulardır. Uzun kemiklerde kısalmalar ve eklemlerin birleşme yüzeylerindeki hasarlar radyografi ile kolayca tespit edilebilir.
Kemik yapıdaki deformasyonlara bağlı olarak kırılmalar ve topallık sık görülen bulgulardır
Kronik durumlarda boyun omurlarında ve dirsek eklemlerinde eklemlerin kaynaşmasıyla karakterize ankiloz görülebilir(ankylosis : ankiloz=eklem katılaşması). Ağrı çeken kedinin kendini temizlemiyor olması ve tüylerindeki karışıklık dikkat çekicidir.
Hastalık nasıl teşhis edilir?
Diyetin ne olduğu ve görülen klinik belirtiler teşhis için çok önemlidir. Veteriner hekimin çekeceği cervical omurlar ve ön extremitelerin röntgeni teşhisi doğrulamaya yardımcı olacaktır.
Hastalıkdan nasıl korunulur ?
Sonuç olarak kedilerde görülen A vitamini fazlalığının asıl nedeni çoğunlukla karaciğer ile beslenmeleridir. Bu yüzden kedilerin gıdalarındaki karaciğer miktarını kademeli olarak düşürmek ve diğer gıdalarla beslemek onları bu hastalıktan koruyacaktır.
Hastalık nasıl tedavi edilir?
Kedinin diyetinde değişiklik yapılmalıdır. Kemiklerdeki değişiklikler; deformasyonlar genellikle geri dönüşümsüzdür (irreversible). Diğer semptomlar doğru diyetle beslenen kedilerde kendiliğinden ortadan kalkar.
Kedinizin ağrı çektiğinden endişeleniyorsanız mama ve su kabını onun ulaşabileceği yüksekliğe koymalısınız.
Veteriner hekiminiz kediniz için anti-inflammatuar ya da analjezik(yangı giderici ya da ağrı kesici) ilaçlar reçete edebilir.
Merak kediyi her zaman öldürür mü bilmiyorum ama kedilerin meraklı canlılar olduğu çok açık…Bu meraklı yapıları nedeniyle çevremizde;evimizde bulunan birçok bitkiyi tanımak için tadına bakmak isteyebilirler.Çiçeklerimizin yapraklarını kemirmek;saksının topraklarını eşelemek onlar için son derece eğlenceli bir oyundur. Bu eğlenceli ve merak giderici oyun çoğu zaman kötü sonuçlara neden olabilir.Evimizdekibitkilerin sadece bir kaçı onun için zararsızdır. Kedi çimi; kedi nanesi (catnip) ve isveç sarmaşığı gibi bitkiler onun yiyebileceği sayılı bitkilerdendir.
Evinizdeki veya bahçenizdeki bitkilerin zehirli olabileceğini düşünerek kedilerinizi bu bitkilerden uzak tutmaya çalışmalısınız. Bu nedenle; çiçeklerinizi onların ulaşamayacağı bir yere koymalısınız. Aksi halde koma; hatta ölümle sonuçlanabilen ciddi zehirlenme vakaları yaşayabilirsiniz.
Kediler için zehirli olan bitkiler aşağıda sıralanmıştır:
Aşk Sarmaşığı
Açelya
Aloe Vera
Atatürk Çiçeği
At Kestanesi
Beyaz Zambak
Boncuk Fasülye (string of pearls)
Cennet Bahçesi (Bird of Paradise)
Çuha
Difenbahia
Domatesin yeşil sapı ve yaprağı
Dua Çiçeği
Elma çekirdeği
Elma yaprağı krotonu (Apple Leaf Croton)
Ejderha Ağacı
Fil Kulağı
Fulya
Hint Tırmığı
Hint Kauçuğu
Hint Keneviri (haşhaş)
İncir yaprağı
İncir yaprağının suyu
İngiliz Sarmaşığı
Japon Zambağı
Kahkaha Çiçeği (Gündüz Sefası)
Kaktüs (Kalem kaktüsü)
Kaplan Zambağı
Karanfil
Kasırga Otu
Kaynana Dili
Kayısı çekirdeği
Kene Tohumu (Castor Bean)
Kiraz çekirdeği ve yaprakları
Kladium (Caladium)
Klematis (Clematis-Yaban Asması)
Kroton (Croton)
Kuşkonmaz (Asparagus Fern)
Küstüm Otu
Kudüs Kirazı
Küba Defnesi (Cuban Laurel)
Mısır ve mısır sapı
Nergis
Okaliptus
Orman Gülü (Rododendron)
Ökseotu
Paskalya zambağı (Easter Lily)
Porsuk ağacı
Renkli Nergis çiçeği yaprağı (Amaryllis)=Çıplak Hanımefendi=Belladona Lily
Sardunya
Sarmaşık
Siklamen (Cyclamen - tavşan kulağı)
Soğan
Sonbahar Çiğdemi ( Autumn Crocus)
Şeker Kamışı
Şeytan Sarmaşığı ( Devils Ivy)
Şeftali çekirdeği ve yaprağı
Tropik Kış Difenbahiası
Tüylü Aşk Merdiveni
Vadi Zambağı (Müge Çiçeği)
Yaban Yasemini
Yüksük otu
Zakkum
Zambak (Calla Lily - Avrupa ve kuzey Amerikada yetişen bir zambak türü)
Evinizdeki bitkilerin zehirli olup olmadığı konusunda şüpheleriniz varsa; bu konuda veteriner hekiminize danışabilirsiniz.
Kedinizin zehirli bir bitki yediğinden eminseniz zaman kaybetmeden veteriner hekiminizi aramalı yada en yakın veteriner kliniğine gitmelisiniz.