Obezite Suçluları ile Tanışın
Her geçen gün sinsi bir ateş gibi içten içe insanlığı tehdit eden; obezi salgınının alevi giderek şiddetlenmektedir. Durum bu kadar vahim olunca suçlular ciddi ve uzun süreli çalışmalarla aranmaktadır. Bu doğrultuda son günlerde genişleyen vücut ebadlarının gerçek suçlusu bulundu; son yıllarda tüketimi ve içeriği farklılaşan ve gözümüzden kaçan kalori tuzakları ‘içecekler’.
Mart ayı başlarında yayınlanan bir çalışmada diyetmanik bir topluma dönen Amerika birleşik devletlerinde sinsice ilerleyen gazlı içecekler sektörünün obezitenin yayılmasındaki açtığı büyük yaranın gözden kaçırıldığı tespit edilmiştir. Son istatistiklere göre Amerikan diyetinde alınan her 5 kalorinin 1 kalorisini içecekler oluşturmaktadır. 1977-1997 yılları arasında meşrubat ve gazlı içecek tüketimi Amerika’da yetişkinlerde %60 artmış; çocuklarda ise ikiye katlamıştır Bu artışla birlikte obezite görülme sıklığının da ikiye katlaması bilim adamları için önemli bir kriter olmuştur.
Durum bu kadar çarpıcı olunca bilim adamları konu üzerindeki çalışmalara ağırlık vermiş; hane tüketim çalışmaları ile tablo daha da net algılanmak üzere incelenmeye alınmıştır. Tabii ki obezitenin yayılmasında tek etken gazlı içecekler olmamakla birlikte büyük yardımcı olduğunu da kabul etmek gerekmektedir. Amerikalılar Ne İçiyor çalışması sonuçlarına göre Amerikan halkının büyüyen bel çevreleri ile savaşta; yenen yemeklerden çok içecek tüketiminden gelen gizli kalorilere dikkat çekilmiştir. Buna göre Amerikalılar her gün ortalama 500 kalori sadece içeceklerden karşılamaktadır.
Raporda altı çizilen bir diğer kritik olgu da yetişkin ve genç nüfusun süt tüketiminie kıyasla 2-3 kat daha fazla tatlandırılmış içecek tükettikleri saptanmıştır.
ÖNERİLER
Ürünlerini masumlaştırmak amacıyla sağlıklı ürünler piyasaya sunmaya çalışan firmaların vaadlerine inanmayın; etiket bilgilerini dikkatle inceleyin.
Şeker ile tatlandırılmış içeceklerin vücuttaki dönüşümü diğer gıdalardan alınandan farklı metabolize edilmektedir. Gazlı içeceklerde çoğunlukla yüksek oranda fruktoz içeren mısır şurubu kullanılmaktadır ki bu kalp ve şeker hastalıklarına yatkınlığı artıran trigliserid denen yağ parçacıklarının artışlarına sebep olmaktadır. Bu tatlandırıcılar aynı zamanda alınan fazla kalorilerin enerji üretimi için kullanılmasında fonksiyonu olan insülin salınımını da dengeleyemez aynı zamanda leptin denen iştahı baskılayan bileşeni de desteklememektedir. Özetle beyin yedikleriyle tatmin olamamakta; sürekli daha fazla yemek istemekte; çoğu insanın yakındığı alışkanlık yapma eğilimleri artmaktadır. Bunun için gazlı içecekler ve kutulu meşrubatları tüketmemeye gayret edin; kendinize haftada en fazla bir bardak içme limiti belirlemelisiniz.
Yaş; cinsiyet gözetmeksizin gazlı içecekler sağlıklı beslenme ilkeleri doğrultusunda beslenme alışkanlıklarından çıkarılmalıdır. Çocuklara ve çevremize doğru rol model olmak adına gazlı içecekleri tüketmemeli; ya da çok nadir olarak almalıyız.
Şekerli içeceklerin tüketimi başta süt alımını azaltarak dengesiz beslenmeye sebep olduğu gibi; psikolojik olarak fast food tüketimine yatkınlığa da sebep olarak yanlış model olmakta başkalarını da etkileyerek büyük kitlelere yayılmaktadır.
Diyet yapan birçok kişi meyve suyunun kilo vermeye yardımcı olduğunu düşünür hatta greyfurdun yağ kırıcı özelliği olduğuna inanır. Bu yanlış inanışın en önemli tezatlarından biri meyve suyu içerken bir seferde neredeyse bir günlük alınması gereken meyve ihtiyacınız karşılayacak olmanız; meyvelerin tokluk hissini artırıcı posasından faydalanmadan meyve şekeri ile kan şekerinizi dengesizleştirmenizden. Bunun için meyveleri tam halleri ile tüketmeye; ancak sebze meyve alımınız çok düşük ve artırmak istiyorsanız yukarıdaki önerilere kulak vermelisiniz. Sadece meyve suyu karışımlarından çok sebze meyve kombinasyonları kullanmak; meyvelerin posalarını da kullanarak karışımlar elde etmekte fayda vardır. Öte yandan kesinlikle meyve suları ile ana öğünlerin yerini değiştirmemelisiniz çünkü bu kilo vermeye kesinlikle katkıda bulunmaz.
Bir diğer yanlış inanış da gazlı içeceklerin özellikle diyet olanlarının alınan kalorileri nötrleştirmesi inancıdır. Alınan kalorilerin; bir besin maddesi ya da içeceği tüketilerek harcanabilmesi mümkün değildir. Gazlı içeceklerin hazma yardımcı etkisi de yoktur; mide kapasitesini genişletip kişilerin daha fazla yemesine neden olmaktadırlar; bu nedenle sindirim sorunları ile baş edebilmek için soda tüketimi tavsiye etmekteyiz.
Sebze ve meyvelerin canlandırıcı içeriklerinden faydalanmak için bu besinlerin taze hallerinden elde edilen özel karışımlar tüketmelisiniz. Beraberinde tüketilen yiyecek veya atıştırmaların da aynı özenle seçilmesi; sağlık faydaları göstermesi gerekmektedir. Bunun için tam tahıl ürünlerinden yapılmış; az yağlı hamur işleri; kepekli makarna; sebze yemekleri; salatalar; makul ölçülerde tüketilen yağlı tohumlar; kuru meyveler önerilmektedir. Bu genel önerilerin kişisel ihtiyaçlara göre değiştirilmesi ise en önemli kurallardan biridir.
Mart ayı başlarında yayınlanan bir çalışmada diyetmanik bir topluma dönen Amerika birleşik devletlerinde sinsice ilerleyen gazlı içecekler sektörünün obezitenin yayılmasındaki açtığı büyük yaranın gözden kaçırıldığı tespit edilmiştir. Son istatistiklere göre Amerikan diyetinde alınan her 5 kalorinin 1 kalorisini içecekler oluşturmaktadır. 1977-1997 yılları arasında meşrubat ve gazlı içecek tüketimi Amerika’da yetişkinlerde %60 artmış; çocuklarda ise ikiye katlamıştır Bu artışla birlikte obezite görülme sıklığının da ikiye katlaması bilim adamları için önemli bir kriter olmuştur.
Durum bu kadar çarpıcı olunca bilim adamları konu üzerindeki çalışmalara ağırlık vermiş; hane tüketim çalışmaları ile tablo daha da net algılanmak üzere incelenmeye alınmıştır. Tabii ki obezitenin yayılmasında tek etken gazlı içecekler olmamakla birlikte büyük yardımcı olduğunu da kabul etmek gerekmektedir. Amerikalılar Ne İçiyor çalışması sonuçlarına göre Amerikan halkının büyüyen bel çevreleri ile savaşta; yenen yemeklerden çok içecek tüketiminden gelen gizli kalorilere dikkat çekilmiştir. Buna göre Amerikalılar her gün ortalama 500 kalori sadece içeceklerden karşılamaktadır.
Raporda altı çizilen bir diğer kritik olgu da yetişkin ve genç nüfusun süt tüketiminie kıyasla 2-3 kat daha fazla tatlandırılmış içecek tükettikleri saptanmıştır.
ÖNERİLER
Ürünlerini masumlaştırmak amacıyla sağlıklı ürünler piyasaya sunmaya çalışan firmaların vaadlerine inanmayın; etiket bilgilerini dikkatle inceleyin.
Şeker ile tatlandırılmış içeceklerin vücuttaki dönüşümü diğer gıdalardan alınandan farklı metabolize edilmektedir. Gazlı içeceklerde çoğunlukla yüksek oranda fruktoz içeren mısır şurubu kullanılmaktadır ki bu kalp ve şeker hastalıklarına yatkınlığı artıran trigliserid denen yağ parçacıklarının artışlarına sebep olmaktadır. Bu tatlandırıcılar aynı zamanda alınan fazla kalorilerin enerji üretimi için kullanılmasında fonksiyonu olan insülin salınımını da dengeleyemez aynı zamanda leptin denen iştahı baskılayan bileşeni de desteklememektedir. Özetle beyin yedikleriyle tatmin olamamakta; sürekli daha fazla yemek istemekte; çoğu insanın yakındığı alışkanlık yapma eğilimleri artmaktadır. Bunun için gazlı içecekler ve kutulu meşrubatları tüketmemeye gayret edin; kendinize haftada en fazla bir bardak içme limiti belirlemelisiniz.
Yaş; cinsiyet gözetmeksizin gazlı içecekler sağlıklı beslenme ilkeleri doğrultusunda beslenme alışkanlıklarından çıkarılmalıdır. Çocuklara ve çevremize doğru rol model olmak adına gazlı içecekleri tüketmemeli; ya da çok nadir olarak almalıyız.
Şekerli içeceklerin tüketimi başta süt alımını azaltarak dengesiz beslenmeye sebep olduğu gibi; psikolojik olarak fast food tüketimine yatkınlığa da sebep olarak yanlış model olmakta başkalarını da etkileyerek büyük kitlelere yayılmaktadır.
Diyet yapan birçok kişi meyve suyunun kilo vermeye yardımcı olduğunu düşünür hatta greyfurdun yağ kırıcı özelliği olduğuna inanır. Bu yanlış inanışın en önemli tezatlarından biri meyve suyu içerken bir seferde neredeyse bir günlük alınması gereken meyve ihtiyacınız karşılayacak olmanız; meyvelerin tokluk hissini artırıcı posasından faydalanmadan meyve şekeri ile kan şekerinizi dengesizleştirmenizden. Bunun için meyveleri tam halleri ile tüketmeye; ancak sebze meyve alımınız çok düşük ve artırmak istiyorsanız yukarıdaki önerilere kulak vermelisiniz. Sadece meyve suyu karışımlarından çok sebze meyve kombinasyonları kullanmak; meyvelerin posalarını da kullanarak karışımlar elde etmekte fayda vardır. Öte yandan kesinlikle meyve suları ile ana öğünlerin yerini değiştirmemelisiniz çünkü bu kilo vermeye kesinlikle katkıda bulunmaz.
Bir diğer yanlış inanış da gazlı içeceklerin özellikle diyet olanlarının alınan kalorileri nötrleştirmesi inancıdır. Alınan kalorilerin; bir besin maddesi ya da içeceği tüketilerek harcanabilmesi mümkün değildir. Gazlı içeceklerin hazma yardımcı etkisi de yoktur; mide kapasitesini genişletip kişilerin daha fazla yemesine neden olmaktadırlar; bu nedenle sindirim sorunları ile baş edebilmek için soda tüketimi tavsiye etmekteyiz.
Sebze ve meyvelerin canlandırıcı içeriklerinden faydalanmak için bu besinlerin taze hallerinden elde edilen özel karışımlar tüketmelisiniz. Beraberinde tüketilen yiyecek veya atıştırmaların da aynı özenle seçilmesi; sağlık faydaları göstermesi gerekmektedir. Bunun için tam tahıl ürünlerinden yapılmış; az yağlı hamur işleri; kepekli makarna; sebze yemekleri; salatalar; makul ölçülerde tüketilen yağlı tohumlar; kuru meyveler önerilmektedir. Bu genel önerilerin kişisel ihtiyaçlara göre değiştirilmesi ise en önemli kurallardan biridir.