Tıptaki gelişmelere paralel olarak doğum kontrol yöntemleri de çok gelişmiştir. Koruma etkisi en yüksek ve yan etkisi en düşük ilaç elde etme çalışmaları halen sürmektedir. Dünyada yaklaşık 50 yıldır kullanılmakta olan doğum kontrol hapları ( DKH) ülkemizde de yıllardır yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak ülkemizde henüz doğum kontrol haplarının yan etkileri konusunda halkımızın yeterince bilgi sahibi olmadığını gözlüyoruz. Gerekli olduğu halde birçok bayan bu ilaçları çeşitli nedenlerle kullanmaktan kaçınıyorlar. Bu nedenle yaygın olarak bize sorulan ve hastaların ilaçları bırakmasına neden olan Sorular üzerinden giderek son bilimsel araştırmalar ışığında değerlendirme yapmayı
amaçladık.

- Doğum kontrol hapları hormonlarımı bozar mı?

Doğum kontrol hapları içinde belli miktarlarda östrojen ve progesteron içerir. Bunlar yıllar içerisinde geliştirilerek sentetik olarak üretilmişlerdir ve insandaki hormonlara benzer etki yapmak üzere hazırlanmışlardır. Bu nedenle hormon düzenini bozmazlar tam tersi hormon bozukluğu olan kadınlarda belirli bir düzen sağlarlar. Düzensiz kanaması olan hastalar kullandığında düzenli kanamaya neden olurlar. Aynı zamanda adet kanamasının miktarını da azaltma etkileri de vardır. Ancak bu olumsuz bir etki değildir bazı hastalarda bu şekilde aşırı kanama önlenmiş olur. Piyasada satılan DKH’ ları içindeki hormonlar bazı değişiklikler olmakla beraber birbirine çok benzerlik gösterir.
Doktorunuz size en uygun DKH ‘nı belirleyecektir.

- Doğum kontrol hapları kilo aldırır mı?

Doğum kontrol haplarının kullanılmaya başlanan ilk dönemlerde iştahı açma ve su tutulmasına neden olarak hafif kilo artışına sebep olmakla beraber uzun dönemde kilo alımına neden olmadıkları kabul edilmektedir. Bu nedenle ilk aylarda oluşabilecek değişiklikler nedeniyle doktorunuza danışmadan hapınızı bırakmayın ve hap kullanırken dengeli beslenmeye ve hareketsiz kalmamaya dikkat edin.

- Doğum kontrol hapları yumurtalıklarımda kist yapar mı?

Yumurtalıklarda saptanan kistler çok çeşitli nedenlere bağlı olabilir; ancak folikül adı verilen ve içinde yumurta bulunan kesenin çatlamamasına bağlı olarak gelişen kistler zararsızdır ve birkaç ay takip edilirlerse kendiliğinden geriler. Folikül kistlerinin gerilemesi; küçülmesi amacıyla hekimler sıklıkla DKH ‘ları kullanırlar. Dolayısıyla DKH’ ları yumurtalıkta kist oluşumuna neden olmaz tam tersi bazı kistlerin tedavisinde kullanılabilir.

- Doğum kontrol hapları tüylenme yapar mı?

Doğum kontrol hapları içerdikleri hormonlar nedeniyle vücutta tüylenme yapan hormonları baskılarlar; tüylenme yapmazlar. Hatta doğum kontrol hapları özellikle bazı tüylenme şikayeti olan hanımlarda tüylenmeyi önlemek amacıyla kullanılmaktadır.

- Doğum kontrol hapı kullanıldıktan sonra çocuk sahibi olmak istersem gebe kalma şansım azalır mı?

DKH’ ların etkileri kullanıldığı dönemlerde geçerlidir; diğer bir deyişle hap kullanımı bırakıldıktan sonra etkileri yoktur. Ancak hap kullanan kadınların % 1 ‘inde hap kullanımı sırasında adet görmeme olabilir bu da bir süre sonra normale dönecektir. Özetle DKH kullanımı hap bırakıldıktan sonra gebelik şansını azaltma ve adet düzensizliğine neden
olmaz.

- Doğum kontrol hapı kullanıldıktan sonra çocuk sahibi olmak istersem gebe kalma şansım azalır mı?

DKH’ ların etkileri kullanıldığı dönemlerde geçerlidir; diğer bir deyişle hap kullanımı bırakıldıktan sonra etkileri yoktur. Ancak hap kullanan kadınların % 1 ‘inde hap kullanımı sırasında adet görmeme olabilir bu da bir süre sonra normale dönecektir. Özetle DKH kullanımı hap bırakıldıktan sonra gebelik şansını azaltma ve adet düzensizliğine neden
olmaz.


Op. Dr. Murat Erdemir