Doğum Sonrası Dönem ve Kontrasepsiyon
Doğum sonrası dönem ve kontrasepsiyon
ÖZET :Bu makale doğum sonrası dönem (lohusalık / puerperium dönemi) ve kontrasepsiyon hakkında bilgiler ve öneriler içermektedir.
Gebeliğini tamamlamış yada gebeliğinin sonuna gelmiş bayanlarda önemli bir sorun ve meraktır doğumdan sonra neyle korunacağız? Düşüncesi… bu amaçla doğum sonrası lohusaların neyle ve nasıl korunmaları gerektiğinin bilgisini vermeye çalışacağım bu makalede…
Öncelikle bilinmesi gereken şudur ki; yeni doğum yapmış annelerin postpartum ilk 6 haftasına lohusalık (puerperium) adı verilir. Halk arasında söylenen “lohusa’nın bir ayağı mezardadır” tabiri çok da yanlış sayılmaz aslında. Gerçekten gebelik boyunca bütün rezervlerini; gücünü; kanını; besin maddelerini; kalsiyumunu vs bebeği için harcamıştır anne. Bu nedenle hem gebelik sırasında hem de erken postpartum dönemde anne; fiziksel ve mental olarak desteklenmelidir. Zira doğum sonrası hüznü ve depresyonu denilen psikolojik problemler de lohusayı bekleyen önemli sorunlardır. Çünkü bu bağlamda sağlığın tanımını hatırlarsak: “kişinin yalnız bedenen değil ruhen de tam iyilik halidir” sağlık…
Bu nedenle özellikle eşi ve yakın çevresi açısından çok zor geçmiş bir gebelik süreci ve zor geçecek bebek büyütme dönemi; uykusuzluklar; anemi durumlarına bağlı halsizlik ; yorgunluklar hep üstüste eklenecektir. Destek ileri derecede önem arzedecektir bu dönemde.
Laktasyon döneminde diyetisyenler normalden çok daha fazla kalori ilave etmektedirler lohusaların diyetine. Çünkü; anne karnında iken; göbek kordonundan alınan besinler; şimdi de süt yoluyla anneden çekilmekte ve anne zayıf düşürülmektedir. Dolayısıyla replasman yani yerine koyma da had safhada olmalıdır.
Korunma yöntemlerine gelince; erken postpartum dönemde “löşi” denilen lohusa akıntıları; bir süre devam eder ve eş zamanlı olarak rahim kendisini toplamaya ve eski haline gelmeye çalışır. Literatürde postpartum ilk 1;5 aydan önce emziren annelerde gebeliğe rastlanılmamıştır. Ancak bu dönemden sonra; anneye ve bebeğe zararı olmayan yöntemlere mutlaka geçilmelidir. Halk arasındaki yaygın kanı olan “süt korur” mantığına uyulması; beraberinde bir çok gereksiz kürtajı getirmektedir.
Bu amaçla 2. Aydan sonra ria(spiral) uygun bir yöntemdir.(hormonlu yada bakır ) ya doğumdan hemen sonra ya da 2. Aydan sonra takılması önerilmektedir. Hormon salgılamayan mekanik bir yöntem olması nedeniyle tercih edilebilecek bir yöntemdir ria. Diğer bir yöntem ise 150 mg medroksi progesteron asetat( depo provera) içeren 3 aylık iğne yöntemidir. Sadece gebelik hormonu içermesi nedeniyle emziren annelerde güvenle kullanılabilen koruyuculuğu oldukça fazla olan etkin bir yöntemdir. Ard arda 3-4 sefer yapıldığında ; ilaç kesilse bile 9 aya kadar gebeliğe engel olabilmektedir. Diğer metodlar olarak ;bariyer metodlar( vajinal spermisidler; servikal(bayan kondomu) kondom;erkek kondomu;jel; köpükler) ve implanon adı verilen sol kola takılan progesteronlu implant sistemi de lohusa da kontraseptif amaçlı kullanılabilir. Doğum kontrol hapları ve aylık iğne(mesigyna) gibi östrojen içeren uygulamalar anne sütünden bebeğe geçmesi nedeniyle erken postpartum dönemde uygun değildir ve seçilmemelidir.
saygı ve sevgilerimle…
op.dr.ilker günyeli
ÖZET :Bu makale doğum sonrası dönem (lohusalık / puerperium dönemi) ve kontrasepsiyon hakkında bilgiler ve öneriler içermektedir.
Gebeliğini tamamlamış yada gebeliğinin sonuna gelmiş bayanlarda önemli bir sorun ve meraktır doğumdan sonra neyle korunacağız? Düşüncesi… bu amaçla doğum sonrası lohusaların neyle ve nasıl korunmaları gerektiğinin bilgisini vermeye çalışacağım bu makalede…
Öncelikle bilinmesi gereken şudur ki; yeni doğum yapmış annelerin postpartum ilk 6 haftasına lohusalık (puerperium) adı verilir. Halk arasında söylenen “lohusa’nın bir ayağı mezardadır” tabiri çok da yanlış sayılmaz aslında. Gerçekten gebelik boyunca bütün rezervlerini; gücünü; kanını; besin maddelerini; kalsiyumunu vs bebeği için harcamıştır anne. Bu nedenle hem gebelik sırasında hem de erken postpartum dönemde anne; fiziksel ve mental olarak desteklenmelidir. Zira doğum sonrası hüznü ve depresyonu denilen psikolojik problemler de lohusayı bekleyen önemli sorunlardır. Çünkü bu bağlamda sağlığın tanımını hatırlarsak: “kişinin yalnız bedenen değil ruhen de tam iyilik halidir” sağlık…
Bu nedenle özellikle eşi ve yakın çevresi açısından çok zor geçmiş bir gebelik süreci ve zor geçecek bebek büyütme dönemi; uykusuzluklar; anemi durumlarına bağlı halsizlik ; yorgunluklar hep üstüste eklenecektir. Destek ileri derecede önem arzedecektir bu dönemde.
Laktasyon döneminde diyetisyenler normalden çok daha fazla kalori ilave etmektedirler lohusaların diyetine. Çünkü; anne karnında iken; göbek kordonundan alınan besinler; şimdi de süt yoluyla anneden çekilmekte ve anne zayıf düşürülmektedir. Dolayısıyla replasman yani yerine koyma da had safhada olmalıdır.
Korunma yöntemlerine gelince; erken postpartum dönemde “löşi” denilen lohusa akıntıları; bir süre devam eder ve eş zamanlı olarak rahim kendisini toplamaya ve eski haline gelmeye çalışır. Literatürde postpartum ilk 1;5 aydan önce emziren annelerde gebeliğe rastlanılmamıştır. Ancak bu dönemden sonra; anneye ve bebeğe zararı olmayan yöntemlere mutlaka geçilmelidir. Halk arasındaki yaygın kanı olan “süt korur” mantığına uyulması; beraberinde bir çok gereksiz kürtajı getirmektedir.
Bu amaçla 2. Aydan sonra ria(spiral) uygun bir yöntemdir.(hormonlu yada bakır ) ya doğumdan hemen sonra ya da 2. Aydan sonra takılması önerilmektedir. Hormon salgılamayan mekanik bir yöntem olması nedeniyle tercih edilebilecek bir yöntemdir ria. Diğer bir yöntem ise 150 mg medroksi progesteron asetat( depo provera) içeren 3 aylık iğne yöntemidir. Sadece gebelik hormonu içermesi nedeniyle emziren annelerde güvenle kullanılabilen koruyuculuğu oldukça fazla olan etkin bir yöntemdir. Ard arda 3-4 sefer yapıldığında ; ilaç kesilse bile 9 aya kadar gebeliğe engel olabilmektedir. Diğer metodlar olarak ;bariyer metodlar( vajinal spermisidler; servikal(bayan kondomu) kondom;erkek kondomu;jel; köpükler) ve implanon adı verilen sol kola takılan progesteronlu implant sistemi de lohusa da kontraseptif amaçlı kullanılabilir. Doğum kontrol hapları ve aylık iğne(mesigyna) gibi östrojen içeren uygulamalar anne sütünden bebeğe geçmesi nedeniyle erken postpartum dönemde uygun değildir ve seçilmemelidir.
saygı ve sevgilerimle…
op.dr.ilker günyeli