Kurban Bayramı Geliyor... Kurban Etini Nasıl Tüketmeliyim???
Bayramda yenen tatlılar; şekerler; pastalar; börekler ve tabi öğünlerde fazlaca tüketilen kurban etleri…
Kurban bayramının sağlığınızı olumsuz etkilemesine izin vermeyin.
Kurban etlerini ve tatlıları sağlıklı şekilde tüketmeyi öğrenmek kurban bayramının sağlığımızı olumsuz etkilememesi için şart.
Kurban etinin ne miktarda; nasıl; neyle birlikte tüketileceğini bilmek; sağlıklı hazırlama; pişirme ve saklama yöntemlerini uygulamak çok önemli.
Etin tüketim miktarına dikkat edilmeli.
Kırmızı etin tüketimi belli miktarlarla sınırlandırılmalıdır. Çünkü; ette bulunan yüksek miktardaki doymuş yağ; kandaki kolesterol seviyesini yükseltir ve koroner kalp rahatsızlıklarına davetiye çıkartır.
Peki ne kadar tüketilmeli?
Normal şartlarda; yetişkin bir birey için günlük et gereksinimi; 90-120 gram dır. Bu miktar; 3-4 köfte büyüklüğünde ete karşılık gelmektedir. Bu miktar aşılmamalıdır.
Kalp-damar; şeker hastalığı ve yüksek tansiyonu olanlar nasıl tüketmeli?
vYağlı etlerin; doymuş yağ ve kolesterol içeriği diğerlerine nazaran daha fazladır. Bu yüzden; yağsız veya az yağlı etleri tercih etmeleri önemli.
vTüketim miktarına çok dikkat etmeli; aşırı miktarlara kaçılmamalıdır.
vEti sağlıklı şekilde pişirerek (haşlama; ızgara) tüketmeye önemle dikkat etmelidirler.
Etin pişirme yöntemi önemli.
Ete uygulanan pişirme yöntemi; etin lezzetini; görüntüsünü; kıvamını; kokusunu; biyoyararlılığını yani her açıdan etin kalitesini doğrudan etkilemektedir. Bu yüzden; etin nasıl piştiği çok önemlidir.
Nasıl pişirilmeli?
vEtin sağlık açısından en doğru pişirme yöntemi; haşlama veya ızgara şeklindedir.
vDikkat edilecek önemli bir nokta; etin pişerken ateşle direkt temas etmemesi gerektiğidir. Etin ateşe yakın olması hem kanserojen öğelerin oluşumuna neden olur; hem de; B1; B12; folik asit gibi vitaminlerin kaybına yol açar.
vEtin hem içinin hem dışının iyi pişmiş olması da çok önemlidir. Etlerin çiğ veya az pişmiş olması; yeme kalitesini düşüreceği gibi; besin zehirlenmelerine de yol açabilir.
vEtleri pişirirken ayrıca yağ eklenmemelidir. Et; zaten içerisinde yüksek miktarda yağ içerir.
Mide ve bağırsak hastalığı olan bireyler kurban etini kesilmesinin hemen ardından tüketmemeli.
Yeni kesilmiş hayvanın etindeki sertlik(rigormortis); pişirme sırasında zorluk yaşatır. Bunun yanında; tüketim sonrasında da kişilerde sindirim zorluğuna yol açar. Etlerin buzdolabında birkaç gün bekletildikten ve uygun pişirme yöntemi uygulandıktan sonra tüketilmesi; sağlık açısından çok daha doğrudur. Özellikle de mide ve barsak sorunu olan bireyler buna dikkat etmelidirler.
Eti hangi besinlerle birlikte tüketilmeli?
vSebze grubundan besinler mutlaka bulunmalı.
Bu bir salata olabilir; zeytinyağlı bir sebze yemeği olabilir. Örneğin; C vitamininden zengin yeşil yapraklı sebzeler; iyi bir tamamlayıcı olacaktır. Çünkü C vitamini; ette bulunan Demir’in vücut tarafından emilimini arttıracağından; etteki demirden daha çok yararlanmamızı sağlayacaktır. Ayrıca; gerekli posayı; diğer vitamin-mineralleri de almamızı sağlayacaktır.
vEkmek ve tahıllar grubundan besin mutlaka bulunmalı.
En başta karbonhidrat olmak üzere; B1; B6; B2 vitaminleri; elzem amino asitler; doğal lifler ve yağ asitleri; magnezyum; çinko; potasyum gibi önemli minerallerin kaynağı olması bakımından ekmek; pilav; makarna; vb. besinlerden uygun miktarda bulunmalıdır.
vSüt ve ürünleri grubundan uygun besin bulunmalı.
Protein; kalsiyum; fosfor; B2 ve B12 vitamini olmak üzere birçok besin ögesinden zengin olan süt ve ürünlerinin menüde yer alması önem taşır. Yoğurt; cacık veya ayran iyi bir seçim olacaktır.
Besin değeri yüksek olan kırmızı et; her zamankinden daha fazla miktarlarda sofralarımızda.
Kurban bayramında eve giren etin miktarı oldukça fazla olduğundan; bir kısım eti buzdolabında; vb. saklamak gerekir.
Eti nasıl saklamalı?
Etler büyük parçalar olarak değil; birer yemeklik olacak şekilde küçük parçalara ayrılarak; poşet veya yağlı kâğıda sarılarak derin dondurucuda saklanmalıdır.
Et; tüketileceği zaman nasıl çözdürülmeli?
Etin çabuk çözünmesi amacıyla uygulanan kalorifer üzerinde çözdürme; oda sıcaklığında bekletme gibi yöntemler; sağlık açısından tehlikeli sonuçları da beraberinde getirebilmektedir.
Çözdürülmek istenen et; buzdolabının alt bölmesinde çözdürülmelidir.
Mikrodalgada çözdürme yöntemi de uygulanabilir. Mikrodalga fırınlar ile ilgili aklınızda soru işareti varsa; cevabını aşağıda bulabilirsiniz.
Tatlılarda tercih çok önemli.
Bayramlarda tüketilen tatlının miktarına önemle dikkat edilmelidir. 3 tane yerine 2 tane tüketmekle işe başlayabilirsiniz. Tatlı cinsi olarak ağır şerbetli tatlılar yerine sütlü tatlılar ve meyveli tatlılar tercih edilmelidir. Muhallebi; sütlaç; kazandibi; güllaç; puding; ayva tatlısı; kabak tatlısı; elma tatlısı gibi.
Sağlıkla kalın…
İpek Ağaca- Diyetisyen
ipekagaca@diyetistanbul.com
Not:
Mikrodalga fırınların tanımı; nasıl çalışır?
Mikrodalga fırınlar; kısa bir zaman dilimi içerisinde ev aletleri içinde önemli bir yer almıştır. Gün geçtikçe kullanımları artarak özellikle dondurulmuş ve soğutulmuş hazır yemek sektörünün de gelişmesiyle; çalışan insanların mutfaktaki dostu olmuşlardır. Bu fırınlar meydana getirdikleri elektriksel alana bağlı olarak ortaya çıkan moleküler friksiyonlar sonucu gıdaları çok kısa sürede ısıtma ve pişirme özelliğine sahiptirler. Gıdaları çok kısa sürede ısıtmaları üstün özelliğinin yanısıra; dezavantaj olarak da yaratmış oldukları ‘hot ve cold spotlar’ fırın boşluğunda ısıtılan gıdaların bazı kısımlarının çok; bazı kısımlarının ise az ısınmalarına neden olmaktadır.
Avantajları nelerdir?
Mikrodalga ısıtımının tüketiciye sağladığı en büyük avantaj çabuk ısıtmadır. Öyle ki bu yöntem ile ısıtma besin maddelerinin klasik yöntemle ısıtılmasına göre 10 hatta 20 kat daha hızlı olabilmektedir.
Bir diğer avantajı da; pişirme sürecinde yalnızca besin pişer; fırın ve ortam ısınmaz.
Besin içinde bir radyasyon oluşur mu?
Mikrodalga enerjisi; besin içinde ısıya dönüştüğü için besin içinde bir radyasyon oluşması veya bir radyasyon bulaşması söz konusu değildir.
Mikrodalga fırınların sağlık üzerine etkileri nelerdir?
Yapılan pek çok araştırmada mikrodalgalara aşırı maruziyetin yanıklara neden olduğu; sperm hücrelerini öldürdüğü bilinmektedir. Ayrıca; gözlerin mikrodalgalarla maruziyeti katarakt'a neden olmaktadır. Fakat mikrodalga fırın kullanımına bağlı kazalar veya olumsuz sağlık sonuçlarının kayıtlara geçmediği bildirilmektedir. Genellikle kayda geçen kazalar; mikrodalga fırından aşırı sıcak besinleri alırken yanmalar ve fırın içinden çıkan sıcak buharlara temas sonucu meydana gelmektedir.
Çalışırken bir metreden fazla yaklaşmayın!
Her saniyede 2.5 milyar EM titreşim üreten mikrodalga fırın kullanımı sağlık için sakıncalı olup; fırın yanında duran bir kişinin kalp atışlarını değiştirmektedir. Bu yüzden çalışırken bir metreden fazla yaklaşmayın.
Mikrodalga fırının içinde ya da kapağı açıkken yiyecek hazırlamayın. Ayrıca fırınlar yaşlandıkça mikrodalga kaçak seviyesi artar. Belli aralıklarla yenilemenizde yarar vardır.
Kurban bayramının sağlığınızı olumsuz etkilemesine izin vermeyin.
Kurban etlerini ve tatlıları sağlıklı şekilde tüketmeyi öğrenmek kurban bayramının sağlığımızı olumsuz etkilememesi için şart.
Kurban etinin ne miktarda; nasıl; neyle birlikte tüketileceğini bilmek; sağlıklı hazırlama; pişirme ve saklama yöntemlerini uygulamak çok önemli.
Etin tüketim miktarına dikkat edilmeli.
Kırmızı etin tüketimi belli miktarlarla sınırlandırılmalıdır. Çünkü; ette bulunan yüksek miktardaki doymuş yağ; kandaki kolesterol seviyesini yükseltir ve koroner kalp rahatsızlıklarına davetiye çıkartır.
Peki ne kadar tüketilmeli?
Normal şartlarda; yetişkin bir birey için günlük et gereksinimi; 90-120 gram dır. Bu miktar; 3-4 köfte büyüklüğünde ete karşılık gelmektedir. Bu miktar aşılmamalıdır.
Kalp-damar; şeker hastalığı ve yüksek tansiyonu olanlar nasıl tüketmeli?
vYağlı etlerin; doymuş yağ ve kolesterol içeriği diğerlerine nazaran daha fazladır. Bu yüzden; yağsız veya az yağlı etleri tercih etmeleri önemli.
vTüketim miktarına çok dikkat etmeli; aşırı miktarlara kaçılmamalıdır.
vEti sağlıklı şekilde pişirerek (haşlama; ızgara) tüketmeye önemle dikkat etmelidirler.
Etin pişirme yöntemi önemli.
Ete uygulanan pişirme yöntemi; etin lezzetini; görüntüsünü; kıvamını; kokusunu; biyoyararlılığını yani her açıdan etin kalitesini doğrudan etkilemektedir. Bu yüzden; etin nasıl piştiği çok önemlidir.
Nasıl pişirilmeli?
vEtin sağlık açısından en doğru pişirme yöntemi; haşlama veya ızgara şeklindedir.
vDikkat edilecek önemli bir nokta; etin pişerken ateşle direkt temas etmemesi gerektiğidir. Etin ateşe yakın olması hem kanserojen öğelerin oluşumuna neden olur; hem de; B1; B12; folik asit gibi vitaminlerin kaybına yol açar.
vEtin hem içinin hem dışının iyi pişmiş olması da çok önemlidir. Etlerin çiğ veya az pişmiş olması; yeme kalitesini düşüreceği gibi; besin zehirlenmelerine de yol açabilir.
vEtleri pişirirken ayrıca yağ eklenmemelidir. Et; zaten içerisinde yüksek miktarda yağ içerir.
Mide ve bağırsak hastalığı olan bireyler kurban etini kesilmesinin hemen ardından tüketmemeli.
Yeni kesilmiş hayvanın etindeki sertlik(rigormortis); pişirme sırasında zorluk yaşatır. Bunun yanında; tüketim sonrasında da kişilerde sindirim zorluğuna yol açar. Etlerin buzdolabında birkaç gün bekletildikten ve uygun pişirme yöntemi uygulandıktan sonra tüketilmesi; sağlık açısından çok daha doğrudur. Özellikle de mide ve barsak sorunu olan bireyler buna dikkat etmelidirler.
Eti hangi besinlerle birlikte tüketilmeli?
vSebze grubundan besinler mutlaka bulunmalı.
Bu bir salata olabilir; zeytinyağlı bir sebze yemeği olabilir. Örneğin; C vitamininden zengin yeşil yapraklı sebzeler; iyi bir tamamlayıcı olacaktır. Çünkü C vitamini; ette bulunan Demir’in vücut tarafından emilimini arttıracağından; etteki demirden daha çok yararlanmamızı sağlayacaktır. Ayrıca; gerekli posayı; diğer vitamin-mineralleri de almamızı sağlayacaktır.
vEkmek ve tahıllar grubundan besin mutlaka bulunmalı.
En başta karbonhidrat olmak üzere; B1; B6; B2 vitaminleri; elzem amino asitler; doğal lifler ve yağ asitleri; magnezyum; çinko; potasyum gibi önemli minerallerin kaynağı olması bakımından ekmek; pilav; makarna; vb. besinlerden uygun miktarda bulunmalıdır.
vSüt ve ürünleri grubundan uygun besin bulunmalı.
Protein; kalsiyum; fosfor; B2 ve B12 vitamini olmak üzere birçok besin ögesinden zengin olan süt ve ürünlerinin menüde yer alması önem taşır. Yoğurt; cacık veya ayran iyi bir seçim olacaktır.
Besin değeri yüksek olan kırmızı et; her zamankinden daha fazla miktarlarda sofralarımızda.
Kurban bayramında eve giren etin miktarı oldukça fazla olduğundan; bir kısım eti buzdolabında; vb. saklamak gerekir.
Eti nasıl saklamalı?
Etler büyük parçalar olarak değil; birer yemeklik olacak şekilde küçük parçalara ayrılarak; poşet veya yağlı kâğıda sarılarak derin dondurucuda saklanmalıdır.
Et; tüketileceği zaman nasıl çözdürülmeli?
Etin çabuk çözünmesi amacıyla uygulanan kalorifer üzerinde çözdürme; oda sıcaklığında bekletme gibi yöntemler; sağlık açısından tehlikeli sonuçları da beraberinde getirebilmektedir.
Çözdürülmek istenen et; buzdolabının alt bölmesinde çözdürülmelidir.
Mikrodalgada çözdürme yöntemi de uygulanabilir. Mikrodalga fırınlar ile ilgili aklınızda soru işareti varsa; cevabını aşağıda bulabilirsiniz.
Tatlılarda tercih çok önemli.
Bayramlarda tüketilen tatlının miktarına önemle dikkat edilmelidir. 3 tane yerine 2 tane tüketmekle işe başlayabilirsiniz. Tatlı cinsi olarak ağır şerbetli tatlılar yerine sütlü tatlılar ve meyveli tatlılar tercih edilmelidir. Muhallebi; sütlaç; kazandibi; güllaç; puding; ayva tatlısı; kabak tatlısı; elma tatlısı gibi.
Sağlıkla kalın…
İpek Ağaca- Diyetisyen
ipekagaca@diyetistanbul.com
Not:
Mikrodalga fırınların tanımı; nasıl çalışır?
Mikrodalga fırınlar; kısa bir zaman dilimi içerisinde ev aletleri içinde önemli bir yer almıştır. Gün geçtikçe kullanımları artarak özellikle dondurulmuş ve soğutulmuş hazır yemek sektörünün de gelişmesiyle; çalışan insanların mutfaktaki dostu olmuşlardır. Bu fırınlar meydana getirdikleri elektriksel alana bağlı olarak ortaya çıkan moleküler friksiyonlar sonucu gıdaları çok kısa sürede ısıtma ve pişirme özelliğine sahiptirler. Gıdaları çok kısa sürede ısıtmaları üstün özelliğinin yanısıra; dezavantaj olarak da yaratmış oldukları ‘hot ve cold spotlar’ fırın boşluğunda ısıtılan gıdaların bazı kısımlarının çok; bazı kısımlarının ise az ısınmalarına neden olmaktadır.
Avantajları nelerdir?
Mikrodalga ısıtımının tüketiciye sağladığı en büyük avantaj çabuk ısıtmadır. Öyle ki bu yöntem ile ısıtma besin maddelerinin klasik yöntemle ısıtılmasına göre 10 hatta 20 kat daha hızlı olabilmektedir.
Bir diğer avantajı da; pişirme sürecinde yalnızca besin pişer; fırın ve ortam ısınmaz.
Besin içinde bir radyasyon oluşur mu?
Mikrodalga enerjisi; besin içinde ısıya dönüştüğü için besin içinde bir radyasyon oluşması veya bir radyasyon bulaşması söz konusu değildir.
Mikrodalga fırınların sağlık üzerine etkileri nelerdir?
Yapılan pek çok araştırmada mikrodalgalara aşırı maruziyetin yanıklara neden olduğu; sperm hücrelerini öldürdüğü bilinmektedir. Ayrıca; gözlerin mikrodalgalarla maruziyeti katarakt'a neden olmaktadır. Fakat mikrodalga fırın kullanımına bağlı kazalar veya olumsuz sağlık sonuçlarının kayıtlara geçmediği bildirilmektedir. Genellikle kayda geçen kazalar; mikrodalga fırından aşırı sıcak besinleri alırken yanmalar ve fırın içinden çıkan sıcak buharlara temas sonucu meydana gelmektedir.
Çalışırken bir metreden fazla yaklaşmayın!
Her saniyede 2.5 milyar EM titreşim üreten mikrodalga fırın kullanımı sağlık için sakıncalı olup; fırın yanında duran bir kişinin kalp atışlarını değiştirmektedir. Bu yüzden çalışırken bir metreden fazla yaklaşmayın.
Mikrodalga fırının içinde ya da kapağı açıkken yiyecek hazırlamayın. Ayrıca fırınlar yaşlandıkça mikrodalga kaçak seviyesi artar. Belli aralıklarla yenilemenizde yarar vardır.