Beslenme; açlık duygusunu bastırmak ya da canın çektiği şeyleri yemek; içmek sadece karın doyurmak demek değildir. Beslenme; insanın büyüme; gelişme; sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için gerekli olan besin öğeleri alıp vücudunda kullanmasıdır. Bugüne değin yapılan araştırmalarda insanın yaşamı için 50yi aşkın türde besin öğesine gereksinimi olduğu ortaya konulmuştur. Ayrıca; bilimsel araştırmalarla; insanın sağlıklı büyüme ve gelişmesi; sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için bu öğelerin her birinden günlük ne kadar alması gerektiği de belirtilmiştir. Bu besin ögeleri en son belirli başlıklar altında toplanarak çeşitleri 6 ya düşürülmüştür. Bu ögeler aşagıda anlatılacaktır.
Yeterli ve Dengeli Beslenme
Vücudun büyümesi; yenilenmesi ;sağlığlın korunması ve çalışması için gerekli olan bu besin öğelerinin her birinin yeterli miktarda alınması ve vücutta uygun şekilde kullanılması durumu "yeterli ve dengeli beslenme" deyimi ile açıklanır.
Yetersiz Beslenme
Bu besin öğeleri vücudun gereksinmesindeen az alınması durumunda vücut ihtiyacı olan yeterli enerjiyi oluşturamaz ve sonuç ta vücut dokuları yenilenemediğinden "yetersiz beslenme" durumu oluşur. yetersiz beslenme sonucu bazı hastalıklar meydana gelir.Bunların en önemlileri Protein Enerji Malnütrisyonu(marasmus;kwashıorkor;marasmik kwashıorkor); Anemiler; Raşitizm; Avitaminozlar ve Endemik Guatr olarak sıralanabilir.
Dengesiz Beslenme
gereksinimin çok fazlası tüketildiği zamanlarda ; besin öğelerini gereğinden çok alınmış olur.Çok fazla alınan bu besin öğeleri vücutta yağ olarak biriktiğinden sağlık için zararlıdır ve yağ depolarının artmasına yol açar.. Bu durum "dengesiz beslenmedir". En sık karşılaştığımız tablo "şişmanlıktır". Şişmanlık; yağ dokularının vücut ağırlığını en az %10 oranında arttırdığı zaman tedavi gerektirir. Tedavi edilmediği takdirde Diabetus mellitus; Aterosklerotik Kalp Hastalıkları; Hipertansiyon; damar içi bozukluklar; kolesterol gibi kronik hastalıklara zemin hazırlamakta ve prevalanslarını arttırmaktadır.
Besin öğeleri
İnsanların gereksinimi olan besin öğelerini 6 grupta toplayabiliriz ;
1.proteinler
2.yağlar
3.karbonhidratlar
4.mineraller
5.vitaminler
6.su
İlk beş grubun herbirinde ayrı özellikte ve vücut çalışmasında ayrı işlevi olan değişik türde besin öğeleri vardır. Bu besin öğelerinden herhangi biri veya birkaçı sağlanamayınca vücut çalışmasındaki aksamalar sonucu büyüme ; gelişme geriliği ve sağlık sorunları görülmektedir. Bu bozukluklar dolaylı olarak bireyin sosyal ve ekonomik hayatını da etkilemektedir. Bu bakımdan beslenmede amaç ;bireyin yaşı; cinsiyeti ve içinde bulunduğu fizyolojik duruma göre gereksinimi olan bütün besin öğelerini yeterli miktarda sağlayabilmesidir. Karbonhidratlar ;yağlar ve proteinler enerji sağlayan besin öğeleridir.1 g karbonhidrat ve protein vücuda 4 kalorilik bir enerji sağlarken 1 g yağ 9 kalorilik enerji sağlamaktadır. Ve günlük beslenme programımızda mutlaka bu 3 besin grubundan bulunması gerekmektedir. Dengeli beslenme ise enerji yanında bütün besin besin öğelerinin gereksinim kadar sağlanmasıdır. Bazı besin öğelerimiz (örneğin ;yağ; şeker; nişasta)alındıklarında enerji gereksinmesinin karşılanmasına karşın ; protein ; vitamin ; minerallerin yetersizlikleri ile yine büyüme ; gelişme ve sağlık durumunu bozabilir.
Proteinler vücuda enerji sağlamalarının yanında hücrelerin esas yapım öğesi olduklarından ; büyüme ; gelişme ve yıpranan hücrelerin yenilenmesi; yara iyileşmesi içinde gereklidirler.
Minerallerin bazıları vücudun yapı taşıdır ; bazılarıda vitaminlerle birlikte vücutta düzenleyici olarak görev alırlar.
Su besinlerin vücuda alınmasını ; sindirimin kolaylaşmasını; hücrelere taşınmasını ve hücrelerde metabolizma sonucu oluşan zararlı öğelerin dışarı atılmasını;vücut ısısının denetimini sağlar.