Köpek ve Kedilerde İnsana Geçebilen Zoonoz Bir Hastalık Olarak Uyuz (Sarcoptes Scabiei Canis)
Sarkoptes uyuzu Köpeklerin önemli deri rahatsızlıklarından biri olup kedilerde nadirdir. İnsanlara da geçebilen zoonoz karakterde bir hastalık olması yönünden dikkat edilmesi gereken bir hastalıktır.
Sarcoptic uyuz; sarcoptes scabiei canis adlı mikroskobik bir böcek sayılabilecek(0.2-0.5 mm) kaplumbağaya benzeyen akar parazitinin neden olduğu hipersensitivite sonucu köpek;kedi ve insanlarda deri sorunları meydana getiren bir rahatsızlıktır.
Köpeklerde klinik belirtiler; köpeklerde kulak kepçesi; karın altı;tüm ayakların iç yüzü;dirsekler ve patiler gibi vücudun az kıllı veya kılsız bölgelerinde deride önce kızarıklık tüberkül ; veziküller; papüller gri- sarı kabuklar ve kaşıntı görülür. Tedavi edilmediğinde bu odaklar genişleyerek genaralize yani yaygın bir hal alır vücudun büyük bir kısmı etkilenir. Kaşıntı genellikle azalmaz.
Köpekler hipersensitivite ye bağlı olarak kaşınmak için vücudunu duvarlara yerlere sürter hatta bilinçsizce ısırarak ile yaralarını daha kötü hale getirirler.bu arada oluşan lezyonlarda bakteri ve mantar üremesi gerçekleşir ve durum içinden çıkılmaz bir hal alabilir. Temas ettiği diğer hayvan ve insanlara doğrudan parazit bulaşabileceği gibi sürtündüğü yerlerle teması olan diğer hayvanlara ve insanlara da geçebilir.
Teşhis: Tecrübeli bir veteriner hekim tipik sayılabilecek lezyonlara bakarak teşhisini rahatlıkla koyabilse de deriden alınacak kazıntının özel solüsyonlarla işleminden sonra uyuz etkeni sarcoptes scabiei canis i mikroskopta görmesi teşhisi netleştirmek ve tedavinin yönü açısından önemlidir.
Tedavi: uyuz hastalığı hayvanın genel durumunun çok kötü olmaması durumunda kesin denilebilecek oranda tedaviye yanıt vermektedir. Özel ilaç enjeksiyonu ve banyolar ile hızlı bir iyileşme sağlanmaktadır. Tedavinin 2-3 hafta ara ile tekrarlanması hastalığın nüksetmemesi açısından önemlidir.
Daha doğrusu hasta klinik olarak iyileştikten sonra alınacak yeni bir deri kazıntılarında akar paraziti görülmeyinceye kadar tedavinin devam edilmesini Ege Beta Göztepe veteriner kliniği olarak önermekteyiz.
Not: uyuz böceğinin Notoedres (daha çok kedi ve tavşanlarda);Cnemidecoptes(kanatlı hayvanlarda); Psoroptes(en çok koyunlarda) Chorioptes; otodectes(kedi ve köpeklerde genellikle kulakta) gibi hastalık yapan tipleri mevcuttur. Her birinin ayrı hastalık belirtileri mevcuttur. Hatta fazla kaşıntı yapmayan uyuz etkenleri vardır. Bu makale de sadece sarkoptik uyuz ele alınmıştır( veteriner hekim Ferhat Alişer)
Sarcoptic uyuz; sarcoptes scabiei canis adlı mikroskobik bir böcek sayılabilecek(0.2-0.5 mm) kaplumbağaya benzeyen akar parazitinin neden olduğu hipersensitivite sonucu köpek;kedi ve insanlarda deri sorunları meydana getiren bir rahatsızlıktır.
Köpeklerde klinik belirtiler; köpeklerde kulak kepçesi; karın altı;tüm ayakların iç yüzü;dirsekler ve patiler gibi vücudun az kıllı veya kılsız bölgelerinde deride önce kızarıklık tüberkül ; veziküller; papüller gri- sarı kabuklar ve kaşıntı görülür. Tedavi edilmediğinde bu odaklar genişleyerek genaralize yani yaygın bir hal alır vücudun büyük bir kısmı etkilenir. Kaşıntı genellikle azalmaz.
Köpekler hipersensitivite ye bağlı olarak kaşınmak için vücudunu duvarlara yerlere sürter hatta bilinçsizce ısırarak ile yaralarını daha kötü hale getirirler.bu arada oluşan lezyonlarda bakteri ve mantar üremesi gerçekleşir ve durum içinden çıkılmaz bir hal alabilir. Temas ettiği diğer hayvan ve insanlara doğrudan parazit bulaşabileceği gibi sürtündüğü yerlerle teması olan diğer hayvanlara ve insanlara da geçebilir.
Teşhis: Tecrübeli bir veteriner hekim tipik sayılabilecek lezyonlara bakarak teşhisini rahatlıkla koyabilse de deriden alınacak kazıntının özel solüsyonlarla işleminden sonra uyuz etkeni sarcoptes scabiei canis i mikroskopta görmesi teşhisi netleştirmek ve tedavinin yönü açısından önemlidir.
Tedavi: uyuz hastalığı hayvanın genel durumunun çok kötü olmaması durumunda kesin denilebilecek oranda tedaviye yanıt vermektedir. Özel ilaç enjeksiyonu ve banyolar ile hızlı bir iyileşme sağlanmaktadır. Tedavinin 2-3 hafta ara ile tekrarlanması hastalığın nüksetmemesi açısından önemlidir.
Daha doğrusu hasta klinik olarak iyileştikten sonra alınacak yeni bir deri kazıntılarında akar paraziti görülmeyinceye kadar tedavinin devam edilmesini Ege Beta Göztepe veteriner kliniği olarak önermekteyiz.
Not: uyuz böceğinin Notoedres (daha çok kedi ve tavşanlarda);Cnemidecoptes(kanatlı hayvanlarda); Psoroptes(en çok koyunlarda) Chorioptes; otodectes(kedi ve köpeklerde genellikle kulakta) gibi hastalık yapan tipleri mevcuttur. Her birinin ayrı hastalık belirtileri mevcuttur. Hatta fazla kaşıntı yapmayan uyuz etkenleri vardır. Bu makale de sadece sarkoptik uyuz ele alınmıştır( veteriner hekim Ferhat Alişer)