Endometriosis sık rastlanılan kadın rahatsızlıklarından biridir. İnfertil(kısır) kadınların %15 inde; kronik kasık ağrısı nedeniyle ameliyat edilen kadınların ise %20 sinde rastlanmaktadır. Çok çeşitli faktörler bu rahatsızlığa yol açabilir; ağrılı adet görme; ağrılı cinsel ilişki; kronik karın ve kasık ağrısı ve kısırlığa sebep olabilmektedir. Ancak başlangıç döneminde %60 ı belirti vermeyebilir.
Tanı için jinekolojik muayene; ultrasonografi ve kanda CA-125 seviyeleri yardımcı olabilir; ancak kesin tanı için laparaskopi gerekebilir.

Endometriozisin görünümü çok çeşitlidir; 3 grupta toplanabilir:

1-İmplantlar: Yaygın olarak rahim ve yan bağlarında; rahim ön-arka ve pelvis yan duvarlarında ve karın içinde gözle görülebilen koyu; siyah renkli odakların yanısıra; beyaz-opak veya sarı-kahverengi lekeler halinde bulunmaktadır. Derin endometriosis tanısında yüzey dokudan daha derinde ele gelen sert nodüller ile karar verilir.

2- ENDOMETRİOMA ( ÇİKOLATA KİSTİ): Yumurtalıklarda görülen kistik endometriozise denir. Kist içindeki koyu kanlı sıvıdan dolayı adına çikolata kisti denmiştir.Genellikle çift taraflıdır ve büyüklüğü 10 cm çapa kadar ulaşabilir; karın içine patlayabilir ve yaygın akut batın şeklinde acil durumlara yol açabilir.

3- Adezyonlar( yapışıklıklar): Endometriozisin ilerlemesi sonucu oluşur. yaygınlık ve şiddetine göre derecelendirilir. Hastalığın ileri evrelerinde rastlanılan yapışıklıklar; yumurtaların ve tüplerin yapılarının bozulması; yumurta dokusunun endometriomalarla olan harabiyeti nedeniyle oluşan KISIRLIK gözardı edilmemesi gereken ve tedavi gerektiren bir durumdur.

Tedavi yöntemleri 4 grupta incelenir:

1: Gözlem Tedavisi: Hafif endometriosisi olan; doğurganlığa kesin bir engel oluşturmayan kadınlarda uygulanır; hasta yalnızca düzenli olarak kontrollere çağırılarak izlenir.

2: Medikal Tedavi: Hastanın klinik durumu; verilen ilaçların yarar ve yan etkileri gözetilerek çeşitli hormon tedavileri uygulanmaktadır. Oral kontraseptif dediğimiz doğum kontrol hapları; Danazol; Progesteron; Gestrinon; GnRH analogları tedavide kullanılabilen başlıca ilaçlardır.

3: Cerrahi Tedavi: Hastanın klinik durumu ve muayene bulgularına göre minör veya major cerrahi yöntemler uygulanmaktadır.

4: Kombine Tedavi( Cerrahi+Medikal): Cerrahi tedavi öncesi veya sonrası medikal tedavi uygulanır. Cerrahi tedavi öncesi uygulanan medikal tedavideki amaç cerrahi girişimi kolaylaştırmak; ameliyat sonrası yapışıklıkları azaltmak; kısırlık tedavisindeki zaman kaybını önlemektir.

Amaç kısırlık tedavisi ise genel olarak cerrahi sonrası ilk 1 yıl hamile kalma şansı çok yüksektir; bu nedenle cerrahi öncesi medikal tedavi uygulanımı yararlanımı arttırmaktadır.