• Kronik böbrek hastalığı denilince ne anlıyoruz; açıklar mısınız?

Kronik böbrek hastalığı veya yetmezliği; böbreğin tüm işlevleri kalıcı ve ilerleyici bir şekilde bozulmasıdır

• Kronik böbrek hastalığı ne sıklıkta görülür?

Ne yazık ki dünyada her 10 kişiden; Türkiye de her 6-7 kişiden biri böbrek hastasıdır. Kronik böbrek hastalığının en sık görülen iki nedeni diyabet ve hipertansiyondur. Daha yüksek böbrek hastalığı riski altında olan kişiler şöyle sıralanabilir;

• Diyabeti olan bireyler
• Hipertansiyonu olan bireyler
• Birinci derece akrabalarında diyabet; hipertansiyon veya böbrek hastalığı olan bireyler
• İlerleyen yaş (50 yaş üstü)
• Obezite
• Sigara alışkanlığı olan bireyler

• Nedenleri nedir?

Kronik böbrek hastalığının en sık nedenleri; kontrolsüz diyabet (şeker hastalığı) ve hipertansiyondur. Diğer nedenler; böbreğin kistik hastalıkları; böbrek taşı; tümörü gibi tıkayıcı hastalıklar; piyelonefrit (böbrek iltihabı); glomerülonefritler (idrarda protein kaçağı; kan kaçağı ile tanı konulan hastalıklar); vaskülit (damar iltihabı) adı verilen sistemik hastalıklar.

• Kronik böbrek hastalığının belirtileri nelerdir?

Böbrek hastalıkları erken aşamalarda genellikle belirti vermez. Sadece ileri aşamalarda sık idrara çıkma; gece idrara kalkma; idrarda köpürme; göz kapaklarında; akciğer; karın ve bacaklarda şişme; kan basıncında ani ve şiddetli yükselme; açıklanamayan halsizlik olabilir. Hastalık genellikle sessiz seyreder ve sinsi bir şekilde ilerler. Bu nedenle birçok hastaya zamanında tanı konulamaz.

• Kronik böbrek hastalığından korunmak için neler yapılabilir?

Korunma yollarını şöyle sıralayabiliriz: Tuz kısıtlaması yapılmalıdır. Tuz; kan basıncını artıran en önemli gıda maddesidir. Batı ülkelerinde günlük tuz tüketimi 8gr;ülkemizde ise ortalama 18gr civarındadır.

Tuzun azaltılmasına yönelik hastalara pratik öneriler yapabiliriz:

• Ekmek tüketiminin azaltılması;
• Sofrada tuzluk bulundurulmaması;
• Tuz oranı fazla gıdalar (peynir; zeytin; salam; sucuk; sosis; turşu; salça; konserve gibi) konusunda bilgi sahibi olunması.

Düzenli egzersiz yapılması ve kilo verilmesini öneririz. Kan basıncı ve kan şekerinin kontrol altına alınması; sigara içilmemesi; bitkisel ürünlerin kontrolsüz kullanılmaması; bilinçsiz ağrı kesicilerin; antibiyotiklerin kullanılmaması önemlidir. Risk altındaki bireyler; erken teşhis açısından taranmalıdır. Erken teşhis için belirtilen riskleri taşıyan kişilerin mutlaka doktora gidip; “kan basıncı ölçümü; idrar tahlili ve serum kreatinin düzeyine” baktırmaları gerekmektedir.

• Kronik böbrek hastalığı nasıl tedavi edilir?

Altta yatan nedene yönelik tedavi uygulanmaktadır. Ancak ortak tedavi; kan basıncının; kan şekerinin ve kan lipid düzeyinin ilaçlarla ve diyetle kontrol altına alınmasıdır. Anemi (kansızlık); elektrolit bozuklukları (kalsiyum; fosfor; sodyum; potasyum anormallikleri); asit-baz bozuklukları ilaçlarla tedavi edilmeye çalışılır. Yanıt vermeyen hastalarımıza diyaliz ile tedavi (hemodiyaliz / periton) yöntemleri ya da böbrek nakli düşünülmektedir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır; tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.