Dişeti büyümesi; dişetinin hacimsel artışıdır. Farklı sebepleri olabilir ve bu nedenle etkene (sebebe) yönelik tedavisi gereklidir. Dişeti büyümesi genellikle bulgu vermeden seyreder ve özellikle ön bölgede yerleşim gösteren büyümeler; hastayı estetik olarak rahatsız eder. Bazen kanama eşlik edebilir. Hacimsel olarak büyümenin boyutu giderek artabilir ve ısırma/çiğneme güçlüğüne sebep olabilir.
Özellikle boyutu hızla artan ve tek bir yerde konumlanan büyümelerde zaman kaybetmeden bir diş hekimine başvurmak; tümör olasılığı olabileceğinden büyük önem taşımaktadır.
Dişeti büyümesinin sebepleri:
İltihabi dişeti büyümesi: Bu tarz büyümeler; kendi içinde "akut" ve "kronik" olarak ikiye ayrılır. Akut iltihabi büyümeler; dişeti apselerini ifade eder; çoğunlukla ağrılıdır. Kronik iltihabi büyümeler ise; dişetinin uzun süreli plak ve diş taşına maruziyeti; ağız solunumu; uyumsuz dolgu ve protezler; diş aralarına sıkışan gıdalar veya iki diş arasında görülen çürükler gibi kronik etkenler sonucu oluşabilen dişeti büyümeleridir. Ağrı eşlik etmez. İltihabi büyümelerin ortak özelliği; kanama mevcudiyetidir. Tedavisi; sebebe yönelik olarak; diş taşı ve plak temizliği; kök yüzeyi düzeltme; apse drenajı; çürüklerin doldurulması; uyumsuz dolgu ve protezlerin yenilenmesi vb. şeklinde olacaktır.
İlaca bağlı dişeti büyümesi: Bazı ilaçlar; dişeti büyümesine sebep olabilir. Bunlar; epilepsi (sara) tedavisinde kullanılan "fenitoin" etken maddesine sahip ilaçlar; hipertansiyon tedavisinde kullanılan "nifedipin; amlodipin; verapamil" etken maddeli ilaçlar ve bağışıklık sistemini baskılamak için özellikle böbrek nakli hastalarının kullandığı "siklosporin" etken maddeli ilaçlardır. Bu tarz büyümeler; genellikle sert; soluk renkte büyümeler şeklinde görülür ve ağrısızdır. Az sıklıkla; daha yumuşak kıvamlı; kızarık ve kanamalı şekilde de görülebilir. Ağız hijyeni kötüleştikçe büyümenin şiddeti artar; büyümeler boyut olarak arttıkça da daha düzensiz dişeti yüzeyleri plak birikimini kolaylaştırır. Dolayısıyla bu bir kısır döngüdür. Tedavisinde; hastaya doğru bakım alışkanlıklarını kazandırmakla beraber; hekimine danışılarak ilacın değiştirilmesi değerlendirilmelidir. Plak ve diş taşı temizliği; kök yüzeyi düzeltme ve gerekirse dişeti cerrahileri planlanır.
Sistemik faktörlere bağlı dişeti büyümesi: Hormonlara bağlı olarak; hamilelik; ergenlik veya adet dönemlerinde; C vitamini eksikliğinde dişeti büyümesi görülebilir. Bu tarz büyümeler genellikle ağız hijyeni kötüleştikçe şiddetlenir. Akut lösemilerde ve granülomatöz hastalıklarda da dişeti büyümesi izlenebilir.
Neoplastik dişeti büyümesi: İyi huylu veya kötü huylu olabilen tümöral büyümelerdir. Önemli bir nokta; özellikle kötü huylu büyümelerin hızla gelişim göstereceğidir. Bu tarz büyümeler genellikle bulgu vermez; ağrısızdır. Tedavisi için; öncelikle büyümenin karakteri belirlenmeli ve ona göre bir yaklaşım sağlanmalıdır.
Kalıtsal veya sebebi anlaşılamayan dişeti büyümesi: Ailesel geçiş gösteren "herediter gingival fibromatozis" adı verilen bir hastalık mevcuttur ve dişetlerinin var olan tüm dişler çevresinde sert; soluk renkte; kanamasız büyümeleri olarak izlenirler. Cerrahi olarak tedavi edilirler ancak tekrarlama olasılığı yüksektir. Bazı büyümeler ise idiopatik (sebebi bilinemeyen) şekildedir.