Kekemelik; ses; hece ve sözcüklerde uzatmalar; tekrarlar veya duraklamalarla ortaya çıkan konuşmadaki akıcılık bozukluğudur. Bu durum konuşma terapisi ile kontrol altına alınabilmektedir.
Dil gelişiminin hızlı olduğu 2;5-3 yaş aralığındaki çocuklar konuşurlarken kekemelik benzeri takılmalar görülebilir. Bu takılmaların çoğu olağandır; çocukların dil gelişiminin bir parçasıdır. “Erken dönem kekemelik” dediğimiz sınıflandırmaya girse bile %70 - %80 ihtimalle geçicidir ancak “%20 geçmeme olasılığı” önemli bir orandır.
Kekemeliğin Nedenleri
Gelişimsel kekemelik genetik; bilişsel; motor; dilsel; nörolojik ve çevresel faktörlerin etkilediği çoklu nedenlere dayalı nörogelişimsel bir bozukluktur. Çok bileşenli bir etiyolojisi olduğu yaygın olarak kabul gören kekemelik her bireyde; farklı etmenlerin farklı kombinasyonlarının; farklı düzeylerde mevcut olması nedeniyle birbirinden farklı tablolar ortaya çıkarmaktadır. Bu sebeple kekemelik; bilişsel; fiziksel; dilsel; duygusal ve sosyal bileşenler arasındaki etkileşimler temel alınarak çok boyutlu olarak değerlendirilmektedir.
Ailelere öneriler:
- Çocukların ailelerine yöneltebilecekleri’ ‘Benim konuşmam çıkmıyor’ ‘Konuşurken zorlanıyorum’ vb. sorularla sıklıkla karşılaşabiliriz. Böyle bir durumla karşılaşan aile öncelikle sakinliğini koruyup böyle bir şeyin kendisinde de zaman zaman olduğunu söyleyebilir.
-‘Yapma’; ‘Öyle konuşma’ ‘Sakin ol’ ‘Yavaş konuş’ ‘gibi ifadeler çocuğa yardımcı olmamaktadır.
-Sözünü kesmeden; tamamlamadan; sakin bir şekilde sözünün bitmesini bekleyin.
-Bunlara ek olarak; ev ortamındaki ve çocuğunuzla iletişim sırasında oluşabilecek stres faktörlerini belirleyin.
-Konuşma hızınızı konuşmanın doğallığı bozulmayacak şekilde yavaşlatın.
-Çocuğunuza fazla ve sıkıştırır tarzda sorular sormaktan kaçının.
- Komşu; anneanne-babaanne ve dede gibi yakın dost ve akrabaları da konu hakkında bilgilendirin.
-Çocuğunuz ile konuşurken mimiklerinize ve tavırlarınıza dikkat edin. Ona üzgün; şaşırmış şekilde bir yaklaşım sergilemeyin.
- Kekemeliği olan veya kekemelik benzeri konuşma örüntüleri olan çocuklar başka çocuklarla kıyaslanmamalıdır. ‘Bak abin nasıl konuşuyor’; ‘Hadi benim gibi konuş’; ‘Başka çocuklar böyle yapmıyor’; ‘Dikkat mi çekmeye çalışıyorsun?’; gibi ifadeler hem çocuğa söylenmemeli hem de aile içinde konuşulmamalıdır.