Aralık 2019 da Çin’den başlayıp sonrasında Avrupa ve tüm dünyaya yayılan yeni tip korona virüsün sebeb olduğu hastalık;tüm dünya için önemli bir sağlık sorunu haline gelmiştir.Etken yeni coronavirus 2019(2019 nCoV) olarak izole edilmiştir.Dünya sağlık örgütü Ciddi Akut Solunumsal Sendrom Coronavirus-2(SARS-CoV-2) ;sebeb olduğu hastalığı da COVİD-19 olarak isimlendirmiştir.Virüs SARS ve MERS hastalığına sebeb olan virüs ile aynı ailedendir ancak daha uzun bulaştırıcılık süresine sahiptir.
SARS-CoV-2 genetik olarak 2002-2003 yıllarında SARS salgınına neden olan SARS-CoV ve yarasalarda bulunan coronavirus ile genetik olarak büyük oranda benzerlikler taşımaktadır.Yeni mutasyon sonucu oluştuğu sanılan SARS-CoV-2;akciğer kalp;böbrek;ince bağırsak ve idrar torbası hücrelerinde bulunan ACE2 reseptörleri ile hücre içine girip hastalık yapmaktadır.
Oldukça bulaşıcı olan COVİD-19;damlacık yolu ve doğrudan temas ile bulaşmaktadır.Ortalama kuluçka süresi 5.5 gün olmakla birlikte 14 güne kadar uzayabilmektedir.Semptomatik olgularda en sık belirti ateş;yorgunluk;kas ağrısı;boğaz ağrısı ve kuru öksürüktür.Daha az sıklıkta bulantı;kusma ve ishal görülmektedir.Hastaneye yatışların %91 nedeni akciğer enfeksiyonu;%3.4 ü akut solunum sıkıntısı sendromu(ARDS);%1.1 i şok tablosudur.Solunum cihazı ihtiyacı olan hastalarda ölüm riski oldukça yüksektir.Yaşlılar;hipertansiyon;kalp hastalığı;şeker hastaları ve kanser hastalarında hastalık daha ağır seyretmektedir.
COVİD-19 enfeksiyonunda ölüm oranı yaşla birlikte artmakta;eşlik eden kalp damar hastalığı;diyabet ;kronik bronşit;hipertansiyon ve kanser hastalarında risk artmaktadır.
COVİD-19 solunum sisteminde hastalık yapmakla birlikte kalp kası iltihabı(miyokardit);ritim bozuklukları; toplar damarlarda pıhtı oluşumu gibi doğrudan veya dolaylı olarak kardiyovasküler komplikasyonlar ile sonuçlanabilmektedir.Ayrıca COVİD-19 tedavisinde kullanılan plaquenil ve azitromisin ritim bozukluğu riskini artırmaktadır.
Sonuç olarak;enfeksiyon doğrudan kalp ve damar sistemini etkileyebileceği gibi kalp ve damar hastalığı varlığında enfeksiyon daha ağır seyretmektedir.Hipertansiyon ve kalp-damar hastalığı olan yaşlı bireylerin sosyal izolasyonunu sağlamak;yaşamı tehdit edici acil durumlar olmadığı sürece mümkün olduğunca hastanelerden uzak tutulmalıdır.
COVİD-19 dan ölen hastalar incelendiğinde en sık eşlik eden hastalıklar sırası ile hipertansiyon;diyabet;iskemik kalp hastalıkları;atrial fibrilasyon;kronik bronşit ve kanserdir.Tüm gribal enfeksiyonlarda olduğu gibi COVİD-19 hastalığı da yaşlılarda daha ağır seyretmektedir.Çin ve Avrupa da yapılmış olan çalışmalar incelendiğinde; hipertansiyon hem hastalığa yakalanma riskini artıyor hemde daha ağır seyretmesine neden oluyor gibi görünmektedir.Hipertansiyon sıklığının yaşla birlikte arttığı düşüldüğünde aslında bu çalışmalar o toplumun hipertansiyon sıklığını göstermektedir.
Hipertansiyon ve kalp yetmezliğinde kullanılan bazı ilaçların;virüsün hücre içine girerken kullandığı ACE2 reseptör düzeyini artırabileceği; bunun sonunda hastalık riskini artırabileceği ve daha ağır seyredebileceği teorileri ortaya atılmıştır.Ancak yapılan çalışmalarda bu ilaçların; virüsün insan vücuduna giriş kapısı olarak kullandığı ACE2 reseptöründe değişiklik yapmadığı saptanmıştır.Bu ilaçları alan hastaların hastalıktan korunmak;COVİD 19 hastalığında kötü gidişin sonlandırılması için kesilmesi önerilmemektedir.