Dişeti Hastalıkları Tedavisi(Periodontoloji) Nedir?

Periodontoloji; dişler ve dişlerin etrafında bulunan dokuların sağlık ve hastalıktaki durumlarını inceleyen; bu dokularda meydana gelen hastalıkların teşhisi; tedavisi ve tedavi sonrasında elde edilen sağlığın korunmasını amaçlayan bir dişhekimliği dalıdır.

PERİODONTOLOJİ

Dişeti hastalığı nedir?

Periodontal hastalıklar dişeti ve dişleri destekleyen kemik dokuları etkileyen iltihabi hastalıklardır. Yetişkinlerde diş kayıplarının %70 inden dişeti ve çene kemiğini ilgilendiren hastalıklar sorumludur. Periodental hastalıklar erken dönemde teşhis edildiklerinde tedaviye kolay ve başarılı bir şekilde cevap verirler. Belli başlı dişeti hastalıkları şunlardır:

Gingivitis:Bu dönem dişeti hastalığının başlangıcıdır. Belirtileri; Dişetleri kanamalı; kırmızı ve hacim olarak büyümüştür. Gingivitis çok fazla rahatsızlık vermeyebilir. Diş fırçalama sırasında kanayan dişetleri genelde hassaslaşmıştır. Tedavi edilmezse hastalık bir ileri aşama olan periodontitise ilerleyerek dişeti ve dişleri destekleyen kemikde hasar oluşturur.

Periodontitis:Dişeti hastalıklarının daha ilerlemiş bir safhasıdır. Dişleri destekleyen diğer dokularla birlikte alveol kemiğinde de hasar oluşur. Diş ile dişeti arasında "periodontal cep" oluşur.Bu cepde bakteriler hızla üremeye başlar.Çünkü temizlenemeyen küçük bir alandır.Belirtileri; Hastalığın ilerlemesiyle dişler sallanmaya başlar; hatta çekime gidebilir. Dişetleri dişlerden kolaylıkla ayrılabilir ve uzaklaşabilir. Dişler ve dişetleri arasında iltihabi akıntı. Dişlerde sallanma görülebilir. Hatta hasta zamanla dişlerinin birbirinden uzaklaştığını görebilir. Çünkü alveol kemiğinde hücresel düzeyde yıkım olduğundan hareketlilik vardır. Sürekli kötü ağız kokusu vardır.

Bununla beraber; periodontal hastalıklar bazen hiç bir bulgu vermeden de ileri safhalara ulaşabilir. Bu nedenle düzenli aralıklarla dişhekimine gitmek ve panaromik röntgen çektirmek son derece önemlidir.

Çocuklarda da dişeti hastalıkları oluşur. Dişetlerindeki kanama; şişme ve kızarıklık görülebilir. Bu durum çoğu zaman fırçalamanın yetersiz olmasından ya da çapraşık dişlerin temizlenememesinden kaynaklanır. Tedavi edilmeyen çürükler ve taşkın dolgularda bu bulgulara rastlanmaktadır.

Dişeti hastalığının neden oluşur?

Dişler düzgün temizlenmediğinde; üzerlerinde ve aralarında biriken yiyecek artıkları bakteriler üretirler. Bakteri plağı denilen bu yapılar diş çürüklerinin ve dişeti iltihaplarının sorumlusu olup zamanla tükürüğün de etkisiyle diş taşlarını oluştururlar. Eğer plak etkin bir şekilde dişlerden uzaklaştırılmazsa diştaşı denilen sert bir yapıya dönüşür. Plak ve diştaşlarındaki bakteriler dişetinde yıkıma neden olurlar. Hastalık tedavi edilmeden bırakılırsa sonunda dişler sallanır ve çekimleri bile gerekebilir.

Dişeti hastalığı nasıl önlenir?

• Etkin; ideal diş fırçalama.
• Mutlaka akşamları dişleri fırçalamadan önce diş ipi kullanılmalı.(Ya da arayüz fırçası)
• 6 ayda bir dişhekimi kontrolü.

Dişeti hastalıklarının tedavisi nedir?

Dişlerinizin ideal bakımını yapsanız bile bazen genetik sebeplerle dişeti hastalığınız olabilir.

• Tedavide ilk basamak diş hekimi tarafından yapılacak iyi bir diş taşı temizliği ve hastanın ağız hijyenine özen göstermesiyle tamamen iyileşebilir.
• Biraz daha ilerlemiş vakalarda küretaj denilen dişler üzerindeki eklentilerin (plak ve diştaşı) uzaklaştırılması ve düzgün bir kök yüzeyinin sağlanmasını kapsar. Küretaj ile dişetinde iltihaba neden olan bakteri ve irritanların uzaklaştırılmasını sağlanır. Genellikle bu tedavi; dişetinin tekrar dişe adaptasyonu veya dişetinin büzülerek bakteri içeren cebin yok olması için yeterlidir. Dişeti hastalığının erken döneminde vakaların çoğunluğunda; diştaşı temizliği; plağın uzaklaştırılması ve düzgün bir kök yüzeyinin sağlanmasını takiben günlük etkin ağız bakımı başarılı bir tedavi için yeterlidir.
• Cerrahi tedavi daha ilerlemiş vakalar için yapılan flap operasyonlarını kapsar. Flap operasyonunda erimiş olan kemiğin desteklenmesi gerekiyorsa ya da o bölgede kemik oluşturulacaksa kemik greftleri de konulabilir. Böylece yeni kemik oluşumu sağlanabilir. Ancak hiçbir zaman kemik oluşumu eski seviyesini bulamaz. Flap opersyonları dikişli operasyonlardır.

Diş Eti Estetiği (Gingivoplasti)

Periodontolojide hem dişeti dokuları açısından hem de estetik açıdan dişetlerine bir takım müdahaleler yapılabilir. Sağlıklı dişeti açık pembe; portakal kabuğu görüntüsünde hafif pütürlü ve kanamasızdır. Gülüş hattı düzenlemeleri sadece dişler üzerinde yapılacak değişikliklerle halledilebilecek bir konu değildir. Burada diş eti estetiği de büyük rol oynar.
Diş eti estetiği gerektiren durumlar;

• Gülümserken dişetinin aşırı görünmesi (Gummy Smile) durumlarında;
• Dişetlerinin seviyelerinin olması gerekenden farklı konumda olması halinde;
• Diş eti çekilmelerinde;
• Diş eti renkleşmeleri nde;
• Diş eti hastalıklarına bağlı durumlarda; (İlaç kullanımına bağlı dişeti büyümeleri vs..)
• Çapraşıklığa bağlı diş eti seviye bozukluklarında;
• Dişlerin boylarının çok kısa olduğu bazı vakalarda kron boyu uzatma işlemleri için dişeti estetiğine ihtiyaç vardır.

Dişeti Estetiği Operasyonları

• Diş etinin çok göründüğü vakalarda diş eti rezeksiyonları (Gingivektomi)
• Diş eti şekillendirmeleri (Gingivoplasti)
• Diş eti çekilmelerinde diş eti greft uygulamaları
• Diş eti pigmentasyonlarının giderilmesi (Kahverengimsi dişeti renkleşmeleri)

Gingivektomi ve Gingivoplasti:Estetik diş hekimliğinde özellikle gülümserken dişetleriniz çok görünüyorsa gingivektomi denilen operasyonlar yapılır. Ya da dişetleriniz simetrik görünmüyorsa; biri yukarıda; diğer dişin dişeti seviyesi aşağıda ise gingivektomi yapılır ve ardından planlaşmış ise laminateleri yapılır.
Bazı durumlarda iltihapsal; ilaca bağlı ya da kalıtsal olarak dişeti büyümeleri oluşabilir. Bu dişeti büyümelerinde kemik erimesi yoksa; kemik oluşturulmasını gerektiren bir operasyon olmayacaksa gingivektomi ile büyümüş dişetleri yok edilir. Gingivoplasti ise genellikle gingivektomiden sonra dişetini cerrahi yöntemlerle düzelterek normal fizyonomisini yani şeklini geri kazandırmak için uygulanır. Tek başına da gingivoplasti yapılabilir.

Kuron Boyu Uzatma Operasyonu:Dişlerin dişeti seviyesinin üstünde kalan kron denilen; ağız içerisinde görünen kısımlarını uzatmak amaçlı yapılan işlemlerdir. Bazı durumlarda kırık hattı ya da çürük dişeti seviyesinin altına kadar ilerler. Bu gibi durumlarda dişeti sağlığı için ya da yapılacak kuron - köprü tedavilerinin tutuculuğu için dişeti seviyesi kök kısmına doğru uzatılması gereklidir.

Dişeti oluşturmak için yumuşak doku greftleri:

Diş eti çekilmesinin çeşitli nedenleri vardır. Başlıcalarını sıralayalım.

• Yaş: İleri yaşlardaki bireylerde fizyolojik çekilme dediğimiz ve hastalık olarak kabul edilmeyen bir çekilme olacaktır. Bu doğal bir durumdur ve herhangi bir tedaviye gerek yoktur.
• Diş fırçasının yanlış kullanılması: Aşırı sert ve uzun süreli fırçalamadan kaynaklanır. Bu kişilerin ağız hijyeni son derece iyidir. Dişetinde iltihabi her hangi bir hastalık yoktur. Dişeti fırçalama baskısı ile yok edilmiştir.
• Anatomik yapılar nedeniyle : Bazı dişler diş sırasının dışında yer alırlar. Bu dişlerin dudak ve yanak yüzlerindeki dişetleri çekilmeye adaydır. Alt dudağınızı elinizle aşağı doğru çekince dişetlerine doğru giden ince kas yapılarını göreceksiniz Frenilum denilen bu kas bağı ile özellikle dişlerin yanak yüzeylerinde çekilmeler olabilir.
• Dişeti hastalıkları : Bakteri plağı oluşumu ile dişetlerinde çekilmeler görülür.
• Dişlerde aşırı kuvvetlerin oluşması: Aşırı kuvvetlere maruz kalan dişlerde ve dişlerini sıkan; geceleri gıcırdatan kişilerde diş eti çekilmeleri görülmektedir.

Dişeti çekilmelerini kapatmak için ;ağzın farklı bir bölgesinden (genellikle damak ya da çekilmenin olmadığı dişeti bölgesinden) alınan yumuşak dokular kullanılır. Genellikle estetik amaçla ya da dişeti hastalığının ilerlememesi için koruyucu amaçla yapılır. Dişeti çekilmesi sonucu bazı dişler çok uzun gözükebilir; bu dişlerde kök yüzeyleri açığa çıkmıştır. Böyle bir durumda estetik olarak açığa çıkan kök yüzeyleri yine yumuşak doku greftleri ile kapatılır.

Flap operasyonlarında kullanılan kemik doku greftleri:

Flap operasyonları esnasında kemik kaybının ileri boyutta olduğu bölgelerde yapay veya doğal kaynaklı kemik tozu uygulamaları ile kemik yapımı uyarılır. Kemik greftlerine ihtiyaç olup olmayacağına hekiminiz karar verecektir.

Flap operasyonlarından sonra dişeti iyileşmesinin doğal sonucu olarak dişetleri bir miktar küçülürler. İşte bu nedenle bazen dişler uzamış gibi görünür. Tedavi öncesi hastalık ne kadar ilerlemişse çekilme miktarı o kadar fazladır. Açığa çıkmış kökler şeklinde çekilmeler olabilir ve hastayı rahatsız edebilir. Ayrıca sıcak-soğuk hassasiyeti de olabilir. Yüksek florür içeren diş macunlarının ve hassasiyet giderici ürünlerin kullanılması ile hassasiyet azaltılabilir. Flap operasyonlarından sonra dişler eskisine göre daha fazla sallanma gösterebilirler ancak bu 4-5 ay içinde tamamen ortadan kalkabilir ya da eskisine göre daha da azalır.

Dişhekimi tarafından hangi tür tedavi uygulanırsa uygulansın sonrasında hastanın iyi bir ağız hijyenini sürekli koruması gerekir. Flap operasyonundan sonra hastanın ağız hijyenine çok aşırı dikkat etmesi gerekir.Aksi halde elde edilen tüm iyileşmeler hızla geriye döner. Hastaların en çok sordukları sorulardan biri de dişeti hastalıklarının ilaç kullanarak iyileşip iyileşmeyeceğidir. Böyle bir dişeti ilacı yoktur. Operasyonlardan sonra hekiminizin düzenleyeceği reçete ile hastaya antibiyotik ve bazı ağrı kesiciler verilir.