1.İNSÜLİN DİRENCİ NEDİR VE KİMLERDE GÖRÜLÜR?

Obezite; metabolik sendromun en önemli bileşenlerinden biridir ve insülin direnci ile yakından ilişkilidir. Metabolik sendromu olan bireylerin çoğunda ya kilo fazlalığı vardır; ya da aşırı obezdirler ve insülin direncine sahip olan insanların çoğu abdominal obeziteye sahiptir. Tip2 diyabetli hastalarda sıklıkla (%90 oranında) görülen insülin direnci; normal glukoz toleransı olan ve diyabeti olmayan bireylerde de görülebilir.

2.İNSÜLİN DİRENCİ HANGİ HASTALIKLARLA BİRKLİKTE GÖRÜLÜR?

İnsülin direnci diyabet (%90); hipertansiyon (%50) ile birlikte görülmektedir. Polikistik over sendromu -PKOS da insülin direnci ile seyreden klinik tablolardan birini oluşturmaktadır. Bunlara ek olarak NASH (Nonalkolik steatohepatit); ve bazı kanserlere de insülin direnci eşlik edebilir.

3. PREDİYABET NEDİR?

Prediyabet; şeker hastalığı öncesi durum olarak adlandırılmaktadır. Açlık kan şekerinin 100-125mg/dl arasında olmasına; "bozulmuş açlık glukozu" (BAG); 2. saat tokluk kan şekerinin 140-190mg/dl arasında olması ve açlık kan şekerinin 100mg/dl nin altında olmasına "bozulmuş glukoz toleransı" (BGT) denir. Bazen bu iki durum birlikte olabilir-kombine BAG+BGT denir; bu kategori glukoz metabolizmasının daha ileri bozukluğunu ifade eder. Prediyabette HBA1C değeri 5.7-6.4 arasında seyreder. Bu hastalarda 5-10 yıl içinde aşikar diyabet gelişmektedir.

4.KİMLER İNSÜLİN DİRENCİ AÇISINDAN ARAŞTIRILMALIDIR?

a) fazla yememelerine rağmen; son zamanlarda kilo almaya başlayan kişiler;

b) diyet yapmalarına rağmen; kilo veremeyen kişiler;

c) aşırı ve özellikle geceleri tatlı yeme isteği artan kişiler;

d) acıktıklarında eli ayağı titreyen kişiler;

e) vücut tüylenmesi artan kişiler;

f) yüz ve vücudun değişik bölgelerinde sivilce çıkmaya başlayan kişiler;

g) adet düzensizliği yaşayan bayanlar;

h) ailelerinde şeker hastalığı olan kişilerin insülin direnci açısından değerlendirilmelerini öneriyorum.

5.DİYABET TANISI NASIL KONUR VE BU HASTALARIN ŞİKAYETLERİ NELERDİR?

8 saatlik açlıktan sonra ölçülen kan şekeri 126mg/dl üzerindeyse; veya 75gr lık OGTT 2.saat kan şekeri 200mg/dl üzerindeyse; veya rastgele ölçülen kan şekeri 200mg/dl üzerindeyse ve beraberinde diyabet semptomları varsa ve HBA1C 6.5 in üzerindeyse aşikar diyabet tanısı konulmaktadır.

klasik semptomlar: poliüri(aşırı idrara çıkma); polidipsi(aşırı su içme); polifaji(aşırı yemek yeme) veya iştahsızlık; halsizlik; çabuk yorulma; ağız kuruluğu; noktüri (gece idrara kalkma)

daha az görülen semptomlar: bulanık görme; açıklanamayan kilo kaybı; inatçı enfeksiyonlar; tekrarlayan mantar enfeksiyonları; kaşıntı

6. TÜRKİYE DE DİYABET SIKLIĞI NEDİR?

1997 yılında yapılan TURDEP1 (Türkiye Diyabet Epidemiyolojisi) çalışmasında erişkinlerimizin %7.2 de diyabet; %6.8 de glukoz tolerans bozukluğu; %22 de obezite saptanmıştır.

2010 yılında yapılan TURDEP2 çalışmasında diyabet prevalansı %7.2 den %13.7 ye yükselmiştir. 1997-2010 yılları arasında Türk toplumunda ortalama ağırlık kadınlarda 69kg dan 75kg a çıkmış (6kg); erkeklerde 74kg dan 82kg a çıkmış (8kg).

2013 yılında Dünya Diyabet Derneğinin (IDF) yaptığı araştırmaya göre 382 milyon diyabet hastası vardır. Çin; Hindistan; ABD diye sıralanmaktadır ve bu listenin ilk onunda Türkiye bulunmamaktadır. Ancak yapılan tahminlere göre 2035 yılında (20-79 yaş) diyabet görülme sıklığında Türkiye 11.8 milyon ile dünyada 9. sıraya yükselecektir.

7.KİMLER DİYABET AÇISINDAN TARANMALIDIR

- Obez veya kilolu (BKI 25kg/m2’den büyük) ve özellikle santral obezitesi (bel çevresi kadında 88cm; erkekte 102cm’den büyük) olan kişilerde; 40 yaşından itibaren 3 yılda bir; tercihen açlık kan şekeri ile diyabet taraması yapılmalıdır.

- Ayrıca BKI 25kg/m2 olan kişilerin; aşağıdaki risk gruplarından birine mensup olmaları halinde; daha genç yaştan araştırılmaları gerekir:

1. birinci derece yakınlarında diyabet bulunan kişiler;

2. diyabet prevalansı yüksek etnik gruplara mensup kişiler;

3. iri bebek doğuran veya daha öncesinde gebelik diyabeti tanısı almış kişiler;

4. hipertansif bireyler;

5. dislipidemikler HDL-K 35mg/dl altında; veya TG 250mg/dl üstünde;

6. daha önce BAG veya BGT saptanan bireyler;

7. polikistik over sendromu (PKOS)Nolan kadınlar;

8. insülin direnci olanlar;

9. koroner; periferik veya serebral vasküler hastalıkları olanlar;

10. düşük doğum tartılı doğan bebekler;

11. fiziksel aktivitesi düşük olan kişiler;

12. şizofreni hastaları;

13. böbrek nakli yapılmış hastalar

8. KONTROLSÜZ DİYABET NEDİR?

- Ayaktan tedaviye dirençli; tekrarlayan açlık hiperglisemisi 300mg/dl üzerinde veya HBA1C 11 üzerinde ise;

- Tedaviye rağmen tekrarlayan; ağır hipoglisemi 50mg/dl altında;

-Metabolik dengesizlik:sık tekrarlayan hipoglisemi ve açlık hiperglisemisi;

- İnfeksiyon veya travma gibibir neden olmaksızın tekrarlayan diyabetik ketoasidoz atakları;

- Sıvı kaybına eşlik eden hiperglisemi

9. GLİSEMİK HEDEFLER NEDİR?

Tedavide hedefler: ADA (Amerikan Diyabet Cemiyeti) hedefleri

HBA1C 7’nin altında

Preprandial glukoz: 70-130 mg/dl

Postprandial glukoz: 180mg/dl altında

Eskiden hedefler:

Açlık kan şekeri: 70-110mg/dl

Tokluk kan şekeri: 110-140mg/dl

Kabul edilebilir hedefler:

Açlık kan şekeri: 140mg/dl altında

Tokluk kan şekeri: 180mg/dl altında

10. TİP 2 DİYABETTE İNSÜLİN TEDAVİSİ ENDİKASYONLARI NELERDİR?

1. Oral antidiyabetiklerle iyi metabolik kontrol sağlanamaması;

2. Aşırı kilo kaybı;

3. Ağır hiperglisemik semptomlar;

4. Akut kalp krizi;

5. Akut ateşli; sistemik hastalıklar;

6. Hiperosmolar nonketotik koma veya diyabetik ketoasidoz;

7. Büyük bir cerrahi operasyon;

8. Gebelik ve laktasyon;

9. Böbrek veya karaciğer yetersizliği;

10. Oral antidiyabetiklere allerji veya ağır yan etkiler

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır; tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.