OKB; bireyin sosyal; mesleki işlevselliği ve toplumsal etkinlikleri üzerinde önemli ölçüde bozulmaya neden olan; obsesyon (saplantı) ve kompulsiyonlarla (zorlantı) karakterize; süregen bir hastalıktır. Obsesyonlar; kişinin iradesi dışında oluşan; bastırılamayan iç sıkıntısına yol açan; yineleyici bir biçimde kendini gösteren düşünceler; dürtüler ya da düşlemler olarak tanımlanır.

Kompulsiyonlar ise;  rahatsız edici düşüncelerin oluşturduğu kaygıyı azaltmak ya da korkulan sonuçlardan korunmak veya kaçınmak için yapılan tekrarlayıcı davranışlar veya zihinsel eylemlerdir. Kişi bu düşünceleri; dürtüleri ve eylemleri normal yaşantısıyla örtüştürmez; mantığına; inançlarına; ahlak anlayışına ters bir durum olarak algılar.

OKB’nin yaygınlığı çocuk ve ergenlerde %0.2-4 arasında değişmektedir. OKB’nin başlangıç yaşı; en sık 7; ortalama 10’dur. Ancak yaşamın ilk yıllarında dahi klinik olarak tedavi gerektirebilen OKB olguları bulunmaktadır. OKB ne kadar erken yaşta başlarsa gidişatı o kadar kötü olmaktadır. Bilimsel araştırmalar OKB olan erişkinlerin %80’inin belirtilerinin 18 yaşından önce başladığını göstermiştir.

OKB’nin başlangıcı genellikle çocukluk ya da ergenlik çağında ve sinsi olmaktadır. Erkek çocuklarda OKB daha ağır seyretmekte; kızlara göre birlikte ek ruhsal bozukluk daha sık bulunmaktadır.

OKB’nin genellikle başlaması ile tanı konulması arasında geçen süre 2-3 yıl olmaktadır. Hastalığın bu kadar geç tanı almasının sebepleri arasında; çocukların kaygısının; tekrar tekrar sormalarının azalacağı düşüncesiyle ailelerin de obsesyon ve kompulsiyonlara eşlik etmesi; ailelerin ve çocukların belirtileri gizlemeleri; subklinik obsesyon ve kompulsiyonları olan ebeveynlerin çocuklarının semptomlarını fark etmemeleri; çocukların kendi obsesyonlarını ve kompulsiyonlarını iç görülerinin zayıf olması nedeniyle normal algılamaları; özellikle ergenlerin düşünce ve davranışlarındaki anormallikleri başkalarının öğrenmesi sonucunda damgalanacaklarını düşünmeleri; OKB’nin çocuk ve ergen sağlığı ile ilgilenen tıbbi personel ve doktorlarca iyi bilinmemesi;  sayılabilir.

OKB olan çocuklarda zeka düzeyi normal toplum normlarındadır.

         Tüm yaş gruplarında en sık görülen obsesyon bulaşma ile ilgili yineleyen düşüncelerdir. Kompulsiyonlar yineleyici davranışlar (ör.el yıkama; sıraya koyma; kontrol etme) ya da zihinsel eylemlerdir (dua etme; sayma; sözcükleri sessiz bir biçimde yineleme). Kompulsiyonların amacı anksiyeteden korunmak ya da bunları azaltmaktır. En sık görülen kompulsiyonlar yıkanma ve temizlenmedir.

Olguların %95’inde obsesyonlar ve kompulsiyonlar bir aradadır.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır; tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.