Sizin veya çocuğunuzun neden sayılarla uğraştığını ve basit görünen görevleri çözmenin neden zor olduğunu merak ediyor musunuz?
Diskalkuliyi Anlamak;
Diskalkuli genellikle matematik veya daha uygun olarak aritmetik için belirli bir öğrenme farkı olarak algılanır. İzole diskalkulide okuma ve yazmada herhangi bir eksiklik yoktur. Diskalkuli; hastalıklar ve zihinsel bozukluklar için bir sınıflandırma sistemi olan WHO ICD-10 kapsamında şu şekilde sınıflandırılır:
“ Açıklık; cebir; trigonometri; geometri veya kalkülüsle ilgili
daha
soyut matematiksel becerilerden ziyade toplama; çıkarma; çarpma ve bölme gibi temel hesaplama becerilerindeki ustalıkla ilgilidir
.”
Amerikan Psikiyatri Birliği nin DSM-IV ü (Zihinsel Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı) diskalkuliyi şöyle tanımlar:
"Temel aritmetik gerçekleri öğrenmede; sayısal büyüklüğü işlemede ve doğru ve akıcı hesaplamalar yapmada bozulmalarla karakterize edilen belirli bir öğrenme bozukluğu."
Belirti ve bulgular
Diskalkuli ile; okulda sayıları öğrenmenin en başından itibaren hesaplama zorlukları ortaya çıkabilir. Ancak çocuğun öğrenme ve başarısı genel olarak yüksekse; aritmetikteki eksiklikler ancak daha sonraki bir aşamada; yani okul taleplerinin arttığında fark edilebilir. Diskalkulinin ilk belirtileri okul öncesi çağda görülebilir. Sayıları ve miktarları anlamak; sayma becerilerinin yanı sıra basit toplama ve çıkarma görevleri zordur. Bununla birlikte; küçük çocuklarda hesaplama gücü henüz yeterince kararlı olmadığından; diskalkuli teşhisi genellikle okul hayatında çok daha sonra yapılır.
Diskalkuliden etkilenen çocuklar; depresif veya psikosomatik semptomlar gibi zihinsel sağlık sorunlarına daha yatkındır. Bazı çocuklar okuldaki zorluklar nedeniyle giderek daha fazla içine kapanırken; diğerleri saldırgan davranışlara daha yatkındır. Çocuğunuz diskalkuliye ek olarak; ek hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan veya olmayan disleksi veya dikkat eksikliği bozukluğu (ADD) yaşayabilir.
Sıklık ve Nedenleri
Uluslararası araştırmalara göre; tüm çocukların ve ergenlerin yaklaşık %3 ila 8 i diskalkuliden muzdariptir. Kızların mı yoksa erkeklerin mi daha sık etkilendiği henüz netlik kazanmamıştır. Bazı araştırmalarda bu konuda bir fark bulunmazken; diğerleri kızların diskalkuliye yakalanma olasılığının daha yüksek olduğunu gösteriyor. Diskalkuli nedenleri bugün hala bilinmemektedir. Bununla birlikte; genetik; sinirbilim ve bilişsel faktörler gibi hesaplama becerilerini etkileyen çeşitli faktörlerin olduğuna inanılmaktadır.
Ek olarak; çocuğun ebeveynleri; akranları; öğretmenleri; finansal güvenliği ve ebeveynlik şekli ile olan ilişkisi; mevcut hesaplama sorunlarını karmaşıklaştırabilir. Çocuğun DEHB veya zihinsel sağlık sorunları gibi diğer alanlarda eksiklikleri olup olmadığı da önemlidir.
Diskalkulinin Etkileri
Araştırmalar; diskalkuliklerin okulu erken bıraktığını ve diskalkulisi olmayan akranlarına göre mesleki bir nitelik kazanma olasılıklarının daha düşük olduğunu göstermiştir. Ayrıca; örneğin para kullanırken veya saat okurken zorluk çekebilecekleri için günlük yaşamları büyük ölçüde etkilenir.
Bununla birlikte; diskalkuli erken teşhis edilirse ve tedavi uygunsa; aritmetiğin daha sonra öğrenilebileceği prognoz iyidir.
Değerlendirme ve Teşhis
Teşhis mümkün olduğunca erken ve deneyimli uzmanlar tarafından yapılmalıdır.
Teşhis Sonrası Tedavi
Tedaviye ne kadar erken başlanırsa; gelişme şansı o kadar iyi olur. Eğitimli uzmanlar tarafından kişiselleştirilmiş terapiler şiddetle tavsiye edilir; çünkü o zaman sadece diskalkuli değil; depresyon veya psikosomatik semptomlar gibi tüm durum da odaktadır. Bu; uzun vadede hesaplama zorluklarını ve zihinsel sağlık zorluklarını kontrol etmenin en iyi yoludur. İlk girişim; çocukların sayıları ve miktarları anlamalarına izin vermektir.
Sadece ikinci adımda basit aritmetik işlemler tartışılır. Diskalkuli birkaç hafta içinde tedavi edilemediğinden; finansman programları uzun vadeli olmalıdır. Ayrıca bire bir terapi; grup terapisine veya sınıf içi terapiye göre daha etkilidir. Tedaviyi aniden durdurmak yerine; kademeli olarak durdurmak için seanslar arasındaki süreyi artırmanız önerilir.