Bağımlılık en geniş anlamıyla; bir maddenin ya da etkinliğin yaşamı ve sağlığı olumsuz etkilemesine karşın kullanımının devam etmesidir. Genel olarak ruhsal ve fiziksel bağımlılık olarak ikiye ayrılabilir.
Ruhsal bağımlılıklar arasında; teknolojik bağımlılıklar; internet bağımlılığı; hız-adrenalin bağımlılığı; bir insana olan bağımlılık vb. sayılabilir. Teknolojik bağımlılıklar; insan-makine etkileşimine dayanır. Televizyon izleme gibi pasif bir bağımlılık şeklinde olabileceği gibi; bilgisayar oyunları oynama; internet kullanma gibi aktif bir bağımlılık şeklinde de olabilir.
Fiziksel bağımlılıklar ise; sigara; alkol; uyuşturucu bağımlılığı vb. şeklinde görülmektedir.
İnternet Bağımlılığı; genel olarak internetin aşırı kullanılması isteğinin önüne geçilememesi; internete bağlı olmadan geçirilen zamanın önemsizleşmesi; yoksun kalındığında aşırı sinirlilik hali ve saldırganlık görülmesi ve kişinin iş; sosyal ve ailevi hayatının giderek bozulması olarak tanımlanabilir.
İnternet bağımlılığının toplumdaki yaygınlığı %6-14 arasındadır. Özellikle genç yaş grubunda; dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğu; sosyal fobi; hafif depresyon gibi ruhsal sıkıntılar görüldüğünde veya ailede bağımlılığa yatkınlık olduğunda; riskli internet kullanımının görülebileceği belirtilmektedir.
Bu durumda; aşırı internet kullanımının gerçekten ayrı bir bozukluk mu olduğu; yoksa altta yatan başka bir psikiyatrik bozukluğun bir belirtisi mi olduğu iyi ayırt edilmeli ve tedavisi buna göre planlanmalıdır.
İnternet Bağımlılığının Belirtileri:
- Her gün internet’ e bağlanmak; bağlı iken zamanın farkında olmamak; sorulduğunda ise inkar etmek
- İnternet dışı uğraşlara ilginin kaybolması
- Sosyal faaliyetlerde azalma; dostları tarafından anlaşılamama duygusu; spor faaliyetlerinden uzaklaşma ve kondisyon kaybı
- İş verimliliğinin düşmesi
- Sürekli uykusuz kalma ve yorgunluk
- Alışverişlerin sadece internet üzerinden yapılması
- Aile fertlerine yeterli zamanı ayıramama nedeni ile aile bağlarının zayıflaması
- Günlük yaşamdaki diğer iş ve kişilerin; internetteki yaşama engel olduğu düşüncesi
- Bilgisayar kullanımı nedeniyle yakın ilişkilerde anlaşmazlık ve sorun çıkmas
İnternet Bağımlılığını Önleyebilmek İçin Ailelere Pratik Bilgiler:
- Bilgisayarı evinizde tüm aile bireylerine açık bir alana yerleştirin. Bilgisayarı çocuğun odasına koymak; kapıyı kapattığı an kendi kendine kalıp; istediği an istediği ortama ulaşma özgürlüğünü sağlar.
- Çocuğunuzun örnek alacağı ilk kişi sizsiniz. Öncelikle kendi internet kullanımınızın diğer etkiliklerinizle dengeli olup olmadığını ve internet alışkanlıklarınızı denetleyin.
- Çocuğunuzun internet kullanımını yasaklamayın; bir süre sınırı ve belirli kurallar getirin ve bunlara uymasını sağlayın.
- Çocuğunuzla bir anlaşma yapın ve bu kurallar çerçevesinde davranmazsa; internet kullanımını yasaklayacağınızı açıkça belirtin.
- Çocuklarınızla bilgisayarda beraber zaman geçirin. Bilmediğiniz konularda onlardan yardım isteyin; ki bu davranış onları çok mutlu edecektir; bildiğiniz şeyleri de çocuğunuzla paylaşın.
- Çocuğunuza internet üzerinde ulaşılan bilgilerin ya da görülen her şeyin doğru olmadığını; bilginin doğruluğunu sorgulaması gerektiğini ve nasıl sorgulayacağını öğretin.
- Çocuğunuza hiçbir zaman bir başka kişiye ya da web sitesine herhangi bir kişisel kimlik bilgisi vermemeyi öğretin.
- Çocuğunuzda internet bağımlılığının belirtilerini araştırın. Çocuğunuzun internet kullanımının okuldaki performansını; sağlığını; ailesiyle ve arkadaşlarıyla ilişkilerini etkileyip etkilemediğini değerlendirin.
Çocuğunuz internet bağımlılığı belirtileri gösteriyorsa; profesyonel destek almak gerekebilir.