Hassas bir insan mısınız? Hassas olduğunu düşündüğünüz tanıdığınız insanlar var mı?Aşırı hassas olmak dışsal (sosyal ve çevresel) ve /veya içsel (kişisel) uyaranlara akut fiziksel; zihinsel ve duygusal tepkiler verme durumudur. Kişilik özelliğine bakmaksızın aşırı hassasiyet durumu; kişinin hayat kalitesini etkileyen bir tepkiler zinciridir.Hassas olmanın bir çok olumlu yönü olsada (iyi bir dinleyici olma; onaylama; empati yeteceğinin gelişmiş olması; sezgisel olma; başkalarının istek ve ihtiyaçlarını daha iyi anlama vb.) ; aşırı duyarlı hassas olma durumu kişinin sağlığına; mutluluğuna ve başarısına olumsuz yönde etki eder. İçsel kendine dönük inançları sağlıksız ve ilişkilerinin karmaşık olmasına neden olur.
Kişinin aşırı hassasiyet duyarlılığına bakabilmek için kişinin yaşam alanında ; kendisiyle ilgili duyarlılığını; başka insanlar hakkındaki hassasiyetini; çevresine karşı duyarlılığını değerlendirmek gerekir.
Aşağıdaki durumların hangilerini ne sıklıkla yaşamaktasınız?
1.Olumsuz düşüncelerin ve duyguların etkisinde kalmak;
2.Gün boyunca hoş olmayan bir şey olduğunda sıklıkla somatik bazı belirtileri yaşamak(bedensel yakınmalar; stres; baş ağrısı; spazmlar);
3.İştahda aşırı artma yada azalma;
4.Uyku alışkanlığın bozulması(çok uyuma;az uyuma yada uyuyamama);
5.Gergin ve endişeli ruh hali;
6.Beklentilerin karşılanamaması durumunda ‘kendini yitirmek’ kontrolü kaybetme eğilimi;
7.Küçük durumlarda bile reddedilmekten korkma;
8.Başka insanlarla(fiziksel;ilişkisel;sosyal;iş;finans ve başka alanlarda)senaryolarda karşılaştırma ve sonrasında mutsuzluk hissini yaşama;
9.Hayattaki veya toplumdaki adaletsizlik;ağır can sıkıcı durumlar karşısında aşırı öfke ve kızgınlık hissi;
10.Başkalarının kendisi ve kendi yaşam alanıyla ilgili ne düşündüklerini aşırı düşünme;
11.İnsanlarla yaşanılan küçük sorunlar karşısında köprüleri tamamen atma;
12.Olumsuz duyguları gizlemekte ustalaşarak çok güçlü olduklarına kendilerini inandırırma;
13.Hayatın her döneminde incitilmiş olduğunu düşünme;
14.Toplulukta kendini garip hissetme; grup içerisinde görünmez olma.
Aşırı hassas insanlar; yukarıda yazılanlardan bazılarını akut olarak yaşarken bazılarını daha hafif yaşayabilmektedir.
Aşırı duyarlılığı yönetmenin yolu; yoğun duygulanım yaşandığında öz kontrol sistemlerini çalıştırmak; duygusal bağışıklığı güçlendirmek adına öz denetim sistemlerini çalıştırabilmektir. Bu sistemlerinin sağlıklı çalışmadığını; bu duruma bağlı olarak yaşam kalitesinin bozulduğunu düşünen kişilerin profesyonel psikolojik destek almaları gerekmektedir. Aşırı hassas insanlarla yaşayan;çalışan kişilerin ise olumlu ve yapıcı ilişkiler geliştirebilmeleri için etkili iletişim becerileri öğrenmeleri gerekmektedir.