"Engeller seni durdurmamalı. Koşarken bir duvara denk gelirsen nasıl etrafından dolaşacağını değil; nasıl üstünden tırmanacağını düşünmelisin.”
-Michael Jordan
Psikolojik dayanıklılık (resilience) nedir ? Psikolojik dayanıklılığı olan insanların ortak özellikleri nelerdir?
Dayanıklılık; olumsuz durumlara olumlu biçimde uyum sağlama yeteneğidir. Dayanıklı insanlar; zor durumlarda güçlenebilmeyi başaran kişilerdir. Ancak bu; "her şeye iyi tarafından bakmaktan" daha fazlasıdır.
Dayanıklı birey; zorlukları görmezden gelen veya inkâr eden ya da onları küçümseyen kişi değildir. Aksine; yenilenmiş bir güçle; daha derin ve daha bilinçli bir bilgiyle ilerlemeyi başaran kişidir.
Psikolojideki esneklik terimi fizikten ödünç alınmıştır. Fizikte esneklik; belirli malzemelerin deformasyon basınçlarına maruz kaldıktan sonra orijinal şekillerini geri kazanma durumudur. Psikolojide dayanıklılık; stresli veya travmatik olaylarla başa çıkma; üstesinden gelme ve geleceğe yönelik bir bakış açısıyla büyümeye devam etmek için hayatını olumlu bir şekilde yeniden düzenleme yeteneğidir.
Bu nedenle; psikolojik esnekliğin önemi; önceki denge durumuna geri dönmekten çok daha fazlasını ifade eder. Sadece normale dönüş anlamına gelmez; aynı zamanda öğrenmeye ve büyümeye yol açan dönüştürücü bir değişim anlamına gelir. Dirençli insan; gücünü zorluklarda bulur.
DAYANIKLI BİR İNSANIN ÖZELLİKLERİ
Dayanıklılık; aile etkisinden kültürel çevreye; sosyoekonomik durumdan fiziksel ve bilişsel faktörlere kadar pek çok öğeyi kapsayan dinamik bir süreçtir. Neticede dirençli insanların birtakım ortak özellikler vardır:
Kendini Tanıma ve Kendine Güven
Güçlü ve zayıf yönlerini bilirler; bu da hedef belirlemelerine; olumlu ve olumsuz duyguları tanımlamalarına ve nihayetinde kendilerine inanmalarına ve kendilerini geliştirmelerine yardımcı olur.
Empati ve Sosyallik
Diğer insanlarla duygusal bağlar kurma becerisine sahiptirler; sağlıklı duygusal ağları bütünleştirmelerine izin veren sağlıklı ilişkiler yaratırlar.
Pozitiflik
Olumlu bir yaklaşım; olumsuz durumlarla yüzleşmeye yardımcı olur. Herhangi bir deneyimde iyi tarafa odaklanır.
Esneklik
Hedefleri konusunda çok net olmalarına ve bunları başarma azmine sahip olmalarına rağmen; planlarını uyarlamak ve gerektiğinde hedeflerini değiştirmek için yeterince esnektirler.
Kriz Yönetimi
Gerginlik veya stres; hayal kırıklığı veya belirsizlik biçimindeki rahatsızlıkları nasıl kontrol edeceklerini bilirler.
Yaratıcılık
Acı veren bir deneyimi faydalı; hatta güzel bir şeye dönüştürme yeteneğine sahiptirler.
Anı Yakalama
Burada ve şimdi yaşama alışkanlığına sahiptirler ve büyük bir kabullenme kapasiteleri vardır.