Destek Sitesi platformunda Uzman olmak ister misiniz?

Uzman olmak için Şimdi başvurun.

Stres Kavramı

Oluşturulma tarihi: 18.02.2025 19:59    Güncellendi: 18.02.2025 19:59

Stres; günlük yaşantının varoluşunun tipik bir özelliğidir. Benzer bir durum ise başka bir kişi için garip olmasa da; günlük yaşamdaki arzuların kişi üzerinde büyük bir fiziksel ve zihinsel etkisi vardır. Çeşitli varsayımsal ve uygulamalı stres ile çalışma olsa da; her şeye rağmen stresin anlamı üzerine ortak karara ulaşılmamıştır (Veach ve ark.; 2003). Günlük yaşamdaki en temel tıbbi konulardan biri olan stres (Kinman ve Jones; 2003); çeşitli yaratıcılar tarafından farklı şekillerde tasvir edilmiştir. Bu tanımlar stres bir kısmı “vücudun fizyolojik ve zihinsel olarak verilmiş tepkilerdir (Sdorow; 1998); organizmanın fiziksel ve zihinsel sınırlarının baskı verilmesi sonucunda ortaya çıkan bir durumdur (Baltaş ve Baltaş; 2000).

Günümüzün hızlı sosyal; politik ve parasal değişimlerin olduğu dönemdir. İnsanların bu gibi süreçlerde meydana gelebilen ilerlemelere uyum sağlayıp sağlayamayacakları önemli faktördür (Kara ve Koç; 2009). Zaman geçtikçe; bir ilerleme artıyor; mevcut olanlar hızla güncelleniyor; bireylerin ihtiyaçları değişiyor ve plandaki konular sürekli gelişiyor. Bireyler genel olarak dönüşüme uyum sağlayacakları için; şimdi ve tekrar birkaç sıkıntı ile karşı karşıya kalıyorlar ve karşılaştıkları zorluklara teslim olmak ya da karşı çıkmak arasında sık sık mantıklı bir tutarsızlık yaşıyorlar (Akgemci; 2001; Doğan ve Eser; 2013).

Stres; bir kural olarak; bir kişinin hayatındaki değişikliklere uyum sağlama çabasıdır; fiziksel ve diğer birey ve nesnelere karşı uyum ayarlanamadığı zaman dengede problemler yaşanır(Şahin 2007). Bireyler; yaşamları boyunca hareketlilik halinde olacağı ve isteyen olaylarla karşı karşıya kalabilirler. Stres; kişinin niteliklerinin bu sıkıntıya uyum sağlayamaması durumunda ortaya çıkar (Baltaş; 2007). Bugün; stres fikri; günlük ortamlardaki değişiklikler; çağın getirdiği teknolojik gelişmeler ve dönemin modernizasyonu ile ön plana çıkmıştır. Gerçek şu ki; stres günlük varoluşun düzenli bir parçasıdır ve pek çok insanın bunu anlamamasına bakılmaksızın ciddi bir baskı yüküne sahiptir (Güçlü; 2001).

Stres; birey üzerindeki bir aktivite veya durumun getirdiği fiziksel ve zihinsel gerginlik durumunda meydana gelen tepki olarak karakterize edilir (Hellriegel; 1992). Stres alternatif bir tanımda; kişinin çevreden fiziki veya soyal durumdan oluşan zahmetli koşullar sebebiyle fiziksel ve zihinsel kısıtlamalarını geride bıraktığı efor olarak karakterize edilir (Cüceleoğlu; 1993). Bu şekilde; kişinin refahını tehlikeye atan stres; bireyin sınırını azaltır ve ikna edici bir etkiye sahiptir (Akbağ; 2000; Ünal ve ümmet; 2005).

Hans Selye’nin ifadelerinde; stres; aşırı derecede dikkat çekici ve aşırı derecede az kavranan ve insan vücudunda baskılara neden olan durumları yaratan mantıksal bir değerlendirmedir (Hesson ve Olpin; 2012). Diğer bir deyişle iş dünyasında merkezlenmesi gereken ve çağın vebası olarak bilinen mevcut çalışma bağlantılarını yönlendiren stres; ” iş hayatında kişiyi baskı altına alan; işçiyi işten soğutan ve performansını düşürmesine neden olan bir tanımdır.”Aynı şekilde” yükseltme reaksiyonu veya her ikisi arasında bağlantı olarak tasvir edilebilen stres fikri (Dewe ve ark.; 2010) ve bu fikrin yükselişine karşı yoğun bir çaba harcamaktadır.


Tanımların temel özellikleri:

  1. a) stres tipik yöntemlerle kısıtlanabilecek bir reaksiyon değildir.

  2. b) stres; bireyi normal durumdan daha hareketli bir yapıya geçirir;

  3. c) stres; birey ve koşul arasındaki işbirliği nedeniyle olur;

  4. d) endişe içinde; bir risk görünümü vardır ve bu tehlike izlenimi yüksektir;

  5. e) stres kişinin tüm organizmasını etkiler;

Diğer tanımlarla aynı şekilde; stresin farklı fikirlerle; “gerginlik”; “yorgunluk”; “sıkıntı”; “tıkanıklık” ve “bozulan denge” ile sıkı bir şekilde özdeşleştirildiği söylenebilir (Okutan; 2002).



Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır; tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.