“PARLAK BİR ZEKÂYI ÖĞRENME İÇİN KESKİNLEŞTİRECEK EN İYİ BİLEY ÖVGÜDÜR”
ROGER ASCHEM
Zeka Nedir?
Zekâ; uzmanların hemfikir olduğu nesnel bir tanımı olan bir şey değildir. IQ testlerinin ölçtüğü kelime
hazinesi; genel bilgi ve farklı nesneler arasında benzerlikleri görme yeteneği ( örn: bir masa bir
sandalye gibidir; ikisi de mobilyadır ) gibi şeyler eğitimle geliştirilebilir.
Zekânın ne olduğu konusunda hiçbir zaman fikir birliğine varılamazsa da; IQ test sonuçları insanların
hem akademik başarılarını hem de ileride kazanabilecekleri statü açısından bir göstergedir. Eskiden
zekâ daha çok “hızlı düşünme” olarak tanımlanmış; hatta insanoğlu günlük hayatta başarı gösteren
insanları ‘’zeki’’; üstün başarı gösterenleri ise “üstün zekâlı” olarak adlandırmıştır.
Zekâ; bireyin amaçlı davranma; akılcı düşünme ve çevresi ile etkilice baş etmesi için kullandığı
kapasite olarak değerlendirmek doğru olacaktır.
Zekâ bilgiyi edinme; öğrenme ve problem çözmeye imkân veren bilişsel yetenekler bütünüdür.
Zekâyı Oluşturan Bileşenler Nelerdir?
1- Yaşantılardan yararlanma ve öğrenme yeteneği.
2- Soyut düşünme ya da akıl yürütme yeteneği.
3- Değişen ve belirsiz bir dünyaya uyma yeteneği.
4- Kişinin yapması gereken işleri süratle gerçekleştirmesi; zamanı iyi kullanması; kendini güdüleme
yeteneği.
Çevre Zekayı Etkiler mi?
Zekânın gelişiminde kalıtımsallığın etkisinin yanında; çevrenin de oldukça etkisi vardır. Her ikisinin de yanında beslenmenin de zekâ gelişiminde etkin rolü olduğu uzmanlar tarafından kabul görülmektedir.
ZEKÂ = KALITIM+ ÇEVRE+BESLENME
Zeka Potansiyelini Artırmak Mümkün müdür?
* İnsan kendi zekâsını arttırma ve geliştirme yeteneğine sahiptir.
* Zekâ; sadece değişmekle kalmaz; aynı zamanda başkalarına da öğretilebilir.
* İnsan zekâsı; insandaki beyin ve zihin sistemlerinin etkileşimi sonucu ortaya çıkan çok yönlü bir olgudur.
* İnsan zekâsı; çok çeşitlilik ve çok yönlülük göstermesine rağmen; kendi içinde bir bütündür.
Zekânın tek tip olduğunu; doğuştan sabit bir düzeyde gelip hep aynı düzeyde kaldığını düşünenler
yanılmışlardır. “Çoklu zekâ teorisi “ ile bu düşünce yıkılmıştır.
Zekâ Türleri Nelerdir?
* Sözel Zekâ
* Mantıksal Zekâ
* Görsel-Uzamsal Zekâ
* Bedensel- Kinestetik Zekâ
* Müziksel – Ritmik Zekâ
* İçsel- Kişiye özgü Zekâ
* Kişiler arası zekâ
* Doğa- varoluşsal zekâ
“PARLAK BİR ZEKÂYI ÖĞRENME İÇİN KESKİNLEŞTİRECEK EN İYİ BİLEY ÖVGÜDÜR” ROGER ASCHEM
Zekâ; Dikkat; Algı Değerlendirmede Kullanılan Ölçekler Nelerdir?
1-Wechsler Çocuklar İçin Zekâ Ölçeği IV
Çocuk ve ergenlerin ( 6-16 yaş) bilişsel yetenek ve becerilerini değerlendirmek için kullanılan testlerin
en güncelidir. Test çocuğun bilişsel yeteneğini; ilgi alanlarını; güçlü ve zayıf yönlerini öğrenmek
açısından oldukça faydalı ve kullanışlıdır. Çocuğun genel zeka düzeyine ek olarak sözel; algısal; zamanı
yetkin kullanma ve dikkati; konsantrasyon ve hafıza becelerini kapsamlı bir şekilde değerlendirmeyi
sağlar.
2-Stanford-Binet Testi
2-6 yaş aralığındaki çocuklara uygulanır. Çocuğun ince motor gelişimi; el-göz koordinasyonu; görsel
hafızası; işitsel hafızası hakkında bilgi vererek muhakeme becerilerinin akranlarına kıyaslanmasına
olanak sağlar.
3-Leiter Uluslararası Performans Testi
İşitme ve konuşma problemi olan çocukların zihinsel performanslarını belirlemeyi amaçlayan dile
dayanmayan bir performans testidir. 2-18 yaşları arasındaki bireylere uygulanmaktadır.
Ayrıca merkezimizde; Çocuk ya da yetişkin danışanların psikolojik değerlendirmelerini yapabilmemiz
için uygulanan diğer testler de mevcuttur. Bunlar;
4- WISC-R Zeka Testi
Bireylerin zihinsel performanslarını belirlemek amacıyla uygulanan bireysel zeka testidir. 6–16 yaş aralığındaki çocuklara uygulanır.
Çocuklara Uygulanılan Diğer Tanı Ölçekler Nelerdir?
* Catell 2 A: 7 yaş 6 ay ile lise dönemi çocuklara uygulanan zeka Testidir.
* Catell 3 A: Üniversite öğrenimi almış bireylere uygulanan zeka Testidir.
* Good Enough: Çocuğun çizdiği insan resmi ile zekasının tespit edilebildiği; özel bir çeşit zeka Testidir.
* Ankara Gelişim Tarama Envanteri: 0-6 yaş çocukların gelişimini değerlendiren; gelişimin normal mi yoksa yaşıtlarına göre geri mi olduğuna cevap verebilen bir gelişim Testidir.
* Peabody Resim Kelime Eşleştirme Testi: 2-11 yaş arası çocukların alıcı dil yaşının tespit edilebildiği; konuşma bozukluğu ve sözel ifadeye ışık tutan; resim kelime eşleştirme Testidir.
* Gessell: 2- 6 yaş arası çocukların görsel motor ve algı gelişiminin değerlendirildiği bir gelişim Testidir.
* Metropolitan: 5 yaş 6 ay ile 6 yaş 0 ay arsındaki çocuklara uygulanabilen; çocuğun ilkokula başlamaya hazır olup olmadığını ölçen; bir okul olgunluk Testidir.
* Frostig: Çocukların görsel algılarını değerlendirmeye yardımcı olan bir algı Testidir. 5 yaş 6 ay ile 6 yaş 0 ay arasındaki çocuklara uygulanabilen; çocuğun ilkokula başlamaya hazır olup olmadığını ölçen; bir okul olgunluk Testidir.
* Benton Görsel Bellek Testi: 8 yaş üzeri bireylere uygulanabilen; bireyin dikkat; algı ve bellek durumuna dair bilgi verebilen; dikkat eksikliğinin tespit edilebildiği bir dikkat ve algı testidir.
* BENDER GESTALT: Bu test; çocuklarda görsel motor işlevini görmek için gelişimsel bir test olarak kullanılarak hem yetişkin; hem de çocuklarda geriliği; regresyonu; fonksiyon kaybını ve organik beyin hasarlarını saptamaya ve özellikle regresyon vakalarında da kişilik sapmalarını bulmaya ışık tutmaktadır. (zekâ geriliği; afazi; çeşitli organik beyin hasarları; psikozlar; gerçek olmayan hastalanmalar gibi)