Obsesif Kompulsif Bozukluk; obsesyon adı verilen takıntılı düşünce; fikir ve dürtüler ile kompulsiyon adı verilen yineleyici davranışlar ve zihinsel eylemlerden oluşan bir ruhsal hastalıktır.
Obsesyon; yani kişinin aklından çıkaramadığı fikir; düşünce ve dürtüler; kişinin isteği dışında gelişir. Kişi bunları mantık dışı olarak değerlendirse de düşünmekten kendini alamadığı için yoğun sıkıntı yaşayarak huzursuzluğa ve dolayısıyla anksiyeteye sahip olur. Obsesyonların yarattığı huzursuzluğu ve sıkıntıyı ortadan kaldırmak amacıyla da yineleyici davranış ve zihinsel eylemler geliştirir.
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) belirtileri nelerdir?
En yaygın obsesyon belirtileri:
Aşırı şüphe ve sürekli güven ihtiyacı
Simetri; düzen ve kusursuzluk isteği
Günahkâr düşünmekten korkma
Hata yapmaktan korkma
Başkasına zarar vermekten korkma
Pislik ya da mikrop bulaşmasından korkma
En yaygın kompulsiyon belirtileri:
El sıkışmamak; kapı tokmağını tutmamak
Tekrar tekrar ellerini yıkama; duş alma
Değeri olmayan nesneleri toplama ve biriktirme
Yapılacak işleri belirli bir sayıda ve belirli sıraya sokarak yapma
Belirli cümleleri; kelimeleri tekrarlama
Rahatsız edici; akıldan çıkmayan ve uykuyu bölen görüntülere; kelimelere ya da düşüncelere takılma
Evdeki eşyaları ya da kişisel eşyalarını belirli bir biçimde düzenleme
Günlük rutin işleri yaparken yüksek sesli ya da içinden sayı sayma isteği
Kilit; ocak; ütü; elektrik gibi kapanması gerekli olan eşyaları sürekli kontrol etme
OKb’nin nedenleri nelerdir?
Herhangi bir kesinlik kazanmamasına karşın OKB’nin nedeni olarak birkaç varsayım üzerinde durulmaktadır.
Genetik nedenler
Çocukluk çağı travmaları
Beyin işlevlerinde bozulma ve serotonin
Kişilik özellikleri
Çevresel Faktörler (Okul ve ailede yaşadığı stres vb.)
Obsesif kompulsif bozukluk tedavisi
Obsesif kompülsif bozukluk günlük yaşam etkinliklerini ciddi olarak kısıtlayabilen; kişinin yaşamında önemli işlev kayıplarına yol açan ve yaşam kalitesini düşüren bir hastalıktır. Obsesif kompülsif bozukluğun teşhisi için herhangi bir test bulunmamaktadır. Konusunda uzman bir psikiyatrist tarafından hastanın davranışları izlemeye alınır ve belirtiler değerlendirilerek hastalık teşhis edilir. Teşhis sonrası terapilerle kişinin bu ruh halinden kurtulması sağlanır. Hastanın rahatsızlığının seviyesine göre tedavi süresi değişmektedir. Kişi uzun süreli terapiye sıcak bakmıyorsa bu durumlarda EMDR terapisi uygulanabilir. EMDR teknikleriyle kişinin obsesyonlarına karşı duyarsızlaştırma yapıldıkça bu obsesyonlar zamanla zayıflayıp ortadan kalkabilir.