Sağlıklı uyku çocukların hem zihinsel hem de bedensel gelişimleri için oldukça önemlidir. Bazı çocuklar uykusu geldiğinde yatağına geçip yatarken; bazı çocuklar uykuya geçişte zorlanmakta ve desteğe ihtiyaç duymaktadır.
Çocuklar uykuya geçmekte neden zorlanır?
Uyku; bir nevi ayrılıktır. Bazı yetişkin insanlar bile uykuya geçmeden önce kitap okuyarak; müzik dinleyerek ya da hayaller kurarak destek arar kendisine uykuya geçiş öncesinde. Çocuklar da; uykuya geçişte kendilerine yardımcı olacak şeyler ararlar; sevdiği bir oyuncağına sarılma; saçıyla oynama; ninni dinleme vs. gibi.
Çocukların büyük bir kısmı ise uykuya geçme öncesinde karanlık korkusu ile birlikte ebeveynine “Beni yatırır mısın”; Yanımda dur uyuyana kadar ”; Bana kitap okur musun”; “Işık açık kalsın” gibi taleplerde bulunur; böylelikle destek arar kendisine. 8-9 yaşlarından sonra daha az desteğe ihtiyaç duyarak tek başına uyuyabilir çocuklar. Çocuğun egosu kademe kademe gelişir ve güçlenir; sağlıklı gelişim süreci olursa bu korkular yaş ile birlikte geride kalır. Bu süreçte çocuğunuzu neyin rahatlattığını keşfetmek çok önemlidir. Bu ihtiyaç göz ardı edilip “Kocaman çocuk oldun; her gece ne masalı”; Tek başına uyursun; yanında durmama gerek yok”; “Büyüdün artık; tek başına odana gidip yatabilirsin” gibi yanıtlar verilmemeli; ihtiyacı olan destek o an karşılanmalıdır.
Gece uyanmaları; uykuya geçişte zorlanma; gece kabusları; yaşanan travmalar (deprem; hırsız; istismar; hastalık v.b) izlenen korku filmleri; korkunç hikayeler dinleme; aile içinde yaşanan tartışmalar; huzursuzluklar; ebeveyn kavgaları da çocuğun uykuya geçmesini zorlaştıran etkenler arasındadır. Ayrılma kaygısı yaşayan; ebeveyne aşırı bağımlı çocuklar da tek başına uyumaktan kaçınabilirler.
Uyku sorunu yaşayan çocuğa nasıl davranılmalı?
Öncelikle yapılan bazı yanlış ebeveyn tutumlarına bakalım.
Çocuğunuz ağlayarak uyandığında ışığı açıp kucağınıza almak da; ağladığında yanına hiç gitmemek kadar yanlıştır. Ağladığı için yanında yatmak veya yatağından alıp yatağını değiştirmek çocuğun korkusunu daha çok pekiştirmektedir; böylelikle “Korkulacak bir şey varmış ki; annem benim yanımda yattı” şeklinde pekiştirmeye neden olabilmektedir. Bunun yerine çocuğunuzu yatağından kaldırmadan ağladığında yanında olarak; orada olduğunuzu belli etmek; yatağındayken sakinleşmesine yardımcı olmak gerekmektedir.
Çocuklar bazen birçok farklı korkudan dolayı da tek başına uyumakta güçlük çekebilirler. Bunların nedenleri saptanmalı; çocuk ile konuşulmalı; buna uygun çözüm arayışları bulunmalı ve rahatlaması sağlanmalıdır. Sorunun devam etmesi durumunda profesyonel destek alınmaktan kaçınılmamalıdır.