Fiziksel ve psikolojik bütünlüğümüzü tehdit eden her türlü olay bizim için travmadır. Yaşamımıza; vücut bütünlüğümüze; inanç sistemlerimize; sevdiklerimize yönelik olan herhangi bir tehdit bizde travma oluşturabilir. Travma; hiç beklemediğimiz bir anda ve ne yaparsak yapalım asla hazırlıklı olamayacağımız bir şekilde inen ani bir darbedir. Bizi; geçmişimiz ve geleceğimizden koparan bir zamansızlık halidir. Ayrılık/boşanma; iş kaybı; aile içi şiddet; tecavüz; trafik kazası; ani hastalık ve ani ölümler kişisel travma listesine girer.

TRAVMA SONRASI GÖRÜLEN TEPKİLER NELERDİR?
Duygusal tepkiler: Şok; üzüntü; öfke; endişe; suçluluk; umutsuzluk; kaygı; korku; karamsarlık; donukluk; aşırı sinirlilik; çaresizlik duygusal tepkilerdir. Çocuklarda korku ve endişe sıklıkla görülen tepkilerdir. Korku insan hayatını tehdit eden herhangi bir tehlike karşısında verilen normal bir tepkidir. Çocuklar genelde olayın tekrar olmasından; ölümden; ailesinden ayrılmaktan veya yalnız kalmaktan korkabilirler.
Düşünsel tepkiler: İnanamama; düşünce ve dikkat dağınıklığı; unutkanlık; çarpık ve genellemeye dayalı (her şey ve herkes kötü gibi) düşünceler; sık sık beliren imajlar; olayla ilgili görüntüler ve olayı tekrar tekrar yaşama bu tür tepkiler arasındadır.
Fiziksel tepkiler: Baş; göğüs ağrısı; mide yanması ve/veya bulanması; kalp sıkışması; gürültüye karşı aşırı duyarlılık; iştah artması ya da azalması; sürekli yorgunluk hali; nefes darlığı gibi fiziksel tepkiler bedenimizin travma karşısında yarattığı belirtilerdir.
Davranışsal tepkiler: Uyku ve yeme bozuklukları; sosyal çevreden uzaklaşma; kendini ihmal etme; içe kapanma; alkol ve madde kullanımı; kaçınma davranışları; konuşmama; dikkatsizlik ve dağınıklık; sürekli aynı şeyle uğraşma; hiçbir şey olmamış gibi davranmak travma karşısında gösterilen davranış biçimleridir. Çocuklar ise; kendi başlarına gidip yatmak istemeyebilirler uykuya dalmakta güçlük çekebilirler; geceleri sık sık uyanabilirler ve /veya kabuslar görebilirler. Böyle zamanlarda çocukların ebeveynlerine yakın olmayı istemeleri ve ebeveynlerin de çocuklarını yanlarında istemeleri gayet doğaldır. Çocuklar stres altında daha küçük yaşlarda yaptıkları davranışlara (alt ıslatma; anneye yapışma; parmak emme gibi) geri dönebilirler. Kısa süreli olarak böyle davranışların belirmesi normaldir. Anne- baba bu davranışlar karşısında aşırı tepki gösterdiği takdirde; daha da uzun süre devam edebilir.

TRAVMALARLA NASIL BAŞA ÇIKABİLİRİZ?
Küçük ama gerçekleştirebileceğiniz sorumluluklar/roller edinin; yalnız kalmayın; fiziksel açıdan kuvvetli olabilmek için; kendinizi asla ihmal etmeyin ve iyi beslenin; dinlenmek için kendinize zaman verin; spor yapmak stresi azaltmanın en iyi yollarından biridir; spor yapın; alkolden uzak durun; gösterdiğiniz tepkileri normal kabul edin; başınıza gelenin sizin kontrolünüz dışında geliştiğini ve ne yaparsanız yapın; bu gibi durumlar karşısında hazırlıklı olunamayacağını kendinize hatırlatın; davranışlarınızı gözden geçirin; hayatınızın önceliklerini değiştirin; anlamsız bulduğunuz ve yapmak istemediğiniz şeyleri devreden çıkarın; sizin için önemli olan kişiler ile daha sık görüşün; daha derin ilişkiler kurun; bugünü yaşamaya özen gösterin; yasınızı yaşamak için kendinize izin verin; güçlü gözükmek için çaba göstermeyin; sizi anlayan kişiler ile bağlantınızı koparmayın ve gerekiyorsa lütfen profesyonel birinden destek alın.

Unutmayın ki; verdiğiniz tepkiler normal insanların anormal durumlar karşısında verdiği tipik reaksiyonlardır. Siz değil; başınıza gelen durum anormal.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır; tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.