Okuma yazma matematik gibi akademik becerilerde görülen gelişimsel bir özel öğrenme güçlüğüdür. Özel Öğrenme Güçlüğü; çocuğun zeka düzeyinin normal olmasına; hiçbir fiziksel/duygusal bozukluğun bulunmamasına; normal ve yeterli bir eğitim alıyor olmasına; sosyokültürel çevrenin uygun olmasına rağmen ortaya çıkar.
Disleksi Ne Değildir?
Disleksi zihinsel bir engel değildir.
Disleksi bir hastalık değildir. Tıbbi bir tedavisi; ilacı yoktur.
Disleksi duyu organları (görme; işitme gibi); duygusal ve davranışsal bozukluklar nedeniyle öğrenememe durumu değildir.
Okumayı öğrenirken zorluk yaşama
Okuma hızının beklenilenin altında olması
Okurken ve yazarken harfleri atlama
Kelimeleri değiştirerek okuma
Bozuk yazma ve yazarken zorlanma
Yazarken sıra-satır atlama
Yazarken ve okurken noktalı noktasız harfleri birbirine karıştırma
Harfleri birbirine karıştırma (b;d;p gibi)
Rakamları ters yazma (3-6-9 gibi)
“6-9; 3-8; 7-4” gibi rakamları birbirinden ayırt etmede zorluk yaşama
Okuduğunu anlamada ve anlatmada zorluk
Sıralı ezber gerektiren konuları ezberlemekte güçlük (ayların sırası; haftanın günleri gibi)
Renkleri karıştırma
Çarpım tablosunu ezberlemekte ve ritmik sayarken zorlanma
Toplama ve çıkarma işaretlerini karıştırma
İmla kurallarını uygun yazmakta zorlanma
Okula gitmek istememe
Sağı solu ayırt etmede zorlanma
Motor becerilerde zorlanma (ayakkabı bağlama; fermuar çekme gibi)
Kendini bir konu hakkında ifade etmekte zorlanma
Disleksi Tedavi Edilebilir Mi?
Öncelikle disleksi bir hastalık değildir ve tıbbi bir tedavisi yoktur. Disleksi özel eğitim yoluyla oldukça sağaltılabilir. Yapılan araştırmalara göre; ilkokul 1-2 ve 3. sınıflarda tanı ve tespiti yapılmış ve özel eğitim müdahalesinde bulunulmuş çocukların % 83’ ü eğitim yaşantılarına sorunsuz bir şekilde devam edebilmektedir fakat dislektik birey bu özelliklerini yaşamının sonuna kadar muhafaza eder. Disleksinin sağaltılabilmesi için; erken tespitlerde ilkokul çağı boyunca; gecikmiş tespitlerde okul çağı boyunca özel eğitim desteği alınması gerekmektedir.
DİSLEKSİ OLAN ÇOCUĞUM İÇİN NELER YAPABİLİRİM?
Unutulmamalıdır ki bu durumda mutlaka bir uzman ile çalışılmalıdır. Uzmanın yaptığı yönlendirmeler doğrultusunda hareket edilmelidir. Uzman desteğinin yanında yapabileceklerden bazıları şunlardır;
Çalışma ortamlarını düzenli tutun;
Çocuğun bir plan doğrultusunda hareket etmesini sağlamak amacı ile program oluşturun;
Hatırlamalarını kolaylaştıracak ipuçları; kafiyeler ve hatırlatma notları hazırlayın;
Başarı duygusunu tatmasını sağlamak ve donanımını arttırmak için çocuğunuzu özelliklerine uygun sportif ve sanatsal aktivitelere yönlendirin;
Verilen talimatları basitleştirerek anlaşılır bir dille söyleyin;
İstenmeyen sosyal hatalardan kaçınabilmek adına çocuğa yapılandırılmış ve destekleyici bir çevre sağlayın;
Çocuğun yaşına ve gelişim dönemine uygun metinler seçerek birlikte okuma yapın;
Çocuğu yakından izleyerek ve davranışları ile ilgili notlar alın;
Çocuğun çabasını sürekli olarak takdir edin ve herkesin hata yapabileceğini vurgulayın;
Çocukla empati kurun ve nasıl hissettiğini anlamaya çalışın;
Öğretmeni ile iletişiminizi güçlü tutun.