Çocuğun çevresindekilere vurması; onları ısırması; eşyaları fırlatması; tekmelemesi; tükürmesi ya da sözel saldırılarda bulunması birer saldırgan davranış örneğidir. Çocuğun saldırganca davranışlarının gelişmesinde taklit etme önemli rol oynar. Anne-babasının ya da çevresindekilerin birbirleriyle tartışarak; birbirlerine bağırarak ya da vurarak sorunları çözmeye çalıştığını gören çocuk; saldırganlığı bir başa çıkma yolu olarak kullanabilir.

Çocuğu devamlı eleştirmek; onunla yeterince ilgilenmemek; sıkıntılarını ve ihtiyaçlarını görmezden gelmek; onun hareket edip enerjisini boşaltmasına izin vermemek de çocukta saldırganlığa yol açabilir. Çocuk var olduğunu göstermek amacıyla saldırganca davranışlarda bulunabilir; saldırganlık “ben buradayım” demenin ve kendini ifade etmenin bir yolu olarak çocuk tarafından öğrenilmiş olabilir.

Her istediği yapılmış; aşırı şımartılmış; kural tanımayan çocuklarda da saldırganlık sık görülebilir. Çocuk; bir olayı ya da yerine getirilmeyen bir isteği bahane ederek birikmiş sıkıntılarını öfke patlaması şeklinde boşaltabilir. Bunların dışında; beyin zarı iltihabı; beyin zedelenmesi; zeka geriliği; epilepsi; dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu; tiroid bezinin fazla çalışması gibi fizyolojik sorunlar da saldırgan davranışların görülmesine neden olabilmektedir.

Saldırganlık konusunda anne-babalara öneriler

• Anne-baba çocuğa saldırgan davranışlar konusunda model olmamalıdır. Anne-babanın saldırgan ya da saldırgan diye nitelendirilebilecek davranışlarını gözden geçirmesi ve bunları kontrol altına alması gerekir.

• Ev ve okul ortamı çocuğun saldırganca davranışını destekleyici nitelikte olmamalıdır.

• Saldırgan davranışlara verilen tepki gözden geçirilmelidir. Saldırganlığa aynı şekilde saldırganca cevap vermek; söylenilenler ve yapılanlar arasında tutarsızlığa neden olacak ve öğretmek istediğiniz bilginin öğrenilmesini imkânsız kılacaktır.

• Saldırgan davranışlar ödüllendirilmemeli ve çocuğun bu davranışının; istenmeyen bir davranış olduğu hemen gösterilmelidir.

• Çocuk gergin ve sinirliyken onunla tartışılmamalıdır. Çocuğun ihtiyaçları anlaşılmaya çalışılmalı; bu davranışlarını açıklayan ve bu tepkilerin altında yatan duygularının olduğu görmezden gelinmemelidir.

• Çocuğa çeşitli sorumluluklar verilmeli; evde görev ve sorumluluk alması sağlanmalıdır. Örneğin; özellikle zarar verdiği şeylerin korunmasının sorumluluğu ona verilebilir.

• Çocuğa saldırgan davranışlarının olumsuz sonuçlarının neler olabileceği anlatılıp gösterilmelidir.

• Saldırganlık çocuk için bir etiket olmamalı; mümkün olduğunca olumlu davranışları pekiştirilerek bu davranışlarının artması sağlanmalıdır.

• Çocuk başka çocuklarla kıyaslanmamalı ve yarıştırılmamalıdır.

• Çocuğunuzun saldırganca davranışlarının üstesinden gelemediğinizde onu suçlamak ya da cezalandırmak yerine; bu davranışların nedenini anlamaya çalışarak alternatif yaklaşımlar konusunda bir uzmandan yardım alınmalıdır.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır; tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.