AYRILMA ANKSİYETESİ
Ayrılık anksiyetesi; kişinin bağlandığı kişiden veya evden ayrılamaması veya evden ya da kişiden
uzak- laştığında yoğun bir kaygı ve huzursuzluk duyması ile tanımlanır. Bu bozukluk çocuklarda
anneye ya da temel bakım verene yapışma; anneden uzakta oldu- ğunda ağlama krizleri olarak
görülür. Bu çocuklar okul çağına geldiklerinde okula uyum problemi gös- terebilirler. Ayrılma
anksiyetesi olan çocuklar sabah- ları okula gitmemek için tutturabilir; hasta olduklarını söyleyerek
okulu reddedebilir; okulun yarattığı stres sebebiyle somatik belirtiler yaşayabilir ve gerçekten de
mide bulantıları; karın ve baş ağrıları yaşayıp de- vamsızlık yapabilirler. Bu bozukluk lise çağındaki
er- genlerde de okuldan kaçma olarak görülebilir.
Ayrılma anksiyetesi; temelini Bağlanma Kuramı’ndan alır. Bağlanma kuramı; anne ile bebeğin
kurduğu güvene dayalı bağdır. Bebek doğumundan itibaren ilk iki yıl içinde tamamen anneye bağlı
bir canlıdır; tehlikelerden korunmak ve hayatta kalmak için anne- ye muhtaçtır. Annenin bu dönemde
bebeğin yaşam- sal ihtiyaçlarını karşılaması; ona sıcak ve güvenli bir ortam sunması güvenli
bağlanmanın oluşması için elzemdir. Güvenli bağlanmada bebek; acıktığında doyurulacağını;
ağladığında ilgilenileceğini; tehlike- lerden korunacağını bilir.
Bu; çocuğun ileriki yaşlarında dış dünyaya ve ken- dine duyacağı güven duygusunun ilk ve en
önemli adımıdır. Çünkü güvenli bağlanma; çocuğun hayatı ve kendisini keşfederken ihtiyaç
duyduğu tehlikeler- den uzak; güvenli ortamı sağlar. Böylece çocuk; dış dünyayı sakince
inceleyebilir; keşif ve gözlemlerle öğrenebilir ve anneden faydalı geri dönütler alabilir.
Anneye güvenli bağlanmış çocuklar; anneleri odadan çıktıklarında huzursuz lanırlar; anne geri
geldiğinde de sevinç gösterirler. Daha büyük yaşlardaki çocuk- lar ise; huzursuzluk yaşasalar da
annenin mutlaka geri döneceğini düşünerek kendi kendilerini sakin- leştirebilir. Bu; güvenli
bağlanmanın en büyük ayırt edicisidir.
Ayrılma anksiyetesi de güvenli bağlanmanın olmadı- ğı; çocuğun bebeklikte bakım verenine sağlıklı
değil; kaygılı ve güvensiz şekilde bağlandığı durumlarda sıklıkla görülür. Bunun dışında; aşırı
kaygılı/evhamlı/ korumacı ebeveyn tutumları; çocuğa gösterilen tu- tarsız ilgi veya sıcaklıktan uzak
tutumlar; bebeklik- te uzun süre ayrı kalma; çocuklukta yaşanan ayrılık temalı travmatik yaşantılar
da ayrılma anksiyetesine sebep olabilir.
Ayrılma anksiyetesinde okul reddi yaygınca görülse de çocuğun anneden ayrılamaması daha ön
planda- dır. Yapılan çalışmalar; ayrılma anksiyetesinde görü- len okul reddinin temelinde
çocuğun okula gitmek istememesinden ziyade anneden ayrı bir ortamda bulunmayı
kaldıramamasının olduğunu öne sürmek- tedir. Bu sebeple çocuklar okula gitse bile anneleri- nin
onları okul bitene kadar beklemesini; pencereden baktığında görebileceği bir yerde durmasını talep

eder. Daha ileriki yaşlarda da annelerine onların ol- madığı bir ortamda zarar gelebileceği
endişesiyle annelerinden uzaklaşamaz ve tek başlarına okula gitmekte zorlanırlar.
Ayrılık anksiyetesinin önüne geçmek için bebekle 0-2 yaş arasında kurulacak olan güvenli
bağlanma esastır. Aynı şekilde; memeden kesme ve tuvalet eğitimleri esnasında da güven veren
ve sıcak tutum devam ettirilmeli; ama aynı zamanda tutarlı ve net bir biçimde sınır koyulmalıdır.
Çocuğa yaşına uygun görevler verilmeli ve bu görevleri tek başına yapması teşvik edilmelidir.
Aşırı korumacı davranılmamalı; çocuğun keşfetme- sine ve hata yapmasına izin verilmeli; o
keşfeder ve oynarken annenin onun güvende olması için gerekli şeyleri yapacağını ve gitse bile
geri geleceğini bilmesi sağlanmalıdır.
Kritik yaş aralığında (0-2) uzun süreli ayrılıklardan ka- çınmak gerekir; fakat 2 yaşından sonra
çocuğu kısa süreli ayrılıklarla (yaşına uyumlu olarak belli bir zaman çocuğu bakıcıya bırakmak gibi)
okula hazırlamak da oldukça önemlidir.Kaygılı çocuklarda aşamalı maruz bırakma ve aile terapisi;
devamsızlık ve uyum prob- lemleri olan ergenlerde de bilişsel davranışçı terapi de oldukça fayda
vermektedir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır; tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.