BESİN İNTOLERANSI VE BESİN ALLERJİLERİ
Besin hassasiyeti; bir besinin tüketildiğinde veya kokusu alındığında vücudun verdiği tepkilerdir. Her besinin hassasiyet derecesi farklıdır. Özellikle besin hassasiyeti fazla olan besin grupları mide barsak rahatsızlıkları solunumda sıkıntı baş ağrısı kusma gibi belirtilere yol açabilmektedir. Besin allerjileri ve intoleransı kişiye özgüdür. Birinde allerji veya intolerans yapan bir besin grubu diğer bireyde yapmayabilir. Dokunan bir besini bireyin özelliklerine göre hiç tüketmemek veya çok az miktarlarda tüketmek tedavide en etkili yoldur.
Besin hassasiyetini iki grupta incelemek gerekir. Besin intoleransı ve besin allerjileri
Allerji ile besin intoleransının arasındaki en büyük fark bağışıklık sisteminin verdiği ani tepkidir. Besin allerjilerinde besinin miktarına bakılmaksızın en küçük miktarda tüketilen bir besin vücutta ani şok hatta ölüm tabloları yaratabilir. Bağışıklık sisteminiz o besini düşmanı gibi görür.Besin allerjileri hemen veya 1-2 saat içinde ani tepki verirler. Dudaklarda kızarma şişme morarma nefes alamama kalp hızının artması kemik ve eklem ağrıları ile kendini gösterir.
Besin allerjilerinde bağışıklık sisteminiz yabancı bir besini antijen olarak görerek hemen kendi IgE antikorlarını üreterek tepki gösterir.Bu antikolarlar hemen vücuda girmiş yabancı besine saldırır. Bu saldırının sonucunda vücutta iltihaba neden olan bir takım maddeler salgılanır. Bağışıklık sisteminiz bu iltihabı bakteri ve virüslerin yaptığını düşünerek bu maddelere karşı onları yok edici serbest radikal denilen maddeler salgılamaya başlar. Bu maddelerin üretimi vücutta kontrol altına alınmazsa vücutta sürekli harabiyetten dolayı yıkım başlar.
En çok bilinen allerjen besinler; buğday süt muz yumurta balık ve kabuklu deniz ürünlreri kabuklu kuruyemişler yer fıstığı maya baklagiller ( özellikle mercimek ve bezelye) çilek domates çikolata turunçgiller paketli ürünlerin içinde bulunan birtakım katkı maddeleri.
Besin allerjileri dikkat edilmediği zaman bireyi ölüme kadar sürekleyebilirken besin intoleransı ile ailerjik tepkilerin çok daha hafif bir karşılığıdır. Besin allerjileri bağışıklık sistemi ile doğrudan ilgili olurken besin intoleransı bağışıklık sistemi ile ilgili oladabilir olmayadabilir.Örneğin Çölyak hastalığının sebebi gluten adı verilen proteinin vücutta sindirilememesi veya laktoz intoleransı denilen süt şekeri dediğimiz laktozun vücutta kullanılamaması halinde ortaya çıkan hazımsızlık şişkinlik sindirereme karın ağrısı gibi durumlarla baş gösteren tablolardır. Birçok paketli üründe kullanılan Çin tuzu denilen (MSG) yani monosodyum glutamatta besin intoleransı yapan katkı maddeleri içinde yer almaktadır.
NELER YAPILABİLİR??
**Besin hassasiyetlerinde probiyotik takviyeler kullanılabilir.
**Laktoz intoleransınız varsa soya sütü veya laktozsuz süt kullanabilirsiniz.
**Gluten intoleransı için buğday ve buğdaydan yapılmış hiçbir ürünü kullanmayınız. Etiket kullanma alışkanlığı elde ediniz.
**Besin hassasiyetiniz belirli bir enzimden kaynaklanıyorsa doktor eşliğinde bu enzimi takviye dışardan alabilirsiniz. ( laktaz amilaz gibi)