Diyet düzenlerken düşük glisemik indeksli besinler önerilmektedir. Glisemik indeks (GI) 50 g karbonhidrat içeren test yiyeceğinin 2 saat içerisinde oluşturduğu kan glikozu artış alanının aynı miktarda karbonhidrat içeren referans yiyeceklerin oluşturduğu kan glikozu artış alanına kıyaslanmasıdır. Kısaca yenildikten 2 saat sonra besinlerin gösterdikleri glikoz yanıtlarının standart olarak alınan ekmeğin gösterdiği yanıta göre yüzde değeridir.

Glisemik indeks kadar glisemik yük (GY) de önemlidir. Glisemik indeks besinin glisemik kalitesini gösterirken glisemik yük besinin glisemik kalite ve kantitesini gösterir.

GI=GI/100 X karbonhidrat miktarı (g) / porsiyon

Glisemik indeks ve glisemik yük aralıkları aşağıda tabloda verilmiştir.

Düşük GI/GY diyetlerin yararları

Glisemi kontrolünü iyileştirir.

HbA I c ve furkatozamin düzeylerini azaltır.

Kan glikozunu düşürür.

İnsülin duyarlılığını iyileleştirir.

Kardiyovasküler risk faktörlerini iyileştirir.

Tip 2 DM riskini azaltır.

Vücut ağırlığı üzerine olumlu etkileri vardır.

Glisemik indeksi etkileyen faktörler;

Nişastanın Yapısındaki Farklılık: Nişasta molekülü amiloz ve amilpektin içerir.Amilopektin dallı yapıdadır;molekül ağırlığı 105-106 dır amilozdan daha büyüktür (amilozun molekül ağırlığı 104) .Böylece aralarındaki alan farkına bağlı olarak sindirim farkı oluşur ve nişasta içeren besinler (patates ekmek pirinç mısır vb.) arasındaki GI farkı ortaya çıkar.

Diyet posası: Çözünebilen posanın glisemik etkisinin daha düşük olduğu bildirilmektedir.Çünkü çözünebilen posanın vizkositelerinin CHO emilimini azaltıcı etkisi olduğu gösterilmiştir.

Besin Öğesi Olmayan Maddeler: Bu grupta; enzim inhibitörleri fitatlar tanenler lektin saponin ve tanin gibi maddeler vardır.Bunlar nişasta sindirimini etkileyerek glisemik indeksi düşürürler.

Yağ Protein İçeriği: Yağ ve protein gastrik boşalmayı yavaşlatarak nişastanın emilimi geciktirir.Nişasta granüllerinin çevresi proteinle kaplıdır.Protein ağının ince barsak lümeninde nişasta emilim oranını azaltacağı ileri sürülmektedir.

Yiyeceğin Emilim ve Sindirimi: Emilim ve sindirim oranı arttıkça GI yükselir; 2 g CHO ın emilim oranı ekmek için %27 mercimek için %15 soya fasülyesi için %6 olarak bulunmuştur.

Yiyeceğin Yapısı ve Yiyeceklere Uygulanan İşlemler: Taneli besinler tanesiz veya sıvı besinlere göre daha düşük glisemik indeks cevabı oluşturur.İyi pişmiş nişastalı besinlerin GI i az pişmişlerden daha yüksektir.Piştikten sonra bekleyen besinlerin GI i düşer.Meyve- meyve suyundan pirinç pilavı pirinç çorbasından daha düşüşk glisemik yanıt oluşturur.

Yavaş Yemek Yeme: Sindirim ve emilim daha yavaş olacağından GI i düşürebilir.