Diyabet tedavisinin amacı kan şekeri kontrolünü sağlayarak diyabetin seyrinde gelişebilecek bozuklukları (komplikasyonları) önlemek veya geciktirmek; böylece yaşam kalitenizi yükseltmektir. Diyabette bu amaca yönelik olarak tedavinin üç temel ayağı bulunmaktadır. Medikal tedavi beslenme tedavisi ve egzersiz. Diyabetli bireylerde beslenme; diyet programının olması ötesinde tedavinin temel basamaklarından biridir. Ömür boyu uygulanması gereken bir yaşam şekli değişikliği olarak görülmelidir.

Kan şekerini oluşturan en önemli kaynaklar besinler olduğu için; bireysel olarak diyetisyen tarafından dikkatle planlanmalıdır. Diyabetli bireylerin bilmesi gereken en önemli noktalardan biri tükettiği besinlerin kan şekerini nasıl etkilediğini bilmesidir. Bu noktada diyetisyenden öğrenilmesi gereken temel noktalar:

Yediğim yiyecekler kan şekerimi nasıl etkiliyor ? · Bir günde kaç kalori almam gerekir? · İhtiyacım olan enerjiyi alabilmek için hangi yiyecekleri yemem gerekir? · Daha az yağ tüketimini nasıl sağlayabilirim? · Tedavinize göre öğün saatlerini nasıl ayarlayabilirim? · Egzersiz planıma göre beslenme düzenimde yapmam gereken değişiklikler nelerdir? · Hipoglisemiden korunmam ve tedavi etmem için ne yapmam gerekir? Dir.

Diyetisyenlerden yukarıdaki sorularınızın ve diğer birçok sorunuzun cevabını öğrenebilirsiniz. Diyetisyeniniz sevdiğiniz yiyecekleri içeren sağlıklı beslenme planınızın oluşmasında ve beslenme alışkanlıklarınızın değişmesinde size yardımcı olacak kişidir. · Diyabetiniz yeni teşhis edilmişse Tedavi planınızda doktorunuz tarafından yapılan bir değişiklik varsa veya · Yıllık kontroller için yılda 2 kez mutlaka diyabet konusunda deneyimli bir diyetisyene danışınız.

Bir Diyetisyenle Görüşene Kadar Ne Yapmalısınız? Diyabeti olsun veya olmasın tüm insanların sağlıklı bir yaşam için yemeleri gereken yiyecekler aynıdır. Diyabetli olmanız diğer insanlardan farklı bir yiyeceği yemeniz veya yememeniz anlamına gelmez. Burada önemli olan vücudun ihtiyacı olan besinlerin çeşitli yiyeceklerden karşılanmasıdır. Ancak genellikle kişiler diyabetli olduklarını öğreninceye kadar sağlıklı beslenmek amacı ile değil de karın doyurmak amacı ile canının istediğini veya kendisine sunulan yemeği yedikleri için beslenme alışkanlıklarını değiştirmekte güçlük çekerler. Bunun için aceleci ve çok fazla kuralcı olmamakta fayda vardır. Beslenme alışkanlıklarınızda yapmanız gereken değişikliklere sizin için en önemli olanlardandan başlayabilirsiniz.

Öncelikle kan şekerinizin hızlı bir şekilde yükselmesine neden olan şeker ve şeker içeren yiyecekler ile kilo almanıza neden olacak yağ ve yağlı yiyecekleri azaltın. · Bir veya iki öğün yemek yerine günde en azından üç öğün yemeye çalışın. Öğünler arasında ve gece yatmadan önce küçük bir ara öğün almanız da gerekebilir. · Alkolün tedavinize etkisini öğrenmeden alkollü içki içmeyin.

Diyetisyeninizle görüşmeye gitmeden önceki üç veya beş gün süre boyunca içtiğiniz ve yediğiniz herşeyi not alın. Bu kayıtlar diyetisyeninizin sizin beslenme alışkanlıklarınızı ve günlük yaşam tarzınızı öğrenmesine fırsat verir ve böylece alışkanlıklarınıza uygun bireysel bir plan oluşturmasına yardımcı olur

Genel Öneriler ve İpuçları

· Özel diyabetik ürünler ve size özel yemeklere ihtiyacınız yoktur

· Aileniz için pişirilen “sağlıklı” her besin sizin için de uygundur

· Her gün her besin grubundan yemelisiniz

· Kompleks karbonhidratları tercih edin ve lif alımını artırın

· Daha fazla nişastasız sebze (brokoli ıspanak) meyve ve bakliyat tüketin

· Tahılların en az işlenmiş olanlarını tercih edin

· Tatlılardan kaçının

· Yağ şeker ve tuzu mümkün olduğunca az kullanın

· Bir çay kaşığından (2300 mg sodyum) fazla tüketmeyin (hipertansiyon olmasa bile). Sodyum (tuz) böbreklerde glukoz geri emiliminde rol oynar.

· Sağlıklı et tercih edin (balık yağsız kırmızı et tavuk eti)

· Sağlıklı yağlar tercih edin; zeytin yağı kabuklu yemişler (badem ceviz…) gibi. Hazır paketlenmiş gıdada bulunan trans yağları tüketmeyin.

· İlk gıda alımını takiben belli bir süre sonra beyindeki tokluk merkezi uyarılacağı için ne kadar yavaş yemek yenilirse o kadar az kalori alımı ile bu süreye ulaşılmış olur.

· Tokluk hissedince yemeye devam etmeyin

· Sabredin. Belli gıdalara olan düşkünlük zamanla kaybolabilir ve tercihler değişebilir. Yeme alışkanlığınız iyi yönde değiştikçe zamanla eskiden çok sevdiğiniz gıdalar çok tatlı ve ağır gelmeye başlayacak ve gıda tercihiniz kendiliğinden sağlıklı yöne kayacaktır.

· Meyve suyu yerine lif içeriği zengin meyveyi tercih edin.

· Bal reçel marmelat gibi gıdalardan sakının (Reçelin meyveye su ve bol miktarda şeker katılarak hazırlandığını ve boş kalori içeriği olduğunu unutmayın. Bunun yerine taze veya kuru meyve tercih edin).

· En sağlıklı yağlar doymamış yağlar olup bitki ve balık kaynaklıdır. Oda ısısında sıvı halde bulunur.

· Yemeklerde zeytinyağını tercih edin

· Pişirmeden önce et üzerinde görünen tüm yağları tavuk ve hindinin derisini uzaklaştırın

· Kızartma yerine ızgara ve fırında pişirmeyi tercih edin

· Krema yerine yağsız süt ve un karışımı tercih edin

· Vücut ağırlığındaki %5-10 azalma bile kan şekeri düzeylerinde anlamlı düzelmeye yol açmaktadır. İdeal kiloya ulaşma hedefi sizi korkutuyorsa öncelikli hedefi %5-10 olarak belirleyin. Bu hedefe ulaşmak için karbonhidrat saymanız veya aç kalmanız gerekmez. Bu hedefe ulaşınca motivasyonunuz artacağı için hedeflerinizi büyütebilirsiniz.

· Mevcut kilonuza kaç yılda ulaştığınızı düşünün ve bu nedenle birkaç ay içinde mucizeler beklemeyin. Ulaşılabilir ve mantıklı hedefler koyun.

· Kahvaltıyı atlamayın kan şekerinizi dengede tutacaktır

· Aç olduğunuzda bir öğünde normalde yiyeceğinizden çok daha fazla yersiniz. Bu nedenle öğün atlamayın 3 ana ve 3 ara öğün tüketin. Böylece ana öğüne daha tok girip daha az kalori almış olursunuz

· Her gün aynı saatlerde ara ve ana öğün yemeye özen gösterin öğün atlamayın

· Yediklerinizi ve içtiklerinizi yazmanız neyi neden ve ne kadar yediğiniz konusunda farkındalığınızı artıracaktır.

· Sağlıklı beslenmenize engel olduğunu düşündüğünüz hayatınızdaki faktörleri gözden geçirin (iş aile vb)

· Uykusuzluk ve stres diyet uyumunu güçleştirir ve kilo alımına yol açar

· Stresle baş etmenin yollarını araştırın (hobi yürüyüş doğa vb) eğer kendi başınıza baş edemiyorsanız destek alın

· Dışarıda yeme alışkanlığınızdan kurtulun sayıyı minimuma indirin. Evde yemek olmadığı için hazır yemek tüketmeyin.

· Evde hızla hazırlanabilecek ya da açlığınızı giderebilecek sağlıklı besinler bulundurun (yoğurt sebze meyve ceviz badem vb).

· Alışveriş öncesi sağlıklı bir liste hazırlayın ve bunun dışına çıkamayın.

· Çikolata cips gibi gıdalar tüketmeyin çocuklarınıza da erken yaşta sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırın

· Kilo vermeniz gerekiyorsa veya iradenize hakim olamıyorsanız servis tabaklarını küçültün

· Ana öğünden önce çorba veya salata tüketin

· Daha fazla çiğneyin yavaş yemenizi sağlayıp tokluk hissi verecektir

· Daha fazla su tüketin

· Yemeklere baharat ilavesi iştahı azaltacaktır

· Televizyon telefon veya tablet başında yemek yemeyin farkında olmadan daha fazla yemenize yol açar

· Gıdaların kalori içeriği hakkında bilginizi artırın. Bilginiz arttıkça bilinciniz ve diyet uyumunuz artacaktır.

· Aç kalmak sadece daha fazla yemenize neden olacaktır

· Sağlıklı beslenen insanlarla vakit geçirin ve yakınlarınızı bu konuda bilinçlendirin